حجت الاسلام حسینعلی رحمتی استاد فلسفه اخلاق در یادداشتی با عنوان جدی است ولی جدی نگیرید، به گفتگو با چهره های شناس و ناشناسی که در عصر شبکه های اجتماعی، حریم خصوصی را بیش از اندازه جدی گرفته اند، پرداخته است:

۱. هر بار با انتشار عکس یا فیلمی از برخی چهره های شناخته شده در شبکه های اجتماعی بحث حریم خصوصی تا چند روز گرم می شود و تا رسیدن مورد بعدی به فراموشی سپرده می شود. طبیعتاً در بحث حریم خصوصی انتظار آن است که به شهروند - کاربران شبکه ها سفارش کنیم مقید به اخلاق باشند و از سرک کشیدن به زندگی دیگران خودداری کنند. این انتظار به جایی است و نگارنده در حد توان خود انجام داده است؛ ولی واقعیت این است که فضای مجازی در حال تغییر بسیاری از چیزها، از جمله همین انتظارات معقول است و به رغم این تذکرات، افراد فراوان با دلائل و انگیزه های گوناگونی وجود دارند که به این سفارش های اخلاقی هیچ توجهی نمی کنند.

۲. پس اجازه دهید این بار از طرف دیگر غش کنیم و به  همه شهروندان، به ویژه چهره های مشهور، سفارش کنیم که حریم خصوصی را خیلی جدی نگیرند و به جای این که بعدا بخواهند از مردم به خاطر نقض حریم خصوصی شان گلایه کنند، در هر کجای کره زمین که هستند بیش از پیش مواظب گفتار و کردار خود باشند و بدانند که در عصر سیطره شبکه ها ، با یک «احساسِ داشتنِ حریم خصوصی» ناگهان  «هفتاد سال عبادت / یک شب به باد می ره».

۳. با گسترش ابزارهای اطلاع رسانی به ویژه تلفن های همراه، شما نه تنها در فضای مجازی که در فضای حقیقی هم دیگر چیزی به نام حریم شخصی و خصوصی ندارید. حتی در خصوصی ترین جاهایی که فکرش را هم نمی کنید؛ مثل سفرهای خارج کشور، میهمانی های دوستانه، و حتی در داخل منزل خودتان؛ چرا که «اینترنت اشیاء» (Internet of Things) یخچال و تخت خواب شما را هم به فضای مجازی متصل کرده و این یعنی در اختیار دیگران قرار داده است.

۴. آنچه گفته شد درباره کارهایی است که واقعاً انجام داده اید، ولی بگذارید واقعیت تلخ تری را هم بگوییم. امروزه نرم افزارهایی تولید شده که می تواند صدا و تصویر شما را به هر چیزی که دل تان بخواهد یا نخواهد اضافه کند. مثلاً در یکی از جدیدترین این نرم افزارها، تنها با داشتن تصویری از چهره شما می توانند آن را بر روی هر فیلمی مونتاژ کنند به گونه ای که نتوان تشخیص داد این فیلم واقعی است یا ساختگی.

۵. پس چه باید کرد؟ پاسخ آزاردهنده و نه چندان خوشایند این است که بهتر است وقتی داخل خانه هستید یا در بیرون آن، در داخل کشور هستید یا در دورترین نقطه دنیا، بنا را بر این بگذارید که حریم خصوصی ندارید و همواره فرد یا افرادی هستند که در کمین شما هستند. پس احتیاط کنید که احتیاط شرط عقل است و موجب می شود که هزینه های مادی و معنوی و فردی و اجتماعی کمتری پرداخت نمایید. اگر عقل و شرع گفته اند که آدمی نباید خود را در معرض هلاکت قرار دهد (وَلَا تُلْقُوا بِأَیْدِیکُمْ إِلَی التَّهْلُکَةِ، بقره / ۱۹۵) قطعاً امروزه یکی از مصادیقش همین جاست.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.