جبران خسارت‌‌های محصولات زراعی با همیاری جهانی

دنياي اقتصاد : ذخایر فراوان برنج در کشورهای کلیدی صادرکننده این محصول ممکن است تا حد زیادی کاهش مورد انتظار تولید را پس از وقوع سیل سهمگین در پاکستان و موج گرمای شدید در چین که به محصولات زراعی آسیب رساند، جبران و هرگونه افزایش قیمت را در تقاضای ثابت آسیا محدود کند. در روزهای اخیر آسیب زیادی به زمین‌‌های کشاورزی ازجمله برنج پاکستان، چهارمین صادرکننده بزرگ برنج در جهان، وارد آمد، زیرا سیل بخش‌‌های وسیعی از زمین‌‌های کشاورزی این کشور را ویران کرد، درحالی‌‌که دمای بسیار بالا در بخش‌‌هایی از چین بزرگ‌‌ترین واردکننده کالاهای اساسی در جهان، در پایان ماه اوت، بر تولید برنج در این کشور نیز تاثیر گذاشته است.

برنج از مهم‌‌ترین غلات و اقلام غذایی جهان است. نیمی از جمعیت جهان، به این محصول به عنوان یک غذای اصلی وابسته هستند. گونه‌‌های اصلی برنج، شامل برنج آسیایی با نام علمی Oryza sativa و برنج آفریقایی بانام علمی Oryza glaberrima هستند. برنج، پس از نیشکر و ذرت، سومین محصول کشاورزی ازنظر میزان تولید در جهان است.

یک تاجر مستقر در سنگاپور دریکی از بزرگ‌‌ترین شرکت‌‌های تجاری برنج جهان در این خصوص اظهار کرد: باوجود همه این مشکلات، در حال حاضر ذخایر جهانی برنج بسیار قابل‌‌اطمینان است و بهبود چشم‌‌انداز تولید برنج در هند باید هرگونه نگرانی عرضه را در این بازار برطرف کند و هرگونه افزایش قیمت را که از تقاضای شدید اخیر در بنگلادش پدید آمده است، محدود کند. پیش‌‌بینی تاجران برنج حاکی از آن است که پاکستان حدود ۱۰ درصد از تولید تخمینی برنج خود را در سال ۲۰۲۲ که حدود ۷/ ۸ میلیون تن برآورد می‌‌شود، از دست‌‌داده است، این در حالی است که چین نیز متحمل خسارت بالایی شده است، اگرچه میزان تلفات مشخص نیست.

قیمت مواد غذایی در بازارهای سراسر پاکستان افزایش‌‌یافته است، زیرا باران‌‌های ویرانگر محصولات کشاورزی را از بین برده و عرضه را مختل کرده است، حال باید دید که چگونه بدترین سیل در دهه‌‌های اخیر باعث کمبود مواد غذایی در زمان بحران مالی شده است. پیتر کلاب، تحلیلگر بازار در شورای بین‌‌المللی غلات می‌‌گوید: بازده برنج پاکستان در فصول اخیر واقعا خوب بوده است. وی در ادامه افزود: درحالی‌‌که بدیهی است هرگونه کاهش شدید در تولید برای بازار جهانی برنج بسیار ناخوشایند خواهد بود، بااین‌‌حال، بهبود در تولید در فصول اخیر کمی آزادی عمل ما را افزایش می‌‌دهد.

از طرف دیگر، تانگ رنجیان، وزیر کشاورزی چین ابراز نگرانی کرد که دمای بالا و خشکسالی بر تولید برنج در استان‌‌های شرقی جیانگ سو و آنهویی ضربه زده است. کلاب گفت: خیلی زود است که دقیقا بگوییم بازدهی (در چین) چقدر ضعیف است.

باران‌‌های موسمی‌‌ محصول هند را افزایش می‌‌دهد

به گفته تاجران، باران‌‌های موسمی که در بخش‌‌هایی از مناطق تولید برنج شمالی و شرقی هند به تعویق افتاد، طی دو هفته گذشته بهبودیافته و چشم‌‌انداز افزایش محصول را در بزرگ‌‌ترین کشور تامین‌‌کننده برنج جهان روشن کرده است. هند قبلا در حال بررسی نیاز به محدود کردن صادرات ۱۰۰ درصد برنج خرد خود بود که عمدتا برای اهداف خوراک روزانه استفاده می‌‌شود. یک تاجر دیگر در سنگاپور که برنج هندی را به خریداران آسیا و آفریقا می‌‌فروشد، می‌‌گوید: اما بهبود بارندگی در مناطق کشت برنج هندی به هرگونه بحث در مورد محدودیت‌‌های دولتی در صادرات پایان داده است.

شاخص قیمت جهانی سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد پس از ثبت رکورد در ماه مارس پس از حمله روسیه به اوکراین، در ماه اوت برای پنجمین ماه کاهش یافت، زیرا ازسرگیری صادرات غلات از بنادر اوکراین به بهبود چشم‌‌انداز عرضه کمک کرد. بااین‌‌حال، تقاضای شدید بنگلادش در هفته‌‌های اخیر باعث افزایش قیمت برنج شده است. بنگلادش قصد دارد در چند ماه آینده حدود ۲/ ۱ میلیون تن برنج وارد کند تا ذخایر خود را حفظ کند و قیمت‌‌های بالای داخلی را کاهش دهد. یک مقام ارشد وزارت غذای بنگلادش گفت که این کشور در حال خرید ۵۳۰ هزار تن برنج از هند، ویتنام و میانمار از طریق قراردادهای بین دولتی است و در حال مذاکره با تولیدکنندگان بزرگ هند، ویتنام و تایلند است.

قیمت برنج هندی در هفته گذشته با حدود ۳۸۳ دلار در هر تن به بالاترین حد خود در بیش از یک سال گذشته رسید، اگرچه هنوز قیمت‌‌ها در بازار بسیار کمتر از بالاترین قیمت ۴۰۵ دلاری سال ۲۰۲۱ و ۵/ ۴۲۷ دلار در سال ۲۰۲۰ است. تایلند و ویتنام، به ترتیب دومین و سومین صادرکنندگان بزرگ برنج جهان، برای افزایش قیمت‌‌ها، اقدامی باهدف افزایش اهرم فشار در بازار جهانی و افزایش درآمد کشاورزان، توافق کرده‌‌اند.

این در حالی است که بسیاری از کشورهای تولیدکننده برنج به دلیل ضعف جاده‌‌ها، فناوری‌‌های ضعیف ذخیره‌‌سازی، زنجیره عرضه ناکارآمد و ضعف کشاورزان برای رساندن محصول به بازار و توزیع‌‌کننده‌‌های جزئی، دچار ضرر و زیان‌‌های فراوان و تلفات در محصول برداشت‌‌شده می‌‌شوند. در تحقیقی توسط بانک جهانی و فائو ادعاشده است به‌‌طور متوسط هرسال‌ نزدیک به ۸ تا ۲۶ درصد برنج تولیدشده در کشورهای درحال‌‌توسعه به دلیل ضعف تاسیسات و مشکلات پس از برداشت از بین می‌‌رود. در بعضی گزارش‌‌ها ادعاشده این عدد بیش از ۴۰ درصد است.

این از دست دادن محصول چه به‌‌صورت رایج چه با وقوع حوادث طبیعی مانند سیل اخیر در پاکستان نه‌‌تنها باعث کاهش امنیت غذایی جهانی می‌‌شود، بلکه این تحقیق اشاره می‌‌کند که کشاورزان در کشورهای درحال‌‌توسعه مانند چین و هند و دیگر کشورها مبلغی به ارزش ۸۹ میلیارد دلار را به دلیل ضعف حمل‌‌ونقل و مشکلات پس از برداشت از دست می‌‌دهند که این موارد قابل‌‌پیشگیری هستند. به گفته کارشناسان، آب موردنیاز برنج از سایر غلات بیشتر است. ۸۰ درصد آب موردنیاز محصول برنج تولیدشده در جهان به‌‌ویژه در نقاط استوایی، از آب باران تامین می‌‌‌شود و ۲۰ درصد باقی‌‌مانده را از آب رودخانه و آب چاه تامین می‌‌کنند.