راهنمای «راهبری صحیح شرکتی» برای مدیران تشریح شد
ترکیب برنده در هیات مدیره‌ها
گزارش «دنیای اقتصاد» از دومین کنفرانس بین المللی راهبری شرکتی
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، محورهای اصلی این کنفرانس، تاکید بر راهبری شرکتی در هلدینگ‌‌ها، نحوه تعامل مجامع، هیاتمدیره، مدیرعامل و حسابرسان در استقرار راهبری شرکتی، راهبری شرکتی در شرکت‌های استارت‌آپ، دانش‌‌بنیان، SMEها و کسب‌وکارهای خانوادگی، راهبری شرکتی در عصر دیجیتال، شایستگی‌‌های اعضای هیاتمدیره، کارآمدی کمیته‌‌های هیاتمدیره، تنظیم رابطه میان مدیرعامل و هیاتمدیره، تصمیم‌گیری اثربخش هیاتمدیره، مقایسه راهبری شرکتی در شرکت‌های ایرانی و خارجی، نقش حسابرسان داخلی و خارجی در راهبری شرکتی، حاکمیت شرکتی و مدیریت برند و سود، بورس و نظام جدید رتبه‌‌بندی، تاثیر بازار حرفه‌‌ای مدیران بر توانمندسازی هیاتمدیره، تاثیر بحران‌های مالی و فساد، پایداری و محیط‌‌زیست، مسوولیت اجتماعی و سیاستگذاری عمومی و دولت‌‌ها بر راهبری شرکتی، راهبری شرکتی و حفظ سرمایه‌‌های انسانی سازمان‌ها، راهبری شرکتی در سازمان‌های ارائه‌‌کننده خدمات است. در این کنفرانس بین‌المللی همچنین از کتاب «راهبری شرکتی، چالش‌ها و چشم‌‌اندازها (با تاکید بر جایگاه هیاتمدیره) به اهتمام ابراهیم شیخ رونمایی شد.
شایستگی‌‌های اعضای هیاتمدیره شرکت‌ها
در ابتدای این کنفرانس، ابراهیم شیخ دبیر علمی کنفرانس و رئیس هیاتمدیره شرکت ایزوایکو در سخنرانی خود با عنوان «مدل شایستگی‌‌های اعضای هیاتمدیره» به‌خصوصیات و شایستگی‌‌های اعضای هیاتمدیره شرکت‌ها از دیدگاه کشورهای توسعه‌‌یافته پرداخت و عنوان کرد: اعضای هیاتمدیره دارای ۵ دسته شایستگی هستند، اول اینکه قدرت مدیریتی خوبی داشته باشند، دوم قدرت تحلیلگری و مهارت‌‌های ذهنی بالایی داشته باشند که بتوانند مسائل مهم سازمان خود را تشخیص دهند و راه‌‌حل برای آن پیدا کنند، سوم قدرت برقراری ارتباط خوب داشته باشند، چهارم، خودمدیریتی و خودآگاهی بالا و پنجم اینکه قدرت رهبری بالا داشته باشند.
شیخ در ادامه خاطرنشان کرد: تمام موسسه‌‌های دنیا که آموزش هیاتمدیره را به شکل حرفه‌‌ای ارائه می‌کنند، به هیاتمدیره خود آموزش‌‌هایی در حوزه‌‌های تحول دیجیتال، پویایی تیمی، درک مادی، مدیریت استراتژیک و ریسک، ارائه می‌دهند.
وی همچنین با اشاره به دوره‌‌های آموزشی که برای هیات‌‌مدیره‌‌ها در سطح دنیا برگزار می‌شود، بیان کرد: در این دوره‌‌ها بر رهبری زنان و نقش آنها در هیات‌‌مدیره‌‌ها تاکید می‌شود، چراکه تجربه‌‌های دنیا نشان می‌دهد که وجود زنان در کنار مردان در هیات‌‌مدیره‌‌ها، تیم هیاتمدیره باهوش‌‌تر می‌‌‌‌سازد و همچنین زنان می‌توانند در کنار مردان روابط را تسهیل کنند. موضوع دیگر توجه به اقتصاد دیجیتال است. موضوع دیگر وجود تفکر انتقادی و تاکید بر این موضوع است که هیات‌‌مدیره‌‌ها باید تفکر انتقادی داشته همچنین قدرت اقناع‌‌کنندگی داشته باشند.
دبیر علمی کنفرانس در ادامه تاکید کرد: شایستگی هیات‌‌مدیره‌‌ها باید در چهار سطح مطرح باشد، یک سطح شایستگی مربوط به درون هیاتمدیره است که باید در جلسات هیاتمدیره نقش ایفا کند. یک دسته شایستگی‌‌هاست که افراد باید در درون سازمان از خود نشان بدهند، یک دسته شایستگی‌‌ها در برون سازمان به آن نیاز است و یک دسته شایستگی‌‌های عمومی است که اعضای هیاتمدیره باید از آن برخوردار باشند. در شایستگی‌‌های عمومی اعضای هیاتمدیره باید نتیجه‌‌گرا، متعهد، مسوولیت‌‌پذیر، تحلیلگر و برنامه‌‌ریز، بااعتماد به نفس بالا، باانرژی و انگیزه‌‌بخش باشند. شایستگی برون سازمانی باید توجه خود را معطوف به ذی‌نفع سازمان کند، از همین رو تمرکز روی مشتری و رابط عمومی بالا باشد.
شیخ در ادامه خاطرنشان کرد: یکی از بحران‌هایی که شرکت‌ها در تمام دنیا با آن روبه‌‌رو هستند، بحران منابع است و یکی از قدرتمندترین شایستگی‌‌های هیاتمدیره آن است که منابع موردنیاز سازمان خود را به‌‌درستی بشناسند و تشخیص این موضوع که این منابع کجا پیدا می‌شود و چگونه می‌توان آن را به سمت سازمان سوق داد.
راهبری شرکتی در عصر دیجیتال
در ادامه این کنفرانس ابوالفضل کیانی‌‌بختیاری رئیس کنفرانس و مدیرعامل سازمان مدیریت صنعتی در سخنرانی خود با عنوان «راهبری شرکتی در عصر دیجیتال» عنوان کرد: تحول دیجیتال، باعث تحول سازمانی نیز شده است که به نوعی فرهنگ به اشتراک‌‌گذاری دانش محسوب می‌شود. تحول دیجیتال در حقیقت به نوعی فرصت به‌‌شمار می‌رود، چراکه نگاه آن به آینده است. سازمان‌ها همواره در اساسنامه‌‌های خود موضوعاتی را طراحی می‌کنند و این موضوعات را به عنوان شالوده و اساس اولیه سازمان در نظر می‌‌گیرند.
کیانی‌‌بختیاری در ادامه خاطرنشان کرد: تحول دیجیتال، سازمان‌ها را به سمت توانمندی‌‌های پویا سوق می‌دهد و توانمندی‌‌های بیرونی و درونی را به یکدیگر پیوند می‌دهد. با تحول دیجیتال، سازمان‌ها علاوه بر بهره‌‌برداری از وضع موجود باید به سمت اکتشاف موقعیت‌‌های آینده نیز پیش بروند. تحول دیجیتال نوعی استراتژی و نوعی روش جدید فکر کردن است که در عصر دیجیتال روی می‌دهد.
وی ادامه داد: در عصر دیجیتال مراحل مختلف از انقلاب‌‌های صنعتی روی داده و به مرحله هوشمندسازی و اینترنت اشیا در عرصه‌‌های مختلف رسیده است. هوشمندسازی صنایع رکن اصلی انقلاب صنعتی چهارم به‌‌شمار می‌رود. در انقلاب چهارم صنعتی تمرکز بر فضای ابری است. روش کار به این صورت است که داده‌‌ها در عین حال جست‌وجو، تحلیل و مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کیانی‌‌بختیاری افزود: نسل پنجم صنعتی در سال ۲۰۲۱ در اروپا شکل گرفته است. سه مولفه انسان‌‌محوری، پایداری و تاب‌‌آوری برای این نسل هدف‌‌گذاری شده است. به عبارت دیگر در انقلاب صنعتی چهارم تاکید بر فناوری بود، اما در انقلاب صنعتی پنجم تاکید بر انسان‌‌محوری، حل مسائل اجتماعی و موضوعات زیست‌‌محیطی است. این نسل دیجیتال، دوستدار طبیعت هستند.
وی در ادامه تصریح کرد: در عصر دیجیتال، اقتصاد چرخشی شکل گرفته است. در این اقتصاد تاکید بر این است که باید از منابع به گونه‌‌ای استفاده کرد که اتلاف نداشته باشیم و منابع اگر استفاده می‌شود باید به‌‌‌‌گونه‌‌ای باشد که دوباره به محیط بازگردد.
حسابرسی داخلی همگام با کلان روندها
در ادامه این کنفرانس تخصصی، بیتا مشایخی عضو هیات علمی دانشکده مدیریت دانشگاه تهران در سخنرانی خود با عنوان «حسابرسی داخلی همگام با کلان روندها» عنوان کرد: یکی از اصول در حاکمیت شرکتی، بحث نظارت بوده که برآمده از تئوری‌‌های مختلف است. در این راستا حسابرسی داخلی یکی از کارکردهای حاکمیتی شرکتی است که به کمک این نظارت می‌‌آید که یکی از مکانیزم‌‌های داخلی و بااهمیت در حاکمیت شرکتی است. یعنی حسابرسی داخلی عجین و تنیده با مفهوم حاکمیت شرکتی است. حسابرسی داخلی خوب و مناسب، قطعا به حاکمیت شرکتی خوب منجر خواهد شد. حسابرسی در بحث نظارت مطرح می‌شود.
مشایخی در ادامه عنوان کرد: تحقیقات نشان می‌دهد که در دنیای امروز شغل حسابرسی داخلی با کاهش تقاضا روبه‌‌رو شده است. با توجه به اهمیت بسیاری که این حرفه دارد، می‌تواند برای حسابرسی داخلی یک زنگ خطر به‌‌شمار رود. دلیل آن به این موضوع برمی‌‌گردد که این حرفه نتوانسته آنچه می‌تواند انجام بدهد را خوب نمایش دهد؛ این در حالی است که این حرفه به لحاظ تئوری بسیار مفید به‌‌شمار می‌رود. وی تصریح کرد: باید حسابرسی داخلی را با کلان روندها همگام کرد.
الگوی استقرار راهبری شرکتی در SMEها
در ادامه این کنفرانس تخصصی، غلامرضا سلیمانی عضو هیات علمی دانشگاه آزاد و معاون اسبق صنایع کوچک و مدیرعامل سابق شرکت سرمایه‌گذاری صدر تامین در سخنرانی خود با عنوان «الگوی استقرار راهبری شرکتی در SMEها مبتنی بر مراحل رشد» عنوان کرد: سه پرسش اصلی درباره کسب و کارهای کوچک و متوسط می‌توان عنوان کرد:
اهمیت راهبری شرکت‌ها در کسب و کارهای کوچک و متوسط چیست؟
تفاوت راهبری شرکتی در شرکت‌های بزرگ و SMEها چیست؟
الگوی مناسب راهبری شرکتی برای شرکت‌های بزرگ و SMEها در سطح جهان چیست؟
سلیمانی با اشاره به تعریف شرکت‌های کوچک و متوسط عنوان کرد: تامین غذای خانگی تا کار کردن زنان در خانه تا راه‌‌اندازی یک استارت‌آپ در حوزه دانش‌‌بنیان یا یک تجارت خانوادگی، شامل SMEها می‌شود. البته در اتحادیه اروپا زیر ۲۵۰ نفر اشتغال در یک شرکت را SME می‌‌گویند.
وی درباره اهمیت SMEها بیشتر توضیح داد و عنوان کرد: بیش از ۹۶درصد کسب و کارها در دنیا جزو کسب و کارهای کوچک و متوسط محسوب می‌‌شوند. نوآوری و به‌‌کارگیری سرمایه مردم، توزیع عادلانه ثروت و مسائل اجتماعی و اقتصادی در شکل‌‌گیری این کسب و کارها موثر هستند.
سلیمانی در ادامه درباره اهمیت راهبری شرکتی در SMEها عنوان کرد: SMEها پس از شکل‌‌گیری نیاز به تامین مالی دارند، نخستین محرکی که آنها را به راهبری شرکت هدایت می‌کند، جذب سرمایه است. زمانی که بخواهند با یک سرمایه‌گذار تعامل برقرار کنند باید ساختار داشته باشند، از این رو نیازمند این موضوع می‌‌شوند که به سوی راهبری شرکتی پیش بروند. از سوی دیگر بخش خصوصی به‌‌دنبال کسب سود و رشد پایدار هستند و این عناصر اساسی است که در SMEها مدنظر قرار گرفته می‌شود. اگر SMEها بتوانند به رشد برسند، راهبری شرکتی بستری را ایجاد می‌کند که آنها بتوانند در آن بستر رشد پیدا کرده و پایدار بمانند. علاوه بر این می‌توانند دسترسی بهتری به منابع پیدا کنند و شانس بلندمدتی برای رشد داشته باشند تا برنامه‌‌های جانشین‌‌پروری و مدیریت خود را پیش ببرند. اگر راهبری به درستی شکل بگیرد، تعارض‌‌های بین سهامداران، بنیان‌گذار، خانواده و سرمایه‌گذار را کاهش داده و به آنها ساختار می‌دهد تا کسب و کار خود را به بهترین شکل هدایت کنند. همچنین بنیان‌گذار یک کسب و کار کوچک با پیاده‌سازی راهبری شرکتی فرصت بیشتری پیدا می‌کند که به مسائل خانواده خود برسد. به یک مرحله می‌رسد که به عنوان مدیر شرکت را راهبری کند تا وقت بیشتری داشته باشد. در مجموع راهبری شرکتی سبب می‌شود که برای SME ارتقای شرکت روی بدهد و سبب اعتماد بین سرمایه‌گذار و سهامدار و بنیان‌گذار و خانواده و اعضای خانواده می‌شود.
وی افزود: راهبری شرکتی مختص شرکت‌های بزرگ و بورسی نیست، بلکه شرکت‌های کوچک و متوسط نیز می‌توانند با بهره‌‌گیری از رویکردهای جدید از راهبری شرکتی ایجاد ارزش‌‌افزوده کرده و در نهایت سبب رشد خود شوند، چراکه طبیعت SMEها یک طبیعت پویاست. زمانی که این کسب‌وکار رشد کند، ساختار پیدا کرده و مجبور به الزامات مدیریتی می‌‌شوند.
