بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی سازمان انرژی‌های نو، ایران دارای ۳۰۰ روز آفتابی است که این عدد نشان از پتانسیل بالای کشور در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر دارد. این پتانسیل به گونه‌ای است که به باور مدیر کل" آژانس بین المللی انرژی‌های تجدیدپذیر " ایران بازار آینده انرژی است و زمینه‌های سرمایه گذاری فراوانی در بخش انرژی‌های تجدید پذیر در ایران وجود دارد.

 

وجود این پتانسیل زمینه‌ای را فراهم کرده که علاوه بر ایجاد شرکت‌های دانش بنیان در زمینه تولید قطعات نیروگاه‌های خورشیدی، حضور سرمایه گذاران خارجی را در کشور به دنبال داشته است با این وجود به گفته عضو هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران،   افزایش بی‌رویه نرخ ارز و سیاست‌های ناگهانی موجب کاهش جذابیت این بازار نزد سرمایه گذاران شده است.

از سوی دیگر یکی از شرکت‌های خارجی، سرمایه پروژه ساخت نیروگاه‌خورشیدی در ایران را به دلیل تلاطمات بین‌المللی متوقف کرد.  پروژه ساخت نیروگاه خورشیدی به ارزش ۵۰۰ میلیون یورو (۵۷۰ میلیون دلار) در ایران در حالی متوقف شد که قرار بود این نیروگاه با ظرفیت ۶۰۰ مگاوات به عنوان ششمین نیروگاه خورشیدی بزرگ جهان معرفی شود.

فعالان عرضه انرژی‌های تجدید پذیر با اشاره به ناتوانی تولید کنندگان داخلی در عرضه قطعات استاندارد نیروگاه‌های خورشیدی و وابستگی ۷۰ تا ۷۵ درصدی کشور به قطعات خارجی، معتقد هستند که کاهش جذابیت‌های سرمایه گذاری خارجی در نیروگاه‌های تجدید پذیر،  کشور را در تحقق هدف تامین  ۵۰۰۰ مگاواتی برق ناکام خواهد کرد.  

تجدیدپذیرها در گره کور "خود تحریمی"ها

سید محمدجواد موسوی، عضو هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا، با بیان اینکه بخش عمده‌ای از سرمایه ‌گذاری‌های خارجی که در این مدت وارد کشور شدند، بیشتر در حوزه انرژی بوده است، افزود: بخشی از این سرمایه گذاری در حوزه انرژی‌های فسیلی شامل نفت و گاز و بخش دیگر سرمایه گذاری‌ها  مربوط به انرژی‌های تجدید پذیر می‌شود.

وی انرژی‌های تجدید پذیر را یکی از منابع پایدار در سطح دنیا معرفی کرد و یادآور شد: از این رو توجه بسیاری از کشورها به سمت این نوع انرژی‌ها است و زمانی که موضوع توسعه پایدار، کاهش گازهای گلخانه‌ای و کاهش کربن مطرح می‌شود، تحقق این اهداف را در گرو توسعه انرژی‌های تجدید پذیر می‌دانند.

موسوی ادامه داد: از این رو در کشور هر مقدار انرژی‌های تجدید پذیر توسعه یابد، امتیازات محیطی، توسعه اشتغال، انتقال فناوری به کشور و جذب منابع ارزی را به دنبال خواهد داشت؛ چراکه هر میزان بستر را برای سرمایه گذاران خارجی فراهم کنیم، منفعت آن برای کشور است چرا که ارز وارد کشور خواهد شد.

عضو هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران با اشاره به توقف ساخت نیروگاه خورشیدی در ایران از سوی یکی از شرکت‌های سرمایه گذار خارجی افزود: در این پروژه قرار بود ۶۰۰ مگاوات برق خورشیدی تولید شود که این میزان، میزان بالایی است و خروج این شرکت‌ها از کشور کمبودهایی در زمینه‌های اشتغال‌زایی، انتقال فناوری و تولید انرژی در کشور در پی دارد.

موسوی، با تاکید بر اینکه خروج سرمایه گذاران خارجی، بسیاری از معادلات را برهم می‌زند، یادآور شد: از این رو به نظر می‌رسد حفظ و توسعه این نوع شرکت‌ها اگر فراهم شود برای کشور ارزشمند خواهد بود.

وی همچنین به اثرات بحران‌های سیاسی در دسترسی کشور به قطعات مورد نیاز نیروگاه‌های خورشیدی اشاره کرد و گفت:متاسفانه ما با برخی بحران‌های داخلی نیز مواجهیم. سیاست‌گذاری‌های غلط و غیر مترقبه باعث می‌شود که معادلات اقتصادی کشور دچار چالش شود.

موسوی با تاکید بر اینکه در چنین شرایط ما دچار نوعی "خود تحریمی" می‌شویم، اظهار کرد: همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند اگر تمرکز ما بر مسایل داخلی باشد بسیاری از معضلات ما حل خواهد شد ولی سیاست‌های اقتصادی غلط و روش‌های نادرست تصمیم گیری به ویژه در زمان‌های بحرانی باعث می‌شود که تبعات این سیاستگذاری نادرست را متحمل شویم.

تکرار تجربیات تلخ  

عضو هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، با تاکید بر اینکه بسیاری از کشورهای خارجی اقدام به سرمایه گذاری در ایران کرده‌اند، یادآور شد: برخی از شرکت‌های آلمانی، ایتالیایی و یونانی به ویژه بر روی توسعه انرژی‌های خورشیدی سرمایه گذاری‌های مستقیم انجام دادند.

وی خاطر نشان کرد: این در حالی است که سیاست‌های اقتصادی غلط موجب فرار آنها از کشور شده است؛ چراکه این شرکت‌ها به ایران آمده‌اند و برای تولید انرژی‌ خورشیدی در حد ۴۰ تا ۵۰ مگاوات در یکی از استان‌های کشور سرمایه گذاری کرده اند اما در شرایط فعلی که قیمت ارز افزایش بی‌رویه‌ای یافته، می‌خواهند درآمد حاصل از فروش برق را دریافت کنند، به شرکت اعلام شده که با ارز آزاد محاسبه می‌شود.

موسوی با تاکید بر اینکه با چنین شرطی درآمد این شرکت‌ها به یک سوم کاهش می‌یابد، ادامه داد: این وضعیت رغبت شرکت‌ها را برای سرمایه گذاری کاهش می‌دهد ضمن آنکه اگر این شرکت‌ها موضوع را به دیگر همکاران خود در خارج از کشور منتقل کنند، بازتاب بسیاری منفی برای کشور خواهد داشت.

موسوی با بیان اینکه ما در پروژه‌های تجدید پذیر دچار خود تحریمی هستیم، تاکید کرد: در این وضعیت، سرمایه گذار خارجی رغبتی برای سرمایه گذاری در ایران ندارد.

حضور موثر دستگاه‌های فعال در کاهش بحران‌ها

عضو هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، با اشاره به ضرورت حضور موثر نهادهای مسوول مانند وزارت نیرو در کاهش بحران‌های حوزه تجدید پذیرها، گفت: قرار دادهای خرید تضمینی (PPA) مستقیما با وزارت نیرو منعقد می‌شود و نرخ‌های خرید تضمینی در توسعه این حوزه بسیار موثر است.

به گفته وی خرید تضمینی برق تجدید پذیر بر مبنای نرخ ارز روز بود ولی با افزایش بی‌رویه قیمت ارز، هنوز نرخ خرید تضمینی با نرخ‌های قبلی است.

وی با بیان اینکه ما به دنبال تعدیل نرخ خرید تضمینی برق تجدید پذیر هستیم، اظهار کرد: یا کالای ما که برق تجدید پذیر است، جز کالاهای اساسی قرار گیرد و ارز حمایتی ۴۲۰۰ تومانی به آن تعلق گیرد و یا نرخ‌های خرید تضمینی افزایش یابد تا جذابیت برای سرمایه گذاران خارجی و داخلی ایجاد شود.

موسوی تاکید کرد: اگر این امر اتفاق نیفتد سود سرمایه گذاری کاهش می‌یابد که این امر عدم جذابیت در سرمایه گذاری را کاهش خواهد داد.

غیبت تجدید پذیرها در اولویت‌ کالاهای استراتژیک

عضو هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، ادامه داد: متاسفانه در فهرست ۲۶ گانه ابلاغی دولت برای اختصاص ارز دولتی، نامی از انرژی‌های تجدید پذیر نیست و این در حالی است که در روزهای پیک مصرف برق که کشور با بحران تامین برق و خاموشی‌ها مواجه بودیم بخش عمده‌ای از این کسری‌ها توسط نیروگاه‌های تجدید پذیر تامین می‌شد.

وی برق تولیدی این نیروگاه‌ها را بالغ بر ۶۲۰ مگاوات در ساعت عنوان کرد و یادآور شد: حال محاسبه شود که اگر بستر سرمایه گذاری با ارز کالای اساسی فراهم شود، ‌این نیروگاه‌ها می‌توانند به راحتی کل کسری ۳ تا ۴ هزار مگاوات برق مصرفی را تامین کنند.

موسوی با تاکید بر اینکه برق تجدید پذیر جز اقلام اساسی کشور لحاظ نشده است، ادامه داد: این امر موجب کاهش توجیه اقتصادی این نوع پروژه‌ها خواهد شد.

وی از سوی دیگر با تاکید بر اینکه کلیه سرمایه گذاری‌های انرژی‌های تجدید پذیر از سوی بخش خصوصی انجام شده است، افزود: به هیچ وجه دولت سرمایه گذاری مستقیمی در این حوزه ندارد و تنها در قرار داد خرید تضمینی حمایت می‌کند که در این زمینه نیز با چالش افزایش نرخ ارز مواجه هستیم.

نیاز کشور به فناوری‌های وارداتی

موسوی به بیان وضعیت توسعه فناوری انرژی‌های خورشیدی در کشور پرداخت و گفت: در حال حاضر ۷۰ تا ۷۵ درصد از تجهیزات نیروگاه‌های خورشیدی وارداتی است.

وی این میزان را شامل پنل‌های خورشیدی، اینورتر و بخشی از کابل‌ها دانست و ادامه داد: تعدادی از شرکت‌های تولید کننده تجهیزات خورشیدی در کشور ایجاد شده است که این شرکت‌ها قادر به تامین نیازهای داخل نیستند ضمن آنکه این شرکت‌ها موفق به کسب استانداردهای مورد نیاز این تجهیزات نیز نشده‌اند.

عضو هیات مدیره انجمن انرژی‌های تجدیدپذیر ایران، اضافه کرد: بر اساس اسناد بالا دستی تا افق ۱۴۰۴ باید ۵۰۰۰ مگاوات برق مورد نیاز کشور از نیروگاه‌های تجدید پذیر تامین کنیم ولی میزان تولید برق تجدید پذیر ما با همه فعالان این صنعت به ۲۰۰ مگاوات نمی‌رسد.

وی ادامه داد: ما جلسات زیادی با مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت و سایر نهادهای مربوط در این زمینه داشتیم ولی متاسفانه نتیجه روشنی از آن به دست نیامد ضمن آنکه تجهیزات نیروگاه‌های خورشیدی نیز با وجود آنکه مواد اولیه احداث نیروگاه محسوب می‌شوند به عنوان کالای اساسی لحاظ نشده است.

موسوی محصول خروجی این نیروگاه‌ها را برق دانست و یادآور شد: برق جز کالاهای اساسی است. همانطور که در تابستان امسال شاهد بودید تمام صنعت و بیمارستان‌ها و مراکز حیاتی با نبود برق قادر به انجام عملکردهای خود نیستند در حالی که با تقویت نیروگاه‌های خورشیدی به راحتی می‌توان کسری و نیاز کشور به برق را تامین کرد.

این فعال حوزه انرژی تجدید پذیر، عدم نیاز به آب زیاد را از مهمترین مزایای نیروگاه‌های خورشیدی عنوان کرد و افزود: نیروگاه‌های سیکل ترکیبی ضمن آنکه نیاز به سرمایه گذاری‌های کلان دارد، در یک جا باید متمرکز باشد ولی نیروگاه‌های خورشیدی را می‌توان به صورت پراکنده احداث و به سرعت به بهره برداری رساند.

وی با بیان اینکه یک نیروگاه ۱۰ مگاواتی خورشیدی در مدت چهار تا پنج ماه به بهره برداری می‌رسد، خاطر نشان کرد: اگر در ۱۰ نقطه کشور این نیروگاه‌ها احداث شود ظرف کمتر از یک سال می‌توان هزار مگاوات برق را به شبکه متصل کرد در حالی که این مدت برای نیروگاه‌های سیکل ترکیبی چهار تا پنج سال زمان نیاز دارد.

موسوی خاطر نشان کرد: از آنجایی که این انجمن وابسته به اتاق بازرگانی است، انتظار داریم همه بخش‌ها و وزارت نیرو و مجلس حمایت کنند و امیدواریم وزارت صنعت با توجه به بخشنامه بانک مرکزی موضوع تولید برق تجدید پذیر را در لیست کالاهای اساسی بگنجاند تا ما بتوانیم مواد اولیه احداث نیروگاه‌های خورشیدی که شامل پنل، اینورتر و همچنین توربین‌های بادی می‌شود با ارز حمایتی وارد کشور کنیم تا هزینه تولید برق در کشور کاهش یابد.

 

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.