گزینه‌های پیشروی ایران برای خروج آمریکا از برجام

نامه نیوز : ایران احتمالا مقدمات لازم را برای واکنش فوری در صورت خروج ترامپ از برجام تا یک ماه آینده انجام خواهد داد که البته گزینه های متعددی نیز در این باره پیش روی ایران است.

موسسه واشنگتن در مقاله ای واکنش ها و پاسخ های احتمالی ایران به خروج از برجام را بررسی کرده است و آورده است؛

 

به نظر می رسد ایران به این نتیجه رسیده است که ترامپ در ماه می توافق هسته ای را لغو خواهد کرد،در واکنش به این موضوع ایران احتمالا تاسیسات هسته ای تعطیل شده ی خود را بار دیگر فعال می کند،تلاش می کند تا به حمایت اروپا را در برابر آمریکا به دست آورد و همکاری خود را با دیگر قدرت های جهانی مثل روسیه و چین افزایش دهد.

 

بسیاری معتقدند تغییرات اخیر رخ داده در کاخ سفید به خصوص انتصاب جان بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید و مایک پمپئو،وزیر خارجه آمریکا یکی دیگر از نشانه هایی است که ترامپ در ماه آینده با لغو تعلیق تحریم های هسته ای ایران،آمریکا را از برجام خارج خواهد کرد.اگرچه با توجه به تعطیلات نوروز واکنش های زیادی در داخل ایران نسبت به این موضوع مطرح نشده است.پس از پایان تعطیلات ایران خود را برای خروج احتمالی ترامپ از برجام آماده خواهد کرد.

 

بولتون و ایران

بولتون در ایران فرد شناخته شده ای است در جریان مذاکرات هسته ای تهران با اروپا در سال ۲۰۰۳ محمد جواد ظریف،وزیر خارجه کنونی ایران و جان بولتون که در آن زمان معاون امنت بین الملل و کنترل تسلیحات وزیر خارجه آمریکا بود با یکدیگر دست و پنجه نرم کردند.پس از آن نیز هر دو به عنوان سفرای کشور خود در سازمان ملل در مقابل یکدیگر قرار گرفتند.

 

طی یک دهه ی گذشته در ایران همواره از بولتون به عنوان فردی نئومحافظه کار که باگروه«تروریستی» مجاهدین خلق همکاری می کند یاد شده است.زمانی که جان بولتون در آوریل سال گذشته ترامپ را به شدت به خروج از برجام تشویق کرد محمد جواد ظریف هشدار داد که «چنین سیاستی برای واشنگتن اشتباه بزرگی خواهد بود و نتیجه ی آن انزوای بیشتر بین المللی برای آمریکا است».ظریف تاکید کرد که «طی یک دهه ی گذشته ثابت شده که سیاست های بولتون اشتباه است و همین سیاست ها بود که ایران را به سوی افزایش تعداد سانتریفیوژها از ۲۰۰۰ به ۲۰۰۰۰ حرکت داد.»

 

ایران همواره اعلام کرده است که آمریکا به دنبال تغییر رزیم در این کشور بوده است.اکنون اما با حضور بولتون به نظر می رسد بار دیگر این تفکر در برنامه ی رهبران آمریکایی قرار گیرد.

 

هیات نظارت بر برجام که افرادی همچون حسن روحانی،محمد جواد ظریف،علی شمحانی و علی اکبر صاحی حضور دارند احتمالا به زودی با یکدیگر دیدار خواهند داشت تا تاثیرات احتمالی حضور بولتون در سیاست های آمریما را بررسی کنند.

 

تهران در صورت خروج واشنگتن از توافق هسته ای چه اقداماتی انجام خواهد داد؟

ایران احتمالا مقدمات لازم را برای واکنش فوری در صورت خروج ترامپ از برجام تا یک ماه آینده انجام خواهد داد که البته گزینه های متعددی نیز در این باره پیش روی ایران است.

 

آماده سازی برای از سرگیری  برنامه ی هسته ای 

مقامات ایران همواره به آمریکا هشدار داده اند که خروج از توافق هسته ای و بازگشتن تحریم ها منجر به توسعه ی سریع برنامه ی هسته ای این کشور خواهد شد.در ماه آگوست روحانی هشدار داد که برنامه ی هسته ای ایران در صورت نیاز تنها در مدت چند روز به سطح بسیار بالاتری نسبت به پیش از برجام باز خواهد گشت.عباس عراقچی،معاون وزیر خارجه ایران نیز تاکید کرده است که ایران خود را برای هر سناریوایی آماده کرده است و به خروج ترامپ از برجام بر اساس منافع ملی خود پاسخ خواهد داد.در فاز عملی این جملات به آن معنا ات که ایران به زودی گام های ضروری برای آماده سازی برنامه ی هسته ای خود را بر می دارد در حالی که از انجام هرگونه اقدامی که برجام را نقض کند اجتناب خواهد کرد.

 

جلوگیری از فشار آمریکا و اسراییل

پس از اعلام خبر انتصاب بولتون به عنوان مشاور امنیت ملی ترامپ یک دیپلمات سابق ایرانی اعلام کردکه دشمنان دین زبان زور را می فهمند.ایران همواره در به نمایش گذاشتن قدرت بازدارندگی خود موفق عمل کرده است و توانسته مشکلاتی را برای ناو های امریکایی در خلیج فارس ایجاد کند.

 

قرار دادن اروپا در مقابل آمریکا

در ماه آگوست علی اکبر صالحی اعلام کرد که اگر آمریکایی ها توافق هسته ای را نادیده بگیرند بسیار محتمل است که اروپا از این تصمیم واشنگتن پیروی نکند و آمریکا منزوی خواهد شد.بر اساس این منطق ایران احتمالا گفت و گو های خود را با سه کشور انگلیس،فرانسه و المان ادامه خواهد داد و امیدوار است تا اروپایی ها در این باره در کنار خود نگه دارد و از ایجاد یک جبهه ی غربی متحد علیه خود جلوگیری کند.همچنین ایران ممکن است چنین رویکردی را در قبال شرکای تجاری و وارد کنندگان نفت  مثل هند،کره جنوبی و ژاپن اتخاذ کند تا آن ها از حرکت در مسیر آمریکا و اعمال فشار بر ان ها بازدارد.

 

همکاری با روسیه و چین

تنها اندکی پس از مذاکرات سال های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ روحانی به عنوان مذاکره کننده ی ارشد هسته ای ایران پشیمانی خود را نسبت به سرمایه گذاری نکردن کافی برای جلب حمایت دیپلمات های چینی و روس اعلام کرد و تایید کرد که تهران با حمایت این دو کشور با شرایط ساده تری رو به رو می شد.همچنین بروجردی رییس کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران ماه گذشته نیز اعلام کرد که توسعه ی روابط با مسکو و پکن می تواند به خنثی شدن فشارها از سوی آمریکا کمک کند.

 

آماده سازی جامعه و اقتصاد برای بازگشتن تحریم هسته ای 

آیت الله سید علی خامنه ای،رهبری ایران در سخنانی به مناسبت عید نوروز با نام نهادن سال جدید به عنوان سال «حمایت از تولید ملی» بار دیگر بر لزوم به کار گیری اقتصاد مقاومتی در ایران تاکید کرده است.اقتصاد ایران اکنون روز های خوشی را سپری نمی کند.ریال حدود یک چهارم از ارزش خود را در شش ماه گذشته از دست داده است.با این حال احتمالا ایران تلاش می کند تا با تکیه بر توان داخلی و تبلیغات جامعه را برای بازگشتن تحریم های هسته ای آماده کند.

 

مقابله یا جلوگیری؟

تهران باید طی دو هفته ی اینده میان دو روش یکی را انتخاب کند؛تلافی سرسختانه علیه سیگنال های خصمانه ترامپ با هدف بازداشتن او از اعمال فشار بیشتر.با سعی کند تا اروپا را در کنار خود نگه دارد و از ایجاد یک جبهه ی متحد اروپا و آمریکا علیه خود جلوگیری کند.سابقه نشان می دهد که ایران راهکار مقابله را اعمال می کند اما به نظر می رسد ترامپ شخصی است که ممکن است در پاسخ حتی فشار ها را بیشتر کند.

 

این گزارش در پایان مدعی است که ایران به دنبال راه حلی است که در حالی که از اعمال فشار بیشتر ترامپ جلوگیری شود حمایت بین المللی لازم را نیز به دست آورد.