بخشی از فصل دوم اجرای طرح فهام به مشترکان خانگی اختصاص داشته و قرار است مشترکان پرمصرف در سراسر ایران با پرداخت بخشی از هزینه، برای پایش و کنترل میزان مصرف برق به کنتورهای هوشمند مجهز شوند. طرح فهام (طرح ملی فراسامانه هوشمند اندازه‌گیری و مدیریت انرژی) از سال ۱۳۸۹ با اخذ مجوز از شورای اقتصاد و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی به عنوان طرح ملی تعریف شد، در ابتدا مباحث اولیه برای ۲۰ میلیون مشترک صورت گرفت تا کنتورهای برق آن‌ها هوشمند شود، اما با محدودیت منابع شورای اقتصاد و سازمان مدیریت اعلام کردند که این طرح در فاز نخست با تعویض یک میلیون کنتور و هوشمند شدن آن‌ها آغاز شود.

نگرانی از نبود زیرساخت‌ها، بحث بومی شدن و عدم تجربه باعث شد در فاز نخست تعویض یک میلیون کنتور مطرح شود. با این وجود، قرار بود این طرح در سال ۱۳۹۳ به پایان برسد و این یک میلیون کنتور تعویض شود، اما محدودیت منابع مالی باعث شد تنها ۳۰۰ هزار کنتور هوشمند نصب شود که از این ۳۰۰ هزار کنتور، ۲۰ هزار مشترک خانگی و تجاری، ۶۰ هزار مشترک بخش کشاورزی و مابقی مربوط به مشترکان دیماندی بوده‌اند، با جایگزینی کنتورهای هوشمند مشترکان می‌توانند ساعت به ساعت و دقیقه به دقیقه، میزان مصرف خود را بررسی و از آن اطلاع پیدا کنند. بنابراین با نصب کنتورهای هوشمند به‌راحتی می‌توان به مدیریت بار شبکه اقدام کرد.

اجرای طرح فهام برای ۴۰۰ هزار مشترک

در این راستا در سال گذشته، ۳۰۶ هزار و ۹۷۸ دستگاه کنتور هوشمند در ایران نصب شد و تعداد چاه‌های کشاورزی مجهز به این نوع کنتور به ۵۶ هزار چاه رسید. هم‌چنین تمامی چاه‌های کشاورزی به کنتورهای هوشمند طرح فهام تجهیز شدند و امکان پایش آب برداشت شده از چاه‌ها بر اساس انرژی مصرفی از سوی وزارت نیرو فراهم شد.

پیش از این اما اعلام شده بود کنتورهای هوشمند برای ۸۰ درصد مشترکان دیماندی نصب شده و قرار بود تا تابستان سال جاری نیز قبل از پیک بار این عدد به ۹۰ درصد افزایش یابد. در قانون بودجه سال ۱۳۹۸ نیز اجرای طرح فهام پیش‌بینی و بر اساس این قانون وزارت نیرو موظف شده تا برای مشترکان پرمصرف کنتور هوشمند نصب کند و هزینه آن را به صورت اقساطی روی قبوض آن‌ها دریافت کند.

طبق آخرین آمار در مرحله نخست اجرای این طرح، حدود ۴۰۰ هزار مشترک صنعتی، کشاورزی و تجاری بزرگ به این سامانه مجهز شده‌اند. اجرای این برنامه باعث شده در تابستان امسال بیش از ۳۰۰۰ مگاوات مدیریت مصرف از طریق پایش بار و مدیریت بر مصرف مشترکین بزرگ اعمال شود.

تجهیز مجتمع‌های تجاری بزرگ به کنتورهای هوشمند

بر اساس این گزارش به نقل از وزارت نیرو، هادی مدقق -مدیرکل مدیریت مصرف و امور مشترکین توانیر-  با اشاره به اینکه در مرحله دوم اجرای این طرح، نصب کنتورهای هوشمند برای مشترکان زیر ۳۰ کیلووات در دستور کار قرار گرفته است، ادامه داد: در این مرحله از طرح، اولویت با مشترکان سه فاز بخش کشاورزی، صنعت و تجاری است که کنتورهای سه فاز خانگی نیز مشمول طرح نصب تجهیزات یاد شده خواهند شد.

مدقق با تاکید بر اینکه اولویت نصب کنتورهای هوشمند همچنان با مشترکان پرمصرف است، گفت: در بخش مشترکان تجاری و خانگی نیز مجتمع‌های بزرگ در اولویت هستند؛ بدین منظور در حال حاضر تجهیز مجتمع‌های تجاری بزرگ به کنتورهای هوشمند آغاز شده است تا با جمع‌آوری دقیق اطلاعات مصرفی مشترکان، برق با ولتاژ و کیفیت مناسب در اختیار آنها قرار گیرد.

جزییات هوشمندسازی کنتورهای برق مشترکان خانگی

بر این اساس مدقق پیش از این درمورد فاز دوم هوشمند کردن کنتورها با بیان اینکه این فاز پنج میلیون مشترک را شامل می‌شود به ایسنا گفته بود: این طرح در سراسر کشور اجرا خواهد شد و اولویت با مشترکین سه فاز و پرمصرف است.

مدیرکل مدیریت مصرف و امور مشترکان توانیر درباره تامین هزینه مورد نیاز فاز دوم هوشمند کردن کنتورها، توضیح داد: بخشی که مربوط به زیرساخت‌های ارتباطی و شبکه‌ای بوده توسط دولت تامین سرمایه می‌شود. قانون بودجه سال ۱۳۹۸ به وزارت نیرو اجازه داده است که بخشی از هزینه‌های هوشمندسازی کنتورها را از مشترک دریافت کند و مشترک می‌تواند هزینه را به صورت اقساطی پرداخت کند.

مدقق با تاکید بر این‌که هنوز مشخص نشده چند درصد هزینه باید توسط مشترک پرداخت شود، گفت: مشترکین بخشی که به لوازم اندازه گیری مربوط می‌شود را پرداخت نمی‌کنند اما هزینه‌های هوشمندسازی و مودم باید توسط مشترک پرداخت شود.

وی در ادامه درباره پنج میلیون مشترکی که کنتور آن‌ها باید هوشمند شود، توضیح داد: اولویت با تعویض کنتورهای مشترکانی است که از فاز اول باقی مانده‌اند و شامل مشترکان جهان کشاورزی، صنعتی و تجاری می‌شود. بخش بعد شامل مشترکین پرمصرف خانگی است.

مدیرکل مدیریت مصرف و امور مشترکان توانیر به این پرسش که چند درصد مشترکان خانگی پرمصرف هستند، پاسخ داد: هنوز عملکرد تابستان امسال مشترکین مشخص نیست اما بر اساس آمار سال ۱۳۹۷ حدود ۱۰ درصد مشترکین خانگی بالای الگوی مصرف، مصرف دارند. در واقع ۲۹ میلیون مشترک خانگی داریم که سه میلیون آن‌ها پرمصرف محسوب می‌شوند.

به گفته مدقق، فاز دوم هوشمندسازی کنتورها طی دو سال اجرا خواهد شد.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.