ابعاد جدید چتر حمایتی

مهر تایید درآمد ۳۰ هزار میلیارد تومانی

پس از آغاز اصلاحات قیمت بنزین، محمدباقر نوبخت در گفت‌وگوی ویژه خبری، به تشریح برخی از ابعاد طرح حمایتی دولت برای جبران افزایش قیمت بنزین پرداخت. او رقم حاصل از اصلاحات انرژی را حدود ۲۹ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان است. رقمی که قرار نیست ریالی از آن به بودجه راه یابد، بلکه قرار است این رقم به دهک‌های کم‌درآمد تخصیص یابد. به گفته او، حدود ۶۳ تا ۶۴ میلیون لیتر بنزین با قیمت ۱۵۰۰ تومان در روز توزیع می‌شود و ۲۰ تا ۳۰ میلیون لیتر بنزین سوپر و آزاد مصرف خواهد شد. بنابراین مجموع درآمد حدود ۲۹ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان از این محل خواهد بود. «دنیای‌اقتصاد» در گزارشی با عنوان «حساب کتاب یارانه برای دولت و خانوارها» به رقم حاصل شده ۳۰ هزار میلیارد تومان اشاره کرده بود، این محاسبات نیز بر این اساس بود که حدود دو سوم مصرف بنزین با نرخ‌های یارانه‌های و یک سوم نیز با نرخ‌های آزاد صورت گیرد.  همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد دولت به‌طور متوسط در هر سال حدود ۴۲ هزار میلیارد تومان برای یارانه‌های نقدی (یارانه ۴۵ هزار تومانی) در نظرگرفته می‌شد. با این حساب، مجموع کمک‌های نقدی و حمایتی دولت در سال به ۷۲ هزار میلیارد تومان می‌رسد. از سوی دیگر، به گفته نوبخت ۳ هزار میلیارد تومان نیز از محل صادرات درآمد کسب خواهد شد. او درخصوص زمان پرداخت یارانه‌ها نیز به این نکته اشاره کرد که قرار است هفته آینده این پرداخت‌ها صورت گیرد و تمام کسانی که استحقاق آن را دارند، از این یارانه برخوردار خواهند شد.  یکی از ابهامات مطرح شده درباره مبالغ اعطایی، درباره نقدی یا اعتباری بودن پرداخت‌ها بود. درحالی‌که در ابتدای این طرح قرار بود این چتر حمایتی، به شکل اعتباری باشد، اما آن‌طور که رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده، این پرداخت‌ها در هفته‌های آینده به شکل نقدی خواهد بود.  بر این اساس مهدی قمصریان رئیس مرکز اطلاع‌رسانی، روابط‌عمومی و امور بین‌الملل سازمان برنامه و بودجه کشور درباره کمک معیشتی دولت به ۱۸ میلیون خانوار گفت: مطابق با بررسی‌های صورت گرفته، این کمک قطعا به‌صورت نقدی به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد و بنا به صلاحدید خانوارها قابل استفاده و برداشت است. پرداخت‌هایی است که قرار است از ماه آینده پرداخت شود. نوبخت در صحبت‌های خود به این موضوع اشاره کرد که با پرداخت یارانه معیشتی به خانوارهای ایرانی، دولت از این پس سه نوع پرداختی خواهد داشت: یک پرداخت یارانه نقدی است که ۲۶ هر ماه واریز می‌کند، یک پرداخت حقوق ماهانه کارکنان دولت و پرداخت‌های عمرانی است و از این به بعد پرداخت دیگری دارد که در ماه ۲۴۰۰ تا ۲۵۰۰ میلیارد تومان است که کمک معیشتی به مردم خواهد بود.

همراهی قوای سه‌گانه

نوبخت درخصوص واجدان شرایط دریافت یارانه معیشتی این توضیح را عنوان کرد که در گذشته برخی از خانوارها برای کمک به دولت و جامعه از دریافت یارانه خود انصراف داده بودند، اما در این شرایط این خانواده‌ها نیز می‌توانند از یارانه معیشتی اصلاح قیمت بنزین برخوردار شوند. به گفته او، براساس مصوبه شورای‌عالی هماهنگی روسای سه قوه، مقرر شده که تمام منابع ناشی از افزایش قیمت بنزین به خود مردم بازگردد و رئیس‌جمهوری مقرر کردند، در شرایط فعلی کشور همه منابع مالی این اقدام برای تقویت معیشت مردم به خانوارهای ایرانی اختصاص یابد. روز گذشته نیز در جلسه شورای‌عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا عنوان شد که تمام زیرمجموعه‌های دولت در اجرای مصوبه مدیریت مصرف سوخت و حمایت از معیشت اقشار کم‌درآمد، همکاری کامل خواهند کرد. همچنین تاکید شد که کمک‌های حمایتی و معیشتی، ماهانه، بدون وقفه و به‌طور منظم پرداخت خواهد شد.  یکی از نگرانی‌های به‌وجود آمده در شرایط کنونی، افزایش قیمت کالاها و خدمات مصرفی پس از افزایش قیمت بنزین است، در این خصوص رئیس سازمان برنامه و بودجه درخصوص احتمال افزایش غیر منطقی قیمت کالاها به بهانه اصلاح قیمت بنزین گفت: آنچه مدل‌های اقتصادسنجی و تجربه ما در چند سال گذشته نشان می‌دهد اصلاح قیمت بنزین و حامل‌های انرژی اثر تورمی زیادی ندارد به‌طوری‌که حتی در سال ۹۳ که قیمت بنزین و حامل‌های انرژی افزایش یافت نرخ تورم به روند کاهنده خود ادامه داد. هرچند تورم یکی، دو درصدی خواهد داشت، اما آنچه می‌تواند موجب افزایش قیمت‌ها شود سوءاستفاده‌هایی است که برخی از شرایط به‌وجود آمده می‌کنند. پیش‌تر رئیس کل بانک مرکزی نیز اثر افزایش قیمت بنزین بر نرخ تورم را حدود ۴ واحد درصد عنوان کرده بود.

جلوگیری از رشد بی‌رویه مصرف بنزین

به نظر می‌رسد یکی از عواملی که دولت را منجر به تصمیم بازگشت به سهمیه‌بندی بنزین کرده، رشد بی‌رویه در سمت مصرف بوده است. رئیس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به افزایش مصرف بنزین از ۷۲ میلیون لیتر در روز در سال ۹۵ به بیش از ۹۰ میلیون لیتر در سال‌جاری گفت: این رشد بسیار زیادی بود که از دوره‌های قبلی بیشتر بود. در جهت واقعی کردن قیمت حامل‌های انرژی قطعا مصرف بنزین کاهش خواهد یافت و اثر این کاهش مصرف روی کاهش آلودگی هوا مشاهده خواهد شد. به گفته او، برآوردهای اولیه ما این است که با اصلاح قیمت بنزین و سهمیه‌بندی آن، مصرف بنزین در کشور روزانه به‌طور متوسط ۶۳ تا ۶۴ میلیون لیتر خواهد بود و از ۹۰ میلیون لیتر بنزین در کشور تقریبا یک سوم این میزان بنزین با قیمت غیرسهمیه‌ای به رانندگان عرضه خواهد شد. «دنیای‌اقتصاد» به این موضوع در گزارش روز گذشته اشاره کرده بود. وی درخصوص علت روند کاهنده یارانه پرداختی با افزایش تعداد اعضای خانوار گفت: ما بالاخره دو عدد داریم یکی بُعد خانوار و دیگری کمیت خانوار؛ باید با مدلی توزیع می‌کردیم که تا سقف ۳۰ هزار میلیارد تومان پوشش داده شود و بیشتر نشود به همین دلیل این مدل طراحی شده است.