آموس هارل در هارتص نوشت: در طول سال های گذشته تعداد محدودی از کشورها به اندازه دولت اسرائیل به سیاست خارجی آمریکا اعتماد داشتند. اما در طول چند ماه اخیر رهبران اسرائیلی به طور فزاینده ای نسبت به رویکرد ترامپ به ویژه در قبال برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ناامید شده اند. البته نتانیاهو تمایلی ندارد که ناراحتی خود نسبت به شرایط موجود را به صورت علنی ابراز کند. دلیل این موضوع کاملا آشکار است.

در ادامه این مطلب آمده است: اول، بنیامین نتانیاهو دوست ندارد که روابط نزدیک خود با رئیس جمهور آمریکا را تخریب کند. دوم، رئیس جمهور اسرائیل همچون دیگر رهبران منطقه ای از این موضوع آگاه است که انتقاد از دونالد ترامپ می تواند شانس پیروزی او در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده در آمریکا را کاهش دهد. سوم، اگرچه دو رهبر در مورد نحوه برخورد با ایران اختلاف نظر دارند، ترامپ همچنان در مورد مناقشه فلسطین از اسرائیلی ها حمایت می کند.

در هر صورت، در پشت صحنه رهبران سیاسی و امنیتی اسرائیلی نسبت به تغییر رویکرد دولت ترامپ در هفته های اخیر در قبال ایران ابراز نگرانی می کنند.

برای مدتی اوضاع متفاوت به نظر می رسید. ترامپ در اوایل دوره ریاست جمهوری خود شبیه به همتای اسرائیلی اش صحبت می کرد. علاوه بر این، اعضای یهودی در خانواده و تیم مشاوران او روابط نزدیکی با دولت اسرائیل برقرار کرده بودند. به نظر می رسید که واشنگتن و تل آویو در مورد همه برنامه ها و سیاست های خود هماهنگ هستند. ترامپ در عمل حمایت خود از اسرائیل را نشان داد. او در ماه مه سال ۲۰۱۸ کشورش را از توافق هسته ای با ایران خارج کرد. مدتی بعد او در اقدامی جنجالی سفارت آمریکا در تل آویو را به بیت المقدس انتقال داد.

در واقع این دو تصمیم در بین وعده های انتخاباتی ترامپ قرار داشتند و مورد استقبال شدید اسرائیل قرار گرفتند. ترامپ حتی اقدامات بیشتری برای کمک به دولت نتانیاهو انجام داد. او در ماه مارس امسال یک روز پیش از برگزاری انتخابات سراسری حاکمیت اسرائیل بر بلندی های جولان در مرز سوریه را به رسمیت شناخت.

غافل گیرکننده نبود که نتانیاهو از روابط نزدیک خود با ترامپ برای پیروزی در انتخابات بهره برداری سیاسی کرد. حزب لیکود در طول تابستان بنرهایی را در نقاط مختلف کشور قرار داده بود که در آن ها دوستی ترامپ و نتانیاهو به نمایش گذاشته شده بودند.

حمایت همه جانبه ترامپ از دولت نتانیاهو به اینجا ختم نشد. آمریکا به طور سیستماتیک برنامه های بین المللی برای حمایت از فلسطینی ها را تضعیف کرد و کمک های مالی آمریکا به صدها هزار نفر از خانواده های فلسطینی در غزه و نوار باختری را کاهش داد.

در طول ماه های گذشته گزارش های زیادی در مورد برنامه ترامپ برای فرایند صلح بین اسرائیل و فلسطینی ها منتشر شده بود. اما بعد از یک سال هنوز جزئیات این طرح مشخص نیست. برخی گزارش ها ادعا کرده اند که این سیاست به موضع حزب لیکود به رهبری نتانیاهو نزدیک خواهد بود. در ادامه حتی شایعات دیگری در مورد نقشه ترامپ و نتانیاهو بر زبان ها افتادند: ترامپ برنامه خود را مطرح می کند، فلسطینی ها این طرح صلح را رد خواهند کرد و سپس اسرائیل با چراغ سبز ترامپ بخش هایی از نوار باختری را به خاک خود ملحق می کند. البته هیچ کدام از این ایده ها هنوز محقق نشده اند.

در طول ماه های اخیر نشانه هایی در مورد بروز شکاف بین ترامپ و اسرائیل نمایان شده اند. البته این اختلاف بیشتر به مسئله ایران محدود می شود. با وجود این، به نظر می رسد که اقدامات ترامپ کاملا قابل پیش بینی بوده اند.

البته ترامپ در گذشته بارها به ایران و توافق هسته ای برجام حمله کرده بود. اما او در بیشتر طول عمر خود فردی انزواگرا در حوزه مسائل سیاست خارجی بوده است. ترامپ همچون باراک اوباما تمایلی به شروع یک جنگ جدید در خاورمیانه ندارد.

در طول سال های گذشته شاهد کاهش وابستگی آمریکا به نفت خاورمیانه بوده ایم. علاوه بر این، استراتژی امنیت ملی واشنگتن بیشتر بر روی تهدیدات موجود در شرق آسیا به ویژه چین متمرکز شده است. ترامپ تمایلی ندارد که تجارب عراق و افغانستان را در ایران تکرار کند.

البته ترامپ اعتقاد زیادی به ابزار فشار اقتصادی دارد. تحریم های دولت آمریکا علیه تهران به ویژه تحریم های ثانویه علیه شرکت های خارجی ضربه بزرگی به اقتصاد ایران وارد کرده اند. برای چندین ماه به نظر می رسید که ایرانی ها زیر فشار تحریم ها چاره ای جز بازگشت به میز مذاکره نخواهند داشت.

اما تهران از ماه مه امسال استراتژی خود را تغییر داد. ادعا می شود که گروه های نزدیک به ایران در طول چند ماه گذشته حملاتی را علیه کشتی های تجاری در آب های خلیج فارس و زیرساخت های نفتی پیاده سازی کرده است. ظاهرا آن ها قصد دارند که از موضع قدرت وارد مذاکره با دولت ترامپ شوند.

ایرانی ها به خوبی از این موضوع آگاه هستند که ترامپ تمایلی به درگیری نظامی ندارد. به همین خاطر تصمیم گرفتند که رویکرد تهاجمی تری را اتخاذ کنند. در ابتدا ادعا شد که آن ها نفت کش های تجاری در نزدیکی سواحل امارات را هدف قرار گرفتند. در ماه ژوئن یک پهپاد جاسوسی آمریکا در نزدیکی تنگه هرمز مورد هدف قرار گرفت. در نهایت ادعا شد که نیروهای نزدیک به ایران در ماه سپتامبر حملات موشکی و پهپادی گسترده ای را علیه مراکز نفتی عربستان پیاده سازی کردند.

اما خیانت ترامپ به متحدان کرد آمریکا در شرق سوریه باعث افزایش نگرانی بسیاری از کشورهای منطقه به ویژه اسرائیل شد. کردها نقش مهمی در شکست گروه داعش ایفا کرده بودند. دولت نتانیاهو به این نتیجه رسید که برای تامین امنیت کشور نمی تواند به ترامپ اتکا کند. در صورتی که اسرائیل وارد یک درگیری نظامی با ایران شود، اسرائیلی ها نمی توانند در مورد حمایت آمریکا اطمینان داشته باشند.

در صورتی که در ماه های آینده ایران اقدامات خود برای خروج از برجام را ادامه دهد و در آستانه تولید تسلیحات هسته ای قرار گیرد، رهبران امنیتی اسرائیل باید امادگی کافی برای تشدید تنش در منطقه و حتی اقدام نظامی علیه سایت های هسته ای ایران را داشته باشند. مطابق با گزارش های منتشر شده، نتانیاهو به فرماندهان ارتش دستور داده است که برنامه ریزی لازم برای چنین سناریویی را انجام دهند.

البته مقامات اسرائیلی تمایلی برای اشتراک گذاشتن هیچ کدام از این نگرانی های خود با آمریکایی ها ندارند. نتانیاهو در سخنرانی خود در اواخر این ماه در مراسم فارغ التحصیلی افسران ارتش گفته بود : «بی تفاوتی نسبت به اقدامات تحریک آمیز ایران در منطقه موجب جسورتر شدن آن ها شده است». به نظر می رسد که نخست وزیر اسرائیل به طور غیر مستقیم به همتای آمریکایی خود کنایه زده است.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.