تولید صنعتی؛ قربانی کمبود برق

به گزارش اتاق ایران، صمد حسن‌‌‌زاده، در نامه‌‌‌ای خطاب به مسعود پزشکیان، رئیس‌‌‌جمهوری، تاکید کرده‌است: از آنجا که مدیریت طرف تقاضا از طریق قطع برق و عدم‌واگذاری انشعاب جدید برق، نمی‌تواند ناترازی موجود را حل و فصل کند، دولت باید برای حل این ناترازی، بخش خصوصی را به مشارکت جدی دعوت کند و ضروری است بسترسازی‌‌‌ها به گونه‌‌‌ای صورت گیرد که تمایل بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در این حوزه‌‌‌ها، حفظ و تقویت شود.

در این نامه تاکید شده است: قطعی برق یکی دو روزه در هفته، برای اکثر شرکت‌های بخش خصوصی به‌ویژه بخش صنعت باعث شده تا فعالیت بنگاه‌‌‌های اقتصادی مختل شود و ضررهای جبران‌ناپذیری به بدنه تولید صنعتی وارد آید.

به گفته رئیس اتاق ایران طی سال‌های گذشته، صنعت برق کشور به‌‌‌دلیل سیاست‌‌‌های نادرست و عدم‌توجه به اهمیت سرمایه‌گذاری در این حوزه، با ناترازی جدی مواجه شده است. قطعی برق در یک الی دو روز در هفته برای اکثر شرکت‌های بخش خصوصی به‌ویژه بخش صنعت باعث شده تا فعالیت بنگاه‌‌‌های اقتصادی مختل شود و ضررهای جبران‌ناپذیری به بدنه تولید صنعتی وارد آید. شاخص مدیران خرید بخش صنعت در تیرماه ۱۴۰۳، بیانگر بدتر شدن معنادار وضعیت کل بخش صنعت برای دومین ماه پیاپی است. رقم این شاخص در تیرماه، کمترین مقدار طی ۳۶ ماه اخیر بوده و طی اظهارات فعالان اقتصادی قطعی برق از جمله مشکلات اصلی آنها در ماه گذشته بوده است.

حسن‌زاده افزوده از منظر اتاق ایران به عنوان پارلمان بخش خصوصی و مشاور قوای سه‌گانه، شرایط فعلی ناشی از نحوه مدیریت ناترازی برق، بنیه نحیف بخش صنعت را بیش از پیش ناتوان ساخته و انگیزه بخش خصوصی در ورود به فعالیت‌‌‌های مولد را از بین خواهد برد.

بر اساس این نامه، طی دو دهه اخیر، سیاست‌‌‌های اتخاذشده در صنعت برق موجب آسیب به امنیت سرمایه‌گذاری و اعتماد بخش خصوصی شده و بنابراین سرمایه‌گذاری در این صنعت با اختلالاتی همراه شده است. همچنین در سالیان گذشته کمبود برق در حدود ۳۰۰ ساعت و به‌‌‌صورت تقریبی حدود دو هفته کشور را در برمی‌‌‌گرفت، اما اکنون این بازه زمانی به بیش از سه ماه گسترش پیدا کرده است و عبارت «ناترازی» تصویر دقیقی از نیاز کشور را نشان نمی‌‌‌دهد و بهتر است، تحت عنوان «کمبود» تعبیر شود.

این در حالی است که مدیریت توأمان مصرف و تولید نیز نیازمند توجه ویژه است. در حال حاضر بنا به اقتضای شرایط، عمده تمرکز بر سمت مصرف است و به‌‌‌نظر می‌رسد که مسائل حوزه تولید مورد غفلت قرار گرفته است.

مدیریت مصرف برق و جابه‌‌‌جایی بار در سال ۱۴۰۲ به گونه‌‌‌ای برنامه‌‌‌ریزی و اجرا شد که صنایع بزرگ و با مصارف عمده، شهرک‌‌‌های صنعتی و مشترکان کشاورز، سهم عمده در جبران کسری برق را داشتند؛ به‌طوری که در این سال بالغ بر ۸۱‌درصد از جابه‌جایی بار، محدودیت و مدیریت مصرف به واحدهای تولیدی فوق‌‌‌الذکر اعمال شد. این نحوه مدیریت در سال‌جاری نیز در دستور کار قرار گرفته و در برخی از شهرک‌‌‌های صنعتی علاوه بر دو روز قطعی برق، در ساعاتی از روزهای دیگر نیز، شاهد قطعی برق کارگاه‌‌‌های صنعتی هستیم.

بخش عمده‌‌‌ای از مدیریت سمت مصرف از طریق محدودیت در شکل‌‌‌گیری تقاضای جدید صنعتی (محدودیت در افزایش مصرف بالقوه کشور) بوده است. با توجه به عملکرد سرمایه‌گذاری نیروگاهی و روند نامطلوب بهره‌‌‌وری مصرف انرژی، به‌‌‌نظر می‌رسد این رویه در واگذاری انشعاب جدید برق، تداوم داشته باشد و پاشنه آشیل شروع و توسعه فعالیت بنگاه‌‌‌های تولیدی در سال‌های آتی شود.

رئیس اتاق ایران در این نامه بیان کرده: حل و فصل موارد ذکرشده از طریق افزایش بهره‌‌‌وری نیروگاه‌‌‌های حرارتی، تعویض نیروگاه‌‌‌های حرارتی فرسوده و نوسازی و بازسازی شبکه برق‌رسانی محقق خواهد شد که نیازمند سرمایه‌گذاری است و صرف مدیریت طرف تقاضا از طریق قطع برق و عدم‌واگذاری انشعاب جدید برق، نمی‌تواند ناترازی موجود را حل و فصل کند.

 محدودیت منابع دولت برای حل این ناترازی، مشارکت جدی بخش خصوصی را ناگزیر می‌‌‌سازد. بنابراین ضروری است بسترسازی‌‌‌ها به گونه‌‌‌ای صورت گیرد که تمایل بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در این حوزه‌‌‌ها، حفظ و تقویت شود. شفاف کردن مقررات حوزه انرژی در بلندمدت، کاهش مداخلات دستوری و توجه ویژه دولت محترم به جبران خسارات ناشی از قطع برق به صنعت که موضوع ماده ۲۵ قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار است، از الزامات تحقق این مهم محسوب می‌شود.

حسن‌زاده همچنین بر آمادگی خود برای ارائه پیشنهادهای عملیاتی برای مدیریت بهینه ناترازی برق به دولت محترم، تاکید کرده است.