دیفای؛ انقلابی در کسبوکارهای سنتی
تا جایی که به طور مثال دیفای میتواند جایگزینی برای بانکداری سنتی باشد. البته بین سرویسهای مالی متمرکز و غیرمتمرکز نیز شکافهایی وجود دارد که به آن خواهم پرداخت.
فناوری بلاکچین و قراردادهای هوشمند این امکان را فراهم آوردهاند که ضعفها و محدودیتهای کسب و کارهای متمرکز تا حد زیادی از بین برود. به عنوان مثال در یک سیستم مالی مانند بانک با خطراتی مواجه خواهیم بود که به دلیل متمرکز بودن امکان از بین رفتن سرمایه شما وجود دارد. چگونه؟ با ورشکست شدن بانک، سرقت بانک یا حتی تحریم و جنگ و ... و به این دلیل که شما همه سرمایه خود را در یک جا گذاشتهاید امکان از دست رفتن سرمایه شما وجود دارد. حال آنکه در سرویسهای مالی غیرمتمرکز (دیفای) به دلیل غیرمتمرکز بودن و توزیعشدگی دفترکل که از ویژگیهای بلاکچین است و همچنین استفاده از قراردادهای هوشمند که مفاد قرارداد را غیر قابل بازگشت میکند، دیگر ریسک تمرکز سرمایه شما از بین خواهد رفت و این عدم تمرکز این مزیت را به شما میدهد که سرمایهتان از خطر مصادره و توقیف نیز در امان باشد و اینگونه است که واسطهگری بانکها و سازمانهای مالی متمرکز در خطر از بین رفتن یا تغییرات بنیادی قرار خواهد گرفت.
یکی از ویژگیهای خاص دیفای غیرامانی بودن آن است. در دیفای برای انجام خدمات مالی مد نظرتان نیاز نیست که از واسطهها استفاده کنید و دارایی خود را در اختیار بانک یا موسسهای به امانت بگذارید، بنابراین دارایی در اختیار شما و در حقیقت در کیف پول شخصی شما است که هیچکس به جز شما به آن دسترسی ندارد. این یکی دیگر از ویژگیهای دیفای است که محدودیتهای دسترسی به سرمایه را رفع میکند. زمانی که شما داراییتان را نزد واسطهای به امانت نگذارید دسترسی دارایی همیشه در اختیار شما خواهد بود. حال با از بین رفتن محدودیتهای ذکر شده شاهد نوآوریها و خلاقیتهای زیادی در ایجاد کسب و کارهای جدید هستیم که میتوان از صرافیهای غیرمتمرکز، پلتفرمهای وامدهی و بیمه، بازار مشتقات مالی، تبادلات تجاری، سرمایهگذاری Decentral Asset management، خدمات بانکی پولی، تامین نقدینگی Liquidity Mining، کشت سود Yield Farming و کسبوکارهای متنوع نام برد که برخی ورژن دیفای کسبوکارهای سنتی هستند که این همان انقلاب کسبوکارهای سنتی است. به عنوان مثال صنعت بیمه که به دلیل سوددهی خارقالعاده، بانکها و موسسات مالی همیشه به دنبال آن بوده و حضور موثر در این صنعت داشتهاند، اکنون با پیدایش دیفای در حال تغییر و تحول است. در زمانی که استفاده از خدمات بیمه از سازمانهای متمرکز سنتی که با دیوانسالاری پیچیده باعث میشوند مشتریان در دریافت خدمات لازم با مشکلات و چالشهایی از قبیل اعتبارسنجی شرکت بیمه، پیچیدگی روال اداری، زمانبر بودن پرداخت خسارات و قوانین دست و پا گیر روبهرو شوند، دیفای با ارائه راهکارهایی این مشکلات را حل کرده است. در بیمه بر بستر دیفای، پلتفرمی با استفاده از قرارداد هوشمند این امکان را به اشخاص حقیقی و حقوقی میدهد که خدمات بیمه خود را دریافت کنند. به طور کلی با وجود قراردادهای هوشمند دیگر نیازی به اعتماد به یک سازمان یا نهاد خاص نیست که این امر در بازارهای مالی هم بسیار حائز اهمیت است.
یک شرکت سرمایهگذاری را در نظر بگیرید که عملیات آنها روی بستر بلاکچین و حوزه دیفای باشد. این شرکت قابلیت این را دارد که درصد تقسیم سود خود و مشتری، حداقل سرمایه برای ورود و برخی المانهای دیگر را در قالب یک قرارداد هوشمند تعریف کند. در این مرحله مشتری میتواند جزئیات قرارداد را ببیند و تصمیم به مشارکت یا عدم مشارکت بگیرد.
در صورت ورود مشتری به این قرارداد، شرکت سرویسدهنده این اختیار را دارد که طبق بندهای از پیش تعیینشده با این سرمایه خرید و فروش انجام دهد. اما نکته جالب این است که اختیار واریز و برداشت رمزارز به عهده مشتری است و شرکت به هیچ عنوان امکان برداشت از این پول را ندارد و میتواند در صرافیهای غیر متمرکز که آنها هم در حوزه دیفای هستند با این پول اقدام به خرید و فروش کند. بنابراین در اینجا شخص سرمایهگذار تنها به شبکه بلاکچین و قرارداد هوشمندی که وارد آن میشود اعتماد میکند. غیر قابل هک شدن، شفافیت عملیات و سریع بودن از جمله مزیتهای حوزه دیفای است.
در ایران هم پلتفرمهای غیرمتمرکز بهعلت محدودیتهای موجود در صرافیهای خارجی از محبوبیت بالایی برخوردار هستند. در پایان بهتر است نسبت به چالشها و ضعفهای حوزه دیفای نیز آگاهیهای لازم وجود داشته باشد. با توجه به اینکه این حوزه در ابتدای مسیر است چالشهایی را برای کاربران ایجاد کرده است. تراکنشهای دیفای به دلیل مشکل مقیاسپذیری کارمزد زیادی دارند همچنین این مشکل باعث سرعت پایین دیفای در مقایسه با سیستمهای متمرکز شده است. از طرفی نوسانات بالای بازار رمزارزها ریسک ارزش داراییها را به دنبال دارد. به خصوص زمانی که کاربران دارایی خود را به صورت وثیقه در اختیار پلتفرمهای وامدهی، تامین نقدینگی و کشت سود قرار میدهند. و از همه مهمتر، مسوولیت نگهداری دارایی کاربران به عهده خودشان است که این موضوع خطراتی را به دنبال دارد. امروزه در صورتی که شما رمز حساب بانکی خود را فراموش کنید، میتوانید با مراجعه به بانک رمز خود را بازیابی کرده یا رمز جدیدی انتخاب کنید و مجددا به حسابتان دسترسی داشته باشید. در حالی که در بلاکچین، رمز کیف پول شما با یکسری حروف (معمولا ۱۲ یا ۲۴ کلمه) تعریف شده که اگر آن را گم کنید، برای همیشه دسترسیتان را به کیف پول خود و دارایی درون آن از دست خواهید داد.