از فولکسواگن تا جیپی مورگان
بازیگران پشت پرده بحران بازار نیکل
موقعیت کوتاه: بیگ شات و دوستان
به نظر میرسد در مرکز این بحران، کارآفرین معروف چینی شیانگ گوانگدا قرار دارد که شرکت گروه هلدینگ Tsingshan بزرگترین شرکت نیکل و فولاد ضد زنگ جهان متعلق به او است، سرمایهداری که در بازارهای کامودیتی چین به نام «بیگ شات» شناخته میشود. تحقیقات نشان میدهد وی با افزایش عرضه از سوی شرکتش موجب کاهش قیمتها شده بود و از طرف دیگر یک پوزیشن شورت (موقعیت کوتاه) در LME نیکل ایجاد کرده بود. هنگامی که قیمت نیکل پس از حمله روسیه به اوکراین به سرعت افزایش یافت، سینگشان برای ایجاد یک موقعیت کال مارجین تلاش کرد و زمینه را برای یک فشار فروش استقراضی (شورت اسکوئیز) بر بازار فراهم کرد. این در حالی است که شرکتهای معدنی هیچ محدودیتی درباره استفاده از قراردادهای مشتقه برای قفل کردن قیمت تولید آتی خود ندارند. اما موقعیت ایجادشده توسط شیانگ بهطور غیرمعمولی بزرگ بود و سینگشان نیز دارای سابقه تجارت تهاجمی است. در هر صورت LME بررسی فعالیتهای تجاری را آغاز کرد، اما اقدام دیگری در این رابطه انجام نداد. اینبار، شیانگ یک شریک نیز داشت. بلومبرگ گزارش داده است که چندین شرکت چینی دیگر به عنوان متحدان او موقعیتهای کوتاهی را در LME ایجاد کردهاند و سینگشان محصولات نیکل خود را به گونهای فروخت که معاملهگران و خریداران، معاملات بزرگ پوزیشن شورت خود را در LME داشته باشند، که این امر باعث تشدید بحران در سراسر بازار هنگام افزایش قیمتها شد.
موقعیتهای بلند: فولکس واگن و گلنکور
اما چندین معاملهگر در بازار پوزیشنهای لانگ قابل توجهی را در این بازار ایجاد کردند که به این رالی قیمتی کمک کرد. به گفته یک فرد آشنا، شرکت فولکس واگن یکی از بزرگترین موقعیتهای لانگ در بازار را دارد که معادل بیش از ۱۰۰ هزار تن نیکل است. این موقعیت طی ۹سال معاملات آتی به عنوان پوششی در برابر هزینههای مواد اولیه توزیع میشود. نیکل یک عنصر کلیدی در باتریهای وسایل نقلیه الکتریکی است. شرکت گلنکور، معاملهگر و غول معدنی یکی دیگر از هولدرهای برجسته معاملات لانگ در این بازار است، بهطوری که در مواقعی بیش از نیمی از موجودیهای انبارهای LME را کنترل کرده است. هرچند موقعیت کلی این شرکت در بازار نیکل LME کوتاه است، این شرکت از بورس برای محافظت در برابر ریسک قیمتی محصولات فلزی خود که به سراسر جهان ارسال میکند، استفاده میکند. اما به گفته یک فرد مطلع، پس از افزایش هزینههای حمل و نقل، گلنکور سهام LME را خریداری کرد تا نیکل را از انبارهای بورس به مشتریان خود تحویل دهد.
بانکها: جی پی مورگان و بقیه
در مسیر این اسکوئییز معاملات، اقدام شیانگ پشت این واقعیت پنهان شد که او معامله موقعیت کوتاه نیکل خود را در بین ۱۰ بانک و کارگزار پخش کرد. علاوه بر این، در حالی که او حدود ۳۰ هزار تن از معامله خود را مستقیما در LME داشت، این میزان کمتر از یکپنجم موجودی کل آن یعنی بیش از ۱۵۰ هزار تن بود. اکثریت قریب به اتفاق آنها در معاملات مشتقه دوجانبه، معروف به معاملات خارج از بورس، با بانکهایی به رهبری جی پی مورگان و از جمله بیانپی پاریبا، استاندارد چارترد و یونایتد اورسیز بانک صورت پذیرفت. بلومبرگ گزارش داده است که نقش پیشرو جیپیمورگان غول مالی جهانی به این معنی است که این موسسه مالی ایالات متحده احتمالا بینش بهتری درباره LME نسبت به موقعیت غوطهور سینگشان در بازار داشته است. بلومبرگ گزارش داده است که حدود ۵۰ هزار تن از پوزیشن شورت از طریق شرطبندیهای خارج از بورس (OTC) با جیپی مورگان حفظ شده است. این بانک سالهاست که رابطه نزدیکی با سینگشان داشته و هنگامی که معاملات سینگشان بازار نیکل LME را در سال ۲۰۱۹ تحت فشار فروش استقراضی قرار داد، جی پی مورگان یکی از بانکهایی بود که به تامین مالی خرید نیکل شرکت چینی کمک کرد.
بورس فلزات لندن
این خانه ۱۴۵ ساله تجارت جهانی فلزات به دلیل واکنش نامناسب به این بحران بهشدت مورد انتقاد سرمایهگذاران قرار گرفته است. این سازمان ابتدا این امکان را به بازار داد که حتی پس از افزایش ۶۶درصدی قیمت در ۷ مارس که باعث شد یکی از کارگزاران سینگشان پرداخت کال مارجین را از دست بدهد، بازگشایی شود و سپس به آن فرصت بیشتری برای پرداخت داد. درنهایت پس از ۷ ساعت معاملات بیامان، معاملات نیکل را به حالت تعلیق درآورد و تمام معاملاتی را که در صبح روز ۸مارس انجام شد با دو برابر شدن قیمتها لغو کرد. بورس فلزات لندن گفته است اگر اجازه میداد معاملات پابرجا بماند، چندین کارگزاری مرکزی اکوسیستم فلزات، از کار میافتادند. بسیاری در صنعت معتقدند LME کار درستی کرده است. با وجود این، تاثیر این تصمیم، کمک مالی چند میلیارد دلاری به سینگشان و بانکهای فوقالذکر بود. اما این عدم اقدام به موقع LME در اجازه شروع مجدد معاملات بدون محدودیت در ۸مارس است که بیشترین مخالفتها را به همراه داشت.
نهادهای تنظیمکننده
مرجع راهبرد امور مالی انگلستان (FCA)، نهاد ناظر بر LME، تمایل دارد بیشتر تصمیمات بزرگ و نظارت بر سوءاستفاده از بازار را به خود این سازمان واگذار کند. برخی از مفسران خواستار محدودیتهایی برای جلوگیری از ایفای نقش بزرگ هر معاملهگر در بازار شدهاند، اگرچه در واقعیت چنین محدودیتهایی از قبل وجود داشت. مقدار مجاز برای معامله پوزیشن یک معاملهگر در قراردادهای نیکل LME بیش از دو برابر پوزیشن شرکت سینگشان است. در واقع، این میزان بیشتر از مقدار نیکل موجود در انبارهای LME است. رگولاتورها علنا اعتراف کردهاند که درباره بازار کامودیتیها در تاریکی قرار دارند. هنگامی که کمیته سیاست مالی بانک انگلستان در اوایل ماه مارس تشکیل جلسه داد، اشاره کرد که ارزیابی سرایت احتمالی بین نوسانات بازار کامودیتیها و سیستمهای مالی بسیار اهمیت دارد. اما بهطور خلاصه، ارزیابی ریسک در معاملات به دلیل عدم شفافیت نسبی بازارهای مشتقات کامودیتیها دشوارتر شده است.