پس از آن‌که فایل‌های مسموم به عنوان عوامل التهاب‌زا، جو روانی بازار مسکن را طی یک سال اخیر به هم زد، وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و صنعت، معدن و تجارت به همراه اتحادیه صنف مشاوران املاک، اقداماتی را برای ایجاد شفافیت قیمتی در بازار مسکن آغاز کردند.

سامانه اطلاعات بازار املاک ایران که با همکاری وزارتخانه‌های صمت و راه و شهرسازی راه افتاد و حدود هفت سال از راه‌اندازی آن می‌گذرد به عنوان سایت مرجع آن‌طور که باید و شاید شناخته نشده است. یک آسیب به کارکرد این سامانه در سال ۱۳۹۳ خدمات آن را تضعیف کرد. تا قبل از آن تمام معاملاتی که در مشاورین املاک دارای مجوز انجام و کد پیگیری ارائه می‌شد در سامانه به ثبت می‌رسید. بنابراین همه می‌توانستند به این سامانه مراجعه کنند و دریابند در منطقه و محله‌شان چه معامله‌ای با چه قیمتی به صورت واقعی، انجام شده است. اما بنا به گفته‌ی مدیرکل دفتر اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی، رأی دیوان عدالت اداری در سال ۱۳۹۳ مبنی بر اجباری نبودن کد پیگیری، منجر به تضعیف سامانه شد. در حال حاضر وزارت صنعت، معدن و تجارت به همراه مشاوران املاک در تلاش هستند تا این سامانه تقویت شود.

پس از آن‌که آگهی‌های قرمز در سامانه‌های ملکی به ایجاد رقابت کاذب در بازار مسکن انجامید، غبارزدایی از این بازار در هفته‌های اخیر به شکلی ضروری خود را نشان داد؛ تا جایی که دادستانی در روز ۱۲ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ دستور حذف قیمت از آگهی‌های فروش ملک را صادر کرد. به دنبال این دستور، دستگاه‌های دولتی، صنف مشاوران املاک و فعالان سایبری به دنبال راهکارهایی هستند تا قیمت‌های دلبخواهی را از بازار حذف کنند. استعلام قیمتی از وزارت راه و شهرسازی بر اساس معاملات قطعی سامانه اطلاعات بازار املاک ایران و تقویت سامانه املاک و مستغلات تحت نظر اتحادیه مشاوران املاک باید به شکل کانالیزه، خروجی ملموسی را به متقاضیان مسکن ارائه دهد.

عباس فرهادیه، مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری مسکن با اشاره به تزریق قیمت‌های غیر واقعی و مسموم به بازار گفته است: به دلیل مخالفت همه به این نتیجه رسیدیم که اگر قیمت‌ها شفاف و واقعی در اختیار مردم قرار بگیرد، به نفع همه است.

وی افزود: اگر سامانه اطلاعات بازار املاک ایران، کامل و جامع شود و معاملات به اندازه کافی در آن ثبت شود، هرکسی که می‌خواهد ملکش را بفروشد می‌تواند به این سامانه مراجعه کند و ببیند قیمت اطرافش چه میزان است. هرکسی هم که می‌خواهد خانه خریداری کند، می‌تواند الگویی که در این حوزه داشته‌ایم را مشاهده کند.

لزوم همکاری دستگاه‌های مرتبط بخش مسکن

دستگاه‌های متولی ارائه آمار از بخش مسکن، کلیه داده‌های خود را از سامانه املاک و مستغلات تحت نظر اتحادیه املاک استخراج می‌کنند. این در حالی است که عدم اتصال دستگاه‌های مرتبط از جمله سازمان ثبت، شهرداری، بانک‌ها و دارایی به تضعیف این نوع خدمات منجر شده است. مصطفی‌قلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک در این خصوص می‌گوید: سایت املاک و مستغلات و هم‌چنین کد رهگیری می‌تواند شفافیت بازار مسکن را افزایش دهد که امیدواریم تمامی دستگاه‌های مرتبط با ما در این زمینه همکاری کنند.

به گفته خسروی، سایت‌های اینترنتی باید از دیتاهای اتحادیه استفاده کنند و آن‌ها را به روز در سامانه خود قرار دهند. به طور مثال روزانه از ما استعلام می‌کنند که قیمت منطقه نارمک از چند میلیون تا چند میلیون تومان است تا از این طریق قیمت‌های بالاتر از عرف بازار حذف شود.

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.