تغییرات قیمتی ۱۰ کالای ضروری بررسی شد
تورم خوراکی‌ها در رالی ۹۹
بررسی‌ها نشان می‌دهد رشد قیمتی خوراکی‌های ضروری در ۱۱ ماه نخست سال‌جاری، بیشتر از تورم کل بوده است. شاخص قیمت مصرف‌کننده در مدت یادشده به میزان ۴۶ درصد رشد کرد، حال آن که برخی خوراکی‌ها طی این مدت بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت را ثبت کردند. روز گذشته با انتشار آمار قیمت کالاهای خوراکی در مناطق شهری از سوی مرکز آمار ایران، از تورم خوراکی‌ها در بهمن‌ماه رونمایی شد. به‌منظور بررسی دقیق تحولات قیمتی خوراکی‌ها، رفتار تورمی ۱۰ خوراکی پرمصرف در ۱۱ ماه سال ۹۹ بررسی شده است. این کالاها شامل عدس، تخم‌مرغ، گوشت مرغ، قند، شیر پاستوریزه، گوجه‌فرنگی، گوشت قرمز، روغن، چای خارجی و برنج ایرانی است.
رشد قیمت خوراکی‌ها بالاتر از تورم
گزارش منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد اغلب اقلام بررسی شده شاهد افزایش قیمت بوده و تورم مثبت ماهانه را به ثبت رسانده‌اند، اما آنچه جلب‌توجه می‌کند این نکته است که از میان ۵۳ قلم کالای منتخب، ۳۸ کالا تورم نقطه‌ای بالاتر از نرخ تورم نقطه‌ای کل کشور را تجربه کرده‌اند. گروه خوراکی‌ها از آن جهت اهمیت دارد که یک‌چهارم هزینه سبد مصرفی خانوار ایرانی را تشکیل می‌دهد و تورم در آن تاثیر قابل‌توجهی بر تورم کل مصرف‌کننده دارد و از سوی دیگر، برخلاف تورم‌ها بقیه کالاها، تورم اقلام خوراکی موجب از بین رفتن تقاضا در این بازار نخواهد شد. در نتیجه کوچک‌ترین تغییرات در این بخش از کالاهای مصرفی را آحاد جامعه لمس خواهند کرد و بیشتر از همه دهک‌های پایین‌تر جامعه متاثر خواهند شد. براساس گزارش «طرح آمارگیری هزینه و درآمد خانوار در سال ۹۸» مرکز آمار، بخش بزرگی از هزینه‌های خانوارهای کشور شامل سه گروه «انواع گوشت»، «غلات و نان» و «لبنیات و تخم‌مرغ» بوده است.
رکوردداران تورم نقطه به نقطه
در میان اقلام اساسی بررسی شده در ۱۱ماه نخست سال‌جاری، عدس و تخم‌مرغ رکورددار افزایش قیمت بودند. عدس با رشد ۱۷ هزار تومانی از حدود ۱۲ هزار تومان به ۲۹ هزار تومان در هر کیلوگرم رسید و یک رشد ۱۳۸ درصدی را به ثبت رسانده است. تخم‌مرغ نیز که چندی پیش به پای ثابت اظهارات مسوولان اقتصادی تبدیل شده بود از ۱۰ هزار و ۷۰۰ تومان در اسفند ۹۸ به ۲۳ هزار و ۳۰۰ تومان در هر کیلوگرم در بهمن‌ماه سال‌جاری رسید که معادل رشد ۱۱۶ درصدی است. این در حالی است که ماه گذشته قیمت مصوب هر شانه تخم‌مرغ ۳۲ هزار تومان اعلام شده بود. افزایش قیمت نهاده‌ها و هزینه‌های بسته‌بندی از اصلی‌ترین دلایل افزایش قیمت تخم‌مرغ عنوان شده است.
مرغ در هر دو تورم پرکشید
در رده‌های بعدی تورم سالانه، سه کالای مرغ، قند و شیر پاستوریزه به چشم می‌خورد. قیمت مرغ در ماه بهمن ۶/ ۹ درصد افزایش قیمت را ثبت کرد. همچنین قیمت هر کیلوگرم مرغ طی ۱۱ ماه گذشته با ثبت رشد ۷۸ درصدی از هر کیلوگرم ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان به بیش از ۲۳ هزار تومان رسیده است. افزایش قیمت نهاده‌های تولید نیز از دلایل اصلی افزایش‌های اخیر مرغ است. قند هم تورم نزدیک به مرغ را به ثبت رساند و با رشد ۷۶ درصدی از هر کیلوگرم ۸ هزار تومان به بیش از ۱۴ هزار تومان رسید. شاید افزایش قیمت قند، در رسانه‌ها کمتر منعکس می‌شود، اما به نظر می‌رسد، این کالای خوراکی برای هر ایرانی مصرف روزانه دارد. شیر پاستوریزه هم با رشد ۷۴ درصدی از هر لیتر ۶ هزار و ۱۰۰ تومان به ۱۰ هزار و ۷۰۰تومان افزایش داشته است.
روغن، تیتر یک اخبار
مدتی است کمبود روغن خوراکی و افزایش قیمت آن در رسانه‌ها بازتاب یافته است؛ به طوری که گاهی اوقات خبر از نایاب شدن یا فروش آن به چند برابر قیمت به گوش می‌رسد. طبق آمار بهمن‌ماه مرکز آمار، روغن مایع تورم ماهانه ۶/ ۶ درصدی و تورم ۶۷ درصدی در ۱۱ ماه امسال به ثبت رساند و در هر واحد ۹۰۰ گرمی از ۸ هزار و ۷۰۰ تومان به ۱۴ هزار و ۵۰۰ تومان رسید. از جمله دلایل افزایش قیمت روغن می‌توان به افزایش قیمت جهانی آن اشاره کرد. در جایگاه بعدی چای خارجی قرار دارد که به‌رغم وابستگی مستقیم به قیمت ارز هر بسته نیم کیلو‌گرمی آن در ۱۱ ماهه سال ۹۹ از ۵۹ هزار تومان به ۹۳هزار و ۵۰۰ تومان رسید تا تورم ۱۱ ماه نخست این کالا عدد ۶۰ را به ثبت برساند.
کاهش قیمت در گوجه‌فرنگی
گوجه‌فرنگی تنها کالای مورد بررسی است که شاهد کاهش قیمت طی یک ماه گذشته بوده و تورم ماهانه منفی ۵/ ۱۴ درصدی را در بهمن‌ماه ثبت کرده است. این در حالی است که طبق آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار دیگر محصول کشاورزی یعنی خیار بالاترین تورم ماهانه را میان اقلام خوراکی در بهمن‌ماه تجربه کرده است. گوجه‌فرنگی اما برخلاف تورم ماهانه، در تورم ۱۱ ماه گذشته عدد ۴۸ درصد را به ثبت رسانده و از هر کیلوگرم ۴ هزار و ۷۰۰ تومان به بیش از ۷ هزار تومان افزایش یافته است.
قعرنشینان تورم ۱۱ ماهه
بررسی شاخص مصرف‌کننده و محاسبه رشد شاخص بهای مصرف‌کننده در ۱۱ ماه ابتدایی امسال نشان می‌دهد تورم این دوره برابر ۴۶ درصد بوده است. در میان کالاهای اساسی مورد بررسی قرار گرفته شده، برنج ایرانی و گوشت گوسفندی شاهد رشدی کمتر از این نرخ تورم بوده‌اند. هر کیلوگرم برنج ایرانی از ۲۳ هزار و ۷۰۰ تومان به ۳۴ هزار و۵۰۰ تومان رسید تا تورم آن طی ۱۱ ماه گذشته به رقم ۵/ ۴۵ درصد برسد. با این حال بسیاری از خانوارهای ایرانی به‌دلیل گرانی برنج داخلی، با وجود عطر و طعم آن و تمایل به حمایت از تولید داخل، برنج وارداتی را در سفره روزانه خود جایگزین کرده‌اند و برنج خارجی جای برنج ایرانی را گرفته است. در حقیقت بسیاری از خانواده‌ها در جست‌وجوی راه‌حلی برای تصمیم‌گیری بین خرید برنج ایرانی، خرید برنج خارجی و از طرفی حذف یا کاهش مصرف برنج از سبد مصرفی خانواده خود قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر مصرف گوشت قرمز به‌دلیل افزایش چشمگیر قیمت آن طی چند سال گذشته کاهش یافته است، اما با این حال طی ۱۱ ماه گذشته هر کیلوگرم گوشت گوسفند با ۲۸ هزار تومان افزایش در هر کیلوگرم به ۱۲۳ هزار تومان در پایان بهمن‌ماه رسید تا پایین‌ترین تورم نقطه به نقطه را بین کالاهای اساسی مورد بررسی قرارگرفته را ثبت کند. شاید یکی از دلایل کم بودن رشد شاخص قیمت گوشت، این بود که مردم تقاضای خود را به خرید مرغ تغییر دادند و این موضوع عرضه آن را نیز کاهش داده است. از سوی دیگر، گوشت قرمز در سال‌های قبل رشد بالایی را ثبت کرده و این علامتی برای تولید بیشتر این محصول در سال‌جاری بود، که به‌رغم صادرات و حتی قاچاق این کالا، تعادل قیمتی در بازار آن وجود داشت.
