خودروسازی ایران کوتوله‌پرور است؟
چه شد شرق در مسیر توسعه قرار گرفت؟
محمد بحرینیان می‌‌‌گوید بر اساس تعریف سازمان ملل، توسعه حاصل تعامل نسبتا پیچیده عوامل مختلف سیاسی اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی است که تنها با چیدمان خاص از مجموعه این عوامل تبدیل به توسعه صنعتی میشود و در نهایت استراتژی توسعه صنعتی به چگونگی تنظیم این چیدمان مربوط میشود.
این پژوهشگر حوزه صنعت معتقد است برای حرکت در مسیر توسعه، اول باید درک درستی از موقعیت خود داشته باشیم. وی اضافه می‌‌‌کند، شفافیت سندهای توسعه و قانون‌‌‌گذاری مبتنی بر نظرات کارشناسی در کشورهای کره جنوبی، سنگاپور، مالزی و چین آنها را به توسعه و پیشرفت رسانده است. وی در همین رابطه می‌‌‌گوید: کره‌جنوبی در گام اول، مفاهیم اساسی و پایه صنعت مدرن را تعریف کرد و هنوز بعد از ۷۰سال همان مسیر را پیگیری می‌‌‌کند. در منطق توسعه عوامل زمین، نیروی انسانی، محیط زیست و منابع مالی نباید به بازار سپرده شود.این صاحب‌‌‌نظر صنعت کشور می‌‌‌گوید: کشورهای شاخص شرق آسیا متوجه عقب‌افتادگی خود از تحولات دنیا شدند و به دنبال جبران این عقب‌افتادگی رفتند پس یک مرکز مستقل از دولت و مجلس با حضور نخبگان خود ترتیب دادند. کره، سنگاپور و چین همه اینها یک سازمان فراقوه‌‌‌ای داشته‌‌‌اند که برنامه توسعه توسط آنها نوشته می‌‌‌شد. چشمانداز کره، این بود که کره از کشوری با استخوانبندی کشاورزی عقب‌مانده تبدیل شود به کشوری با استخوانبندی صنعت مدرن. سال ۲۰۱۰ این چشمانداز را به‌روز کردند و در چشمانداز ۲۰۵۰ می‌خواهند کره جنوبی جزو پنج کشور دارای صنایع دوستدار محیط زیست باشد.
مقایسه اشتغالزایی چین و ایران
بحرینیان اضافه می‌‌‌کند: گزارش سال ۱۳۷۸ موسسه پژوهشی تامین اجتماعی درباره اشتغال چین نشان می‌‌‌دهد از ۱۹۷۸ تا ۱۹۹۶ متجاوز از ۳۲۰ میلیارد دلار، چین از منابع سرمایه‌‌‌گذاری خارجی، وام و صادرات و منابع داخلی در سرمایه‌‌‌گذاری‌‌‌ها صرف کرده و ۲۲۰ میلیون شغل تازه ایجاد کرده است. در مقام مقایسه از ۱۳۳۸ تا ۱۳۹۹ ایران ۳۲۰۰ میلیارد دلار درآمد مستقیم و حدود ۵۱۰۰ میلیون دلار به طور کلی درآمد داشته ولی با این درآمدها، حدود ۳۰میلیون شغل ایجاد کرده است.
صنعت خودرو به صورت مجرد پیشرفت نمی‌‌‌کند
بحرینیان در مصاحبه خود با اسماعیل شجاعی (مجری و کارشناس برنامه تالار گفت‌وگو که از پلتفرم اکران پخش میشود) در خصوص چگونگی توسعه صنعت خودرو می‌‌‌گوید: اراده توسعه در این کشور وجود ندارد؛ صنعت خودرو به صورت مجرد پیشرفت نمی‌‌‌کند. ما شش برنامه قبل از انقلاب داشته‌‌‌ایم و شش برنامه بعد از انقلاب داریم که همه آمال و آرزو است.
وی توسعه صنعتی را یک حلقه به هم پیوسته می‌‌‌داند که توسعه یکی رشد دیگری را سبب میشود. وی در همین رابطه می‌‌‌گوید: کره جنوبی در سال ۲۰۲۲ در صنایع دفاعی چهارم شد. این کشورها موفق شدند چون بر صنعت متمرکز شده‌‌‌اند؛ کره جنوبی، چین و سنگاپور وام با نرخ بهره ترجیحی در اختیار صنایع قرار می‌‌‌دهند و اگر مشوقی به بخش خدمات داده میشود، که معطوف به تولید باشد. بخش خدمات باید مولود تولید داخلی باشد در غیراین‌صورت برای اشتغالزایی در کشورهای اجنبی قدم برداشته‌‌‌ایم.
وی صنعت خودروی ایران را مستعد می‌‌‌داند و می‌‌‌گوید: ایران اولین کشور خاورمیانه بود که در صنعت خودرو گواهینامه ایزو گرفت، این موفقیت ناشی از قانون‌‌‌گذاری صحیح در سال ۱۳۷۱ بود.
صنعت خودروی ایران کوتوله‌پرور شده است
محمد بحرینیان در برنامه «تالار گفت‌وگو» با اشاره به تعدد مجوزهای خودروسازی‌‌‌ها در کشور گفت: صنعت خودروی ایران به آفت کوتوله‌پروری مبتلا شده است. حدود ۶۸ واحد خودروسازی مجوز فعالیت دارند به همین ترتیب مجوز حدود ۴۵ واحد دیگر نیز در حال صدور است. در سال ۱۴۰۱ حدود ۴۵ خودروسازی آمار تولید داشته‌‌‌اند؛ این یعنی تعداد زیادی از واحدهای کوچک که هرگز توانایی رقابت در سطح جهانی را نخواهند داشت.
سال ۱۳۹۹ با مطالعه صورت‌‌‌های مالی حسابرسی‌شده سایپا و ایران‌‌‌خودرو مشخص شد ایران‌‌‌خودرو از تفاوت قیمت بازار و کارخانه ۵۴ هزار میلیارد تومان و سایپا حدود ۲۶ همت سود از دست داده است.
در کدام حوزه صنعتی پیشرفت داریم که خودرو عقب افتاده باشد
این کارشناس صنعت خودرو مجادلات خصوصی یا دولتی بودن خودروسازان را نادرست دانست و در همین رابطه توضیح می‌‌‌دهد: برای توسعه صنعت خودرو باید از ذخیره دانشمندان و نخبگان داخل کشور استفاده کنیم تا بتوانیم برنامه و قوانین درست بنویسیم.
بحرینیان صنعت خودرو را یک فعالیت کلیدی و غیرقابل تعطیل دانست و گفت: در آلمان از هر چهار یورو درآمدهای مالیاتی یک یورو مربوط به صنعت خودرو است و از هر شش شغل یک فرصت شغلی به نحوی با صنعت خودرو ارتباط دارد. بر اساس یک گزارش معتبر در جهان به طور متوسط از هر پنج شغل، یک فرصت به صنعت خودرو وابسته است. جالب است که طبق محاسبه ما، در ایران نیز در سال ۱۳۸۰، حدود ۲۶درصد مالیات کشور از صنعت خودرو بوده است.
وی در همین رابطه یادآور شد: اما سهم خودروسازان از منابع بانکی حدود ۱۰ درصد است ولی صنایع ساختمانی حدود ۴۰درصد منابع بانکی را در اختیار دارند.
محمد بحرینیان اتهام عقب‌افتادگی صنعت خودرو را گمراه‌کننده دانست و با طرح این پرسش که در چه چیزی پیشرفت داشته‌‌‌ایم، گفت: ما باید به این سوال پاسخ دهیم که در کدام حوزه پیشرفت داشته‌‌‌ایم؟ نمایندگان مجلس باید بگویند چرا نمی‌توانند برنامه‌‌‌ریزی کنند؟ نماینده مجلسی که به دنبال نگارش برنامه توسعه است باید بداند به دنبال ریشه مسائل باشد.
