مولدسازی دارایی بانک‌ها با صندوق زمین و ساختمان
البته گاهی بانک‌ها علاقه به فروش دارایی‌‌‌های خود دارند اما به علت ارزش بالای این داراییها، هر فرد نمی‌تواند به صورت تنها آنها را خریداری کند یا حتی برای بعضی از داراییها مشتری وجود ندارد، به همین منظور بانک مرکزی برای تعیین‌تکلیف اموال مازاد بانک‌ها برنامه‌‌‌‌‌‌ای در نظرگرفت، که آن برنامه راهاندازی ۳ نوع صندوق سرمایه‌گذاری توسط بانک‌ها بود. دراین رابطه مدتی پیش بانک مرکزی، اعلام کرد که امکان راهاندازی ۳ نوع صندوق سرمایه‌گذاری با عناوین صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت مختص اوراق دولتی، صندوق سرمایه‌گذاری املاک و صندوق سرمایه‌گذاری زمین و ساختمان برای بانک‌ها فراهم شده است. هدف راهاندازی سه صندوق توسط بانک‌ها، تنوع بخشی روش‌های جذب منابع به بانک‌ها و واگذاری اموال مازاد است. در این رابطه کارشناسان نظرات مختلفی ارائه می‌دهند. محمد خبری زاد؛ کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایبِنا، بیان کرد: مجوز راهاندازی سه نوع صندوق به بانک‌ها داده شده که در اصل به پشتوانه خود بانک‌ها، پول از سمت جامعه جذب این صندوق‌ها می‌شود، این اقدام می‌تواند سرمایه‌‌‌های خرد در بازار را به پشتوانه بانک جذب کند.
تبدیل دارایی راکد به مولد
این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: ارزش دفتری بسیاری از ساختمان‌‌‌های بانکی کمتر از مبلغ فعلی آنهاست، بنابراین با فروش یونیت‌‌‌های صندوق، جذب نقدینگی و شناسایی سود رخ می‌دهد، همچنین یک دارایی غیر‌مولد به دارایی مولد تبدیل می‌شود، بانک نیز با سود شناخته شده می‌تواند در سایر حوزه‌‌‌ها اقدام به فعالیت کند. خبری‌‌‌زاد با اشاره به اینکه یونیت‌‌‌های صندوق زمین و ساختمان مورد استقبال سرمایه‌گذاران در بورس واقع شد، گفت: ایجاد صندوق زمین و ساختمان برای بانک‌ها اقدام مثبتی است، چون مدل جدیدی از کسب و کار راه می افتد و بانک‌ها، ساختمان‌‌‌ها و املاک، غیر‌قابل استفاده خود را خرد و با این روش به فروش می‌‌‌رسانند.
مشارکت عموم مردم با پول‌‌‌های کوچک
احمد اشتیاقی؛ کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با ایبِنا، بیان کرد: صندوق‌های با درآمد ثابت در بازار سرمایه تجربه ۱۰ ساله دارند و اگر بانک‌ها به راهاندازی صندوق‌های با درآمد ثابت اقدام کنند، چون این صندوق‌ها در بازار سرمایه سابقه دارند بانک‌ها نیز در راهاندازی آن موفق خواهند شد، بانک‌ها به نوعی در حال انتشار اوراق گام هستند و اگر در دستورالعمل این صندوق‌ها اجازه خرید اوراق گام وجود داشته باشد، با تجمیع وجوه سپرده‌‌‌گذاران در قالب صندوق‌های با درآمد ثابت می‌توان اوراق گام خرید.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: با ایجاد صندوق‌های با درآمد ثابت توسط بانک‌ها به نوعی مشارکت عموم مردم با پول‌‌‌های کوچک صورت می‌گیرد که حتی می‌توان بازدهی بیش از سپرده برای آن در نظر گرفت، همچنین بانک‌ها می‌توانند خریدار اوراق گام را با استفاده از این صندوق از قبل آماده کنند، به این صورت برای بازار سرمایه نیز منفعتی ایجاد می‌شود، چون در صورت نبود صندوق‌های درآمد ثابت بانکی، این اوراق باید در بازار سرمایه معامله شود.
فروش اموال مازاد بانک‌ها، منجر به تسهیلات‌دهی می‌شود
میر هادی رهگشای؛ کارشناس مسائل اقتصادی در گفت‌وگو با ایبِنا، در رابطه با اموال مازاد بانک‌ها گفت: زمانی که سرمایه در بخش مسکن منجمد و از دسترس بانک‌ها خارج باشد از نظر اقتصادی برای خود بانک نیز بد است، چون میزان تسهیلات‌دهی و سود عملیاتی کاهش پیدا می‌کند، بنابراین انجماد دارایی نه برای اقتصاد کشور و نه برای تولید مناسب است، چون تسهیلات بانک‌ها باید به سمتی حرکت کند که دارایی‌‌‌های منجمدشان کاهش پیدا کند، اما درعمل این اقدام رخ نمی‌‌‌دهد، چون در نگهداری املاک بانک‌ها، جذابیت قیمتی وجود دارد و ارزش این املاک به مرور زمان بیشتر می‌شود، بنابراین اشتیاقی برای فروش این داراییها وجود ندارد.
وی ادامه داد: برای کاهش دارایی منجمد بانک‌ها می‌توان اقداماتی مانند الزام به کاهش سهم دارایی مازاد یا وضع مالیات برعایدی سرمایه انجام داد. این امر برای بانک نیز دارای منفعت است، چون هر چه دارایی منجمد بانک‌ها کمتر باشد، دست آنها برای دادن تسهیلات باز است، البته منجمد کردن دارایی بانک‌ها و ندادن تسهیلات به نفع هیات‌رئیسه است، چون تقسیم سود بین سهامداران و هیات‌رئیسه بیشتر خواهد شد.
بنابراین با توجه به نظرات کارشناسان، به این نتیجه می‌‌‌رسیم که، گاهی بانک‌ها به دلیل افزایش قیمت املاک و ساختمان علاقه به فروش این داراییها ندارند که با اعمال جریمه یا اجرای طرح مالیات برعایدی سرمایه می‌توان انگیزه بانک‌ها برای نگهداری زمین و ساختمان را کاهش داد، همچنین در شرایطی که بانک‌ها علاقه‌مند به فروش دارایی خود هستند اما مشتری برای آن وجود ندارد، با استفاده از صندوق زمین و ساختمان می‌توانند دارایی خود را به فروش برسانند که در این صورت میزان تسهیلات‌دهی بانک‌ها افزایش پیدا می‌کند که این امر به نفع مردم و خود بانک است.
