حجت‌الاسلام حسن روحانی در نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی عنوان کرد: بسیار خوشحالم که امروز در جمع صاحب نظران، فرهیختگان و برندگان مدال افتخار در جشنواره فارابی حضور دارم.  در یک دورانی سایه مظلومیت و یا نوعی محرومیت بر سر علوم انسانی و اسلامی سایه افکند. آن زمانی که علوم طبیعی و تجربی و مهندسی اکتشافاتشان و اختراعاتشان و آثار علمی‌شان به صحنه زندگی مردم آمد، زرق و برقی که این آثار علمی داشت بسیاری از جوامع ما را تحت تاثیر قرار داد تا جایی که فکر کردند علم یعنی همین و علوم انسانی در رده دوم و سوم زندگی انسان‌ها قرار گرفت.

 

وی افزود: همین سایه در ذهن جوانان ما آنها که عازم دانشگاه‌ها بودند و فکر انتخاب رشته بودند و یا در تصحیلات تکمیلی آنها اثر گذاشت و در دوره‌ای دنبال علوم مهندسی و در دوره ‌ای هم دنبال علوم تجربی رفتند. می‌گفتند آنها که استعداد دارند و رتبه دو رقمی کنکور هستند باید بروند سراغ رشته‌های مهندسی و تجربی و آنها که از این کاروان وامی‌مانند باید به ناچار رشته‌های علوم انسانی را برگزینند. خوشحالم این دوران به زودی سپری شد و امروز برای کسی تردیدی وجود ندارد که توسعه برای کشور در کنار علوم تجربی و ریاضی بدون پیشرفت علوم انسانی امکان‌پذیر نیست.

 

رئیس‌‌جمهور تاکید کرد: امروز در جامعه حکمرانی شایسته می‌تواند جامعه را در مسیر درست هدایت کند. این حکمرانی از چه دانش و علومی نشات می‌گیرد؟ مدیریت و برنامه‌ریزی می‌تواند این کار را کند البته مدیریت در همه رشته‌ها لازم است اما مدیریت کشور از چه علومی سرچشمه می‌گیرد؟ سیاستمداری و سیاست‌ورزی که جایگاه تاثیرگذاری در جامعه دارد از چه رشته علمی سرچشمه می‌گیرد؟ اقتصاد و نقش آن در جامعه از چه علومی نشات می‌گیرد؟

 

وی گفت: در حقوق، علوم اجتماعی و مردم‌شناسی اگر علوم انسانی در جامعه‌ای پیشتاز نباشد و صنعت در کنار علوم انسانی قدم نگذارد، ممکن است صنعت و علوم تجربی به ضد خود تبدیل شود. امروز در منطقه شاهد بودید گروه‌هایی که به جنایات پرداختند از بمب و موشک و اینترنت و فضای مجازی استفاده کردند. آنها که خاورمیانه را به آشوب کشیدند کسانی بودند که در فهم درست از مسائل اجتماعی عقب ماندند و از تکنولوژی هم برای انحراف جامعه استفاه کردند.

 

روحانی یادآور شد: تروریست‌ها بیشترین استفاده را از اینترنت و فضای مجازی کردند اما برای اهداف ناصحیح. نمونه واضح و روشن این رویه صنعت هسته‌ای است که در بسیاری از فنون می‌تواند کمک کند و استفاه نادرست از آن می‌تواند بشریت را به نابودی بکشاند.

 

وی با بیان اینکه تحول در علوم انسانی با پول و سفارش و مهندسی ممکن نیست، گفت: در فضای آزاد و نقد است که علامه‌طباطبایی‌ها و مطهری‌ها ظهور می‌کنند. علم بدون نقد و تضارب آرا پیشرفت نمی‌کند. اختلاف فکری و نظری را باید به رسمیت شناخت. به تنوع و اختلاف نظر احترام بگذاریم؛ فشار و وحدت ماشینی برای انسجام جامعه خطرناک است.

 

 

رئیس‌جمهور ادامه داد: رهبری معظم رهبری ساختن سلاح‌های هسته‌ای و انبار کردن آن را حرام اعلام کردند به این دلیل است که علوم اسلامی و انسانی باید پیشتاز صنعت باشد و باید پیش روی صنعت باشد .

 

وی ادامه داد:‌ عقل و اخلاق چراغ راهنمای ماست،‌ همان تعبیری که مرحوم شهید مطهری داشت علم چراغ راه است. عقل و اخلاق چراغ راهنما است.

 

رئیس دولت دوازدهم تاکید کرد: ما نمی‌توانیم بدون چراغ در دنیای تاریک حرکت کنیم. امروز حتی با بهترین ابزار هم نمی‌توانیم بدون چراغ علم حرکت کنیم. شما بهترین ماشین را داشته باشید اما وقتی در تاریکی چراغ نداشته باشید از دوچرخه هم خطرناک‌تر است .

 

وی با بیان این که علوم انسانی می‌تواند ما را به تمدن و تجدد بکشاند، گفت: علوم انسانی باید سرلوحه و سرمشق ما قرار بگیرد.

 

روحانی خاطرنشان کرد: البته تحول در علوم انسامی با مهندسی درست نمی‌شود، علوم انسانی را نمی‌توان مهندسی کرد، علوم انسانی با پول پیشرفت نمی‌کند و با سفارش متحول نمی‌شود .

 

وی افزود: چرا در عصر و جامعه ما شهید مطهری نیست؟ چرا علامه طباطبایی نیست؟ مگر با سفارش و پول درس خواندن به آن‌ها فضای آزاد داده شد؟

 

رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه به جای پول فضای آزاد را در اختیار اندیشمندان ما قرار دهید، عنوان کرد:  فضای نقد را باز بگذارید، بگذارید انتقادات شنیده شود، در آن فضا علامه طباطبایی به وجود می‌آید. ما باید شرایطی را فراهم کنیم که در آن علم رشد کند .

 

وی ادامه داد: گل در یک محیط طبیعی خودش رشد می کند، شما چک بکشید و به او پول بدهید و بگوئید رشد کند، رشد می‌کند؟ باید محیطی لازم را فراهم کنید و در آن محیط لازم درخت و گل شکوفا می‌شود.

 

روحانی خاطرنشان کرد: شما فکر می‌کنید علم بدون تضارب آرا پیشرفت می‌کند؟ بدون رویارویی دقیق اخلاقی و علمی در حوزه‌ها علوم ما پیشرفت می‌کند؟ شیخ انصاری  کجاست؟ او یک دانه بود،‌ آخوند خراسانی کجاست؟ فضای مناسب ، نقد، انتقاد، اختلاف فکری و نظر را به رسمت بشناسیم. فشار ماشینی وحدت‌ساز نیست، به اختلاف‌نظرها احترام بگذاریم. اختلافی که در چارچوب نظریه باشد می‌تواند وحدت به وجود بیاورد.

 

 

مهمترین بخش های اظهارات روحانی به شرح زیر است: 

 

*صنعت هسته‌ای می‌تواند در بسیاری از علوم و فنون به نفع جامعه باشد و استفاده غلط از این دانش می‌تواند بشریت را به انهدام و نابودی بکشاند.

 

*اینکه رهبری معظم انقلاب می‌گوید سلاح‌های کشتار جمعی حرام است، به این دلیل است که علوم انسانی و اسلامی باید پیشتاز صنعت باشد. عقل، دین و اخلاق چراغ راهنماست.

 

*تحول در علوم انسانی با مهندسی درست نمی‌شود. علوم انسانی را نمی‌توان مهندسی کرد. با پول پیشرفت نمی‌کند. با سفارش متحول نمی‌شود.

 

*چرا در عصر ما شهید مطهری و علامه طباطبایی نیست؟ مگر آنها با پول و سفارش درس خواندند؟ به جای پول و سفارش و مهندسی، فضای آزاد را در اختیار اندیشمندان ما قرار دهید، فضای نقد را باز بگذارید. در آن فضا علامه طباطبایی به وجود می‌آید، مطهری‌ها به وجود می‌آیند.

 

*فکر می‌کنید علم بدون تضارب آرا پیشرفت می‌کند؟ بدون نقد و بحث، بدون رویارویی دقیق اخلاقی و علمی می‌توان رشد کرد؟ کجاست شیخ انصاری؟ کجاست آخوندی خراسانی؟ پیدا کنید.

 

*فضای مناسب، نقد، اختلاف فکری و نظری را به رسمیت شناختن، احترام گذاشتن به تنوع، احترام گذاشتن به اختلاف نظر موجب رشد می‌شود.

 

*در همین یکی دو هفته اخیر آمریکایی‌ها در دو بخش شکست بزرگی خوردند. یک بخش آنجا که خواستند برابر افکار عمومی جهان بایستند و تعهدات بین‌المللی را زیر پا بگذارند. دنیا در برابر آمریکا ایستاد. آمریکایی‌ها می‌خواستند چند روز پیش تعهد خود را در برجام زیر پا بگذارند. صف مقابل او را دیدید.

 

*تمام کشورهای جهان به استثنای یکی دو کشور و یک رژیم منفور، همه یکپارچه بودند. اگر ما به تعهد احترام نگذاریم، باید فاتحه تمدن در جامعه خوانده شود.

 

*اگر ارزش‌ها در جامعه زیر پا رفت، اگر تعهد یک دولت در پیوستگی تعهد دولت قبلی زیر پا گذاشته شد دیگر هیچ تعهدی باقی نمی‌ماند.اعتماد وقتی باقی می‌ماند که دولت‌ها به تعهد دولت قبل متعهد بمانند.

 

*خوشحالم که حاکمیت کاخ سفید در به‌هم ریختن تعهدات بین‌المللی و زیر پا گذاشتن وفای به عهد و ایستادگی مقابل مصوبه شورای امنیت سازمان ملل و توافق هفت کشور، ناموفق بود. این پیروزی برای بشریت، اخلاق و حقوق است.

 

*ما در برجام موفقیت‌هایی به دست آوردیم که هرگز از بین نخواهد رفت. در برجام به دنیا گفتیم که معضل پیچیده منطقه‌ای و بین‌المللی با میز مذاکره قابل حل و فصل است. حتی اگر کسی برجام را نقض کند، این پیروزی باقی است.

 

*ما ثابت کردیم ایران راستگوست و دشمنان ما دروغ می‌گویند. ما ثابت کردیم به دنبال سلاح هسته‌ای نبودیم. این را آژانس به اجماع آرا حتی آمریکا، PMD را خاتمه‌یافته اعلام کرد. این یعنی ایران راست گفته و معاندان آن دروغ گفته‌اند. این پیروزی از بین نمی‌رود. ما در برجام کاری کردیم که دنیا بپذیرد ایران حق دارد تحقیق و توسعه هسته‌ای خود را ادامه دهد. این پیروزی قابل خدشه نیست.

 

*برخی هنوز ابعاد برجام را لمس نکرده‌اند. برجام آثاری دائمی الی یوم‌القیامت دارد. برخی آثار آن هم ممکن است بماند، یا خیر.در طول این دو سال، درآمد نفتی و میعاناتمان دو برابر شده است. صدها مورد سرمایه‌گذاری خارجی آوردیم.

 

*اینجا تبدیل به کارخانه و بنگاه اقتصادی و نیروگاه و بندر و لوکوموتیو و هواپیما شده است. اینها از بین نمی‌رود. چه کسی توانست در یک مذاکرات سخت بین‌المللی برای ملت ایران موفقیت به دست آورد؟ علم حقوق، علم سیاست.

 

*این علوم انسانی است که می‌تواند سرنوشت جامعه را تعیین کند. سرمایه علوم، علوم انسانی است. با استعدادها را تشویق کنیم.علوم انسانی باید جامعه را هدایت کند. ما می‌خواهیم چند نفری در یک اتاق، علوم انسانی را هدایت کنیم. علوم انسانی در یک جامعه آزاد رشد می‌کند.

 

*دیپلمات‌های ما، قراردادی را نوشتند و منعقد کردند - نمی‌خواهم بگویم نقص ندارد - ولی قراردادی است که ترامپ یک سال است خود را به در و دیوار می‌زند و بالا و پایین می‌رود که آن را به هم بزند. تاکنون نتوانسته است. این به معنی استحکام قرار داد و پیروزی حقوق بر دیکتاتوری است.

 

*آمریکا نتوانست با استبداد و دیکتاتوری، افکار عمومی جهان را زیر پا بگذارند. این موفقیت علوم انسانی ایران بود.

 

*در خیابان عده‌ای اعتراض می‌کنند. خواهش می‌کنم به همه مردم ما احترام بگذارید. اجازه دهید موضوع در یک دادگاه صالح ثابت شود. یا خس و خاشاک است، یا گاو، یا گوساله، یا آشغال است. چرا توهین می‌کنید و بی‌ادبانه با جامعه برخورد می‌کنید؟

 

*در لندن و نیویورک هم اعتراض شود، چهار نفر می‌آیند شیشه می‌شکنند. دقیق حرف بزنیم، مخصوصا در تریبون‌های مقدس. ملت ما ملت بزرگی است. اعتراض بود، تمام شد. برخی سوءاستفاده کردند، نیروهای امنیتی به خوبی اداره کردند. الان شمای جامعه‌شناس، روانشناس اجتماعی و ... باید تحلیل و واکاوی کنید علت اعتراضات را.

 

 *اگر خدای ناکرده روزی ارزش‌های دینی یا ملی ما نزد جوان‌های ما کمرنگ شود، ما مقصریم. واقعیت‌ها را نادیده نگیرید. شما قطب‌نما را نگاه نکنی، در قطب‌نما تاثیری حاصل نمی‌شود و شمال و جنوب عوض نمی‌شود در دنیا. شما قطب‌نما را دستکاری کنید، باز هم شمال و جنوب دنیا عوض نمی‌شود.

 

*علوم انسانی، قطب‌نمای مسائل اجتماعی ماست. اجازه دهیم درست کار کند. با شعار، شمال و جنوب عوض نمی‌شود.ما خوشبختانه امروز در مقطعی قرار داریم که جامعه ما ارزش علوم انسانی را به خوبی می‌داند.

 

*حتی در بسیاری از مسائل به ظاهر غیرمرتبط با علوم انسانی، فرهنگ به عنوان یک زیربنای مهم است. مثلا ارتباط پزشک با بیمار و اعتماد بیمار به پزشک است که بیش از جراحی، شفابخش است. نحوه حرف زدن پزشک با مریض می‌تواند منجی بیمار باشد.

 

بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.