در نشست فعالان صنعت لبنیات مطرح شد
افزایش مصرف لبنیات در گرو ارائه کالابرگ
جزئیات طرح پیشنهادی به دولت برای افزایش مصرف لبنیات
وی با ابراز امیدواری از اینکه با فرهنگ‌سازی درخصوص ضرورت افزایش مصرف شیر، این رقم کاهش پیدا کند، خبر از ارائه طرحی به دولت برای افزایش مصرف شیر در کشور داد و گفت: انجمن صنایع لبنی طرحی را به دولت ارائه داده که درصورت همت دولت، قابلیت اجرایی دارد و اگر این طرح اجرایی شود، می‌توانیم عقب‌ماندگی‌های مصرف شیر در بین دهک‌های جامعه را جبران کنیم. تیموری با بیان اینکه امروز سرانه مصرف شیر برای خانوارهای ایرانی در بین دهک‌های ضعیف جامعه حدود ۲۰ تا ۳۰ کیلوگرم در سال است که این میزان در بین دهک‌های بالا حداکثر به حدود ۷۰ کیلوگرم در سال می‌رسد، تصریح کرد: دولت به منظور خرید چهار قلم کالای اساسی شامل تخم مرغ، مرغ، شیر و روغن، به ازای هر نفر ۴۰۰ هزار نفر تومان برای دهک‌های پایین و ۳۰۰ هزار تومان برای دهک‌های بالاتر جامعه اختصاص داده است.
وی ادامه داد: بر این اساس با توجه به اینکه در حال حاضر هزینه هر کیلو شیرخام ۱۰ هزار تومان افزایش یافته و با توجه به میانگین مصرف ماهانه ۵/ ۷ کیلوگرم شیر در کشور، اگر دولت ۷۵ هزار تومان از این مبلغ را به روش درست مانند ارائه کالابرگ و برای افزایش قدرت خرید لبنیات، به دست مصرف‌کننده‌ها برساند تا آنها نتوانند این یارانه را در جای دیگری هزینه کنند، می‌توانیم در کوتاه‌مدت شاهد افزایش مصرف شیر در کشور از ۷۰ به ۹۰ کیلوگرم باشیم. تیموری اضافه کرد: ما این طرح عملیاتی و شفاف را به صورت مکتوب به دولت ارائه کرده‌ایم و آماده همکاری با دولت برای اجرا و فرهنگ‌سازی درخصوص آن هستیم. اجرای این طرح توجیه اقتصادی برای دولت دارد و منجر به ارتقای سلامتی هموطنان می‌شود.
قیمت محصولات لبنی تابع پارامترهای مختلف است
وی همچنین درخصوص میزان افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی طی سال‌های اخیر گفت: نرخ مصوب شیر درب دامداری‌ها در دو مقطع زمانی یعنی در خرداد ۹۷، ۱۴۰۰ تومان و اوایل مرداد ۱۴۰۰، ۶۴۰۰ تومان بود که امروز به ۱۲۰۰۰ تومان رسیده است. البته قیمت محصولات لبنی صرفا تابع مواد اولیه نیست و تابع متغیرهای بسیار گسترده‌ای شامل شیر خام، بسته‌بندی، حقوق و دستمزد نیروی انسانی، قیمت اقلام وارداتی وابسته به ارز، نوسان لحظه‌ای قیمت مواد پتروشیمی و هزینه‌های سربار ناشی از تورم حاکم بر کشور است که در تعیین قیمت محصولات لبنی اثرگذار هستند.
تیموری با اعلام اینکه طی سال‌های اخیر با توجه به افزایش ۱۰ برابری نرخ دلار، افزایش قیمت‌ها در صنعت لبنیات همواره پایین‌تر از نرخ تورم بوده است، اضافه کرد: باید سبد کل لبنیات را در نظر بگیریم سپس میزان افزایش قیمت‌ها را اعلام کنیم. آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد میزان افزایش قیمت در صنعت لبنیات پایین‌تر از نرخ تورم جامعه بوده است. وی ادامه داد: پس از حذف ارز ترجیحی، دو عامل یعنی افزایش نرخ شیر خام از ۶۴۰۰ به ۱۲۰۰۰ تومان و نیز افزایش ۵۷ درصدی حقوق و دستمزدها موجب شده که در سال‌جاری مجموع افزایش قیمت‌ها در صنعت لبنیات حداکثر ۸۰ درصد باشد.
تبعات حذف ارز دولتی با وجود حمایت بخش خصوصی
در ادامه این نشست رئیس انجمن صنفی گاوداران نیز در پاسخ به پرسش خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» مبنی بر اینکه با توجه به مشکلات موجود در صنعت دامداری و گاوداری مخصوصا در حوزه خوراک دام، راهکار پیشنهادی شما چیست، گفت: دولت زمانی تصمیم به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفت که ما از ابتدای اجرای این طرح مخالف ارائه ارز دولتی بودیم، اما تخصیص این ارز چهار سال به طول انجامید که در طول این مدت بسیار اذیت شدیم. سید‌احمد مقدسی افزود: در بخش گاوداری شیرده به طور متوسط جمعیت گله‌ها در صورتی که دام را نفروشند، سالانه ۸درصد رشد دارد. سه سال پیش که آمار دام‌های ما را گرفتند، معادل همان تعداد دام به گله‌ها نهاده تخصیص می‌دادند و ما حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد از نیاز خود را از بازار آزاد تهیه می‌کردیم، اما شیر تولیدی ما را ۱۰۰ درصد بر اساس نهاده‌ای که با ارز ۴۲۰۰ تومانی تامین می‌شد، قیمت‌گذاری کردند.
در حالی که قیمت تمام‌شده شیر برای گاوداران بالاتر از نرخ مصوب یعنی ۶۴۰۰ تومان بود و این رقم برای گاودار به ۸۲۰۰ تومان به ازای هر کیلو شیرخام می‌رسید؛ چون بخشی از نهاده‌های موردنیاز خود را از بازار آزاد خریداری می‌کرد. وی با بیان اینکه ما از تصمیم دولت برای حذف ارز دولتی حمایت کردیم و مقرر شد دولت وقتی ارز با نرخ نیمایی در اختیار ما قرار می‌دهد، مطالبات ما تا تاریخ ۲۰ اردیبهشت را با نرخ قدیم پرداخت کند، گفت: با این حال تا به امروز مطالبات گاوداران ارائه نشده و پنج استان به عنوان بزرگ‌ترین قطب تولید کشور حدود ۳۵ هزار تن جو از دولت طلبکارند. از فروردین نیز ۳۰ درصد ذرت و ۲۰درصد سویا به عنوان مطالبات ما را ارائه نکرده‌اند. با وجود این در ۱۰ روز آخر اردیبهشت، این اقلام را با نرخ ارز نیمایی به بازار عرضه کردند که دامداران توان خرید ندارند.
مقدسی تاکید کرد: از طرفی قرار بود تسهیلات ۲۰ هزار میلیارد تومانی به دامداران و مرغداران اختصاص دهند که تابه امروز تنها ۱۱۰۰ میلیارد تومان از این تسهیلات پرداخت شده و ۱۹ هزار میلیارد تومان باقی‌مانده درگیر بوروکراسی اداری و زمانبر است و مشکل در تامین نقدینگی بسیار به دامداران آسیب می‌زند. وی با تاکید براینکه ما تمام‌قد از اقدام دولت درخصوص حذف ارز ترجیحی حمایت کردیم، اظهار کرد: حال درخواست ما از دستگاه‌های اجرایی این است که این طرح شکست نخورد و به تولید داخلی آسیب نزند و تحقق این امر نیازمند یک حرکت جهادی است.
رشد صنعت لبنیات در سال‌های پس از انقلاب
مقدسی همچنین با اشاره به رشد چشمگیر صنعت لبنیات در کشور عنوان کرد: ما در سال‌های اوایل انقلاب، بزرگ‌ترین واردکننده شیر و مواد لبنی و گوشت در منطقه بودیم. امروز خوشبختانه بیش از ۱۷۰۰ نوع محصول لبنی به بازار داخلی ما عرضه می‌شود و از نظر بهره‌وری سرانه گاوهای ما در کشور، به حدی اصلاح نژاد به صورت قوی و محکم انجام شده که گاودار باوجود مضیقه مالی به هر قیمت ممکن این کار را انجام داده است. چون به دلیل قیمت‌گذاری دستوری در طول سال‌های پس از انقلاب، تلاش ما این بوده که بهره‌وری را افزایش دهیم تا شوک‌های اقتصادی را به حداقل برسانیم. وی با اعلام اینکه امروز سرانه تولید گاوهای ما با کشور کانادا رتبه دوم را در دنیا دارد، گفت: یعنی سرانه تولید گاوها در ایالات متحده آمریکا ۱۱ تن شیر است و سرانه تولید گاوها در ایران و کانادا ۱۰ تن در سال است. مقدسی همچنین با بیان اینکه ۶۰ درصد گوشت و شیر کشور در بخش گاوداری‌های صنعتی تولید می‌شود، افزود: میانگین تولید گوشت و شیر در گاوداری‌های سنتی و روستایی ما نیز بین ۲۸ تا ۳۰ کیلوگرم است.
سرانه مصرف شیر در ایران کمتر از ۷۰ کیلوگرم
همچنین یک کارشناس صنعت لبنیات در این نشست گفت: بزرگ‌ترین مشکلی که امروز همه ابعاد زندگی مردم کشور را تحت تاثیر قرار داده، کاهش قدرت خرید و افت ارزش ریال طی سال‌های اخیر است که باعث شده تاثیر منفی بر سبد غذایی خانوارها به همراه داشته باشد. حسین چمنی افزود: امروز فشار اقتصادی باعث شده هرم غذایی کاملا تحت تاثیر قرار بگیرد و ما در گروه‌های مهم غذایی شامل نان و غلات، میوه و سبزی، گوشت و فرآورده‌های گوشتی و نیز شیر و فرآورده‌های لبنیاتی، شاهد کاهش شدید مصرف در کشور باشیم. به گفته وی، سال‌های گذشته آمارهای ارائه شده از سوی مراجع رسمی حاکی از کاهش مصرف ۱۸ درصدی اقلام غذایی بوده است، اما در مورد محصول شیر حدود ۴۰ درصد کاهش مصرف شیر را شاهد بوده‌ایم که این آمار از طرف مرکز آمار ایران اعلام شده است. چمنی یادآور شد: بدون شک شرایط موجود هم از نظر دریافت کالری و هم از نظر ترکیب مناسب غذایی که مردم باید داشته باشند، تاثیر منفی بر سبد غذایی اقلام مهم و اساسی موردنیاز خانوارها به همراه داشته است.
وی تاکید کرد: لذا توصیه اول این است که باید اقدام ویژه‌ای در بخش هرم غذایی انجام گیرد. چراکه کاهش مصرف مواد مهم غذایی منجر به گرسنگی سلولی در جامعه ما می‌شود و این مساله تبعات جبران‌ناپذیری را به دنبال دارد. وی با اعلام اینکه میانگین مصرف لبنیات در اتحادیه اروپا ۲۶۰ کیلوگرم در سال است، خاطر‌نشان کرد: این در حالی است که طبق آخرین گزارش وزارت بهداشت در ستاد امنیت غذایی، آمار سرانه مصرف شیر در ایران کمتر از ۷۰ کیلوگرم در سال است.
تثبیت شیرگریزی با اجرای نادرست شیر مدارس
چمنی همچنین با اشاره به آسیب‌شناسی اجرای شیر مدارس در سال‌های گذشته گفت: اصرار بر مناقصه شیر مدارس منجر به کاهش کیفیت شیرمدارس شد و در عین حال اصرار بر استانی کردن بودجه این طرح، منجر به تاخیر در توزیع شیر مدارس شد. به نحوی که اگرچه سال تحصیلی گاه در حال اتمام بود، اما هنوز وعده‌ها توزیع نشده بود. وی با خطاب قرار دادن مسوولان آموزش و پرورش گفت: اگر می‌خواهید اشتباهات گذشته را تکرار کنید، بهتر است سراغ شیر مدرسه نروید، چون اجرای نادرست این طرح منجر به تثبیت شیرگریزی در نسل آتی خواهد شد.
