روایت نیویورک تایمز از دو چهره زندگی زیر لوای تحریرالشام؛
آسایش با مشت آهنین
«رجا عبدالرحیم» و «ایوور پریکِت» در گزارشی برای نیویورک‌تایمز نوشتند، «یحیی نائمه» صاحب کافه می‌گوید: «قلیان و موسیقی از ابتدا ممنوع بود.» او می‌افزاید: این ممنوعیت باعث شده است وی در کسب‌وکارش خسارت ببیند؛ زیرا مردم فقط برای سیگار کشیدن اینجا می‌آیند. نائمه می‌گوید: «اگر ما نتوانیم آن را ارائه دهیم، آنها خسته می‌شوند و به جای دیگری می‌روند.» سایر کافه‌های ادلب با ارائه قلیان در محیط‌های مخفی و پشت درهای بسته این قانون را زیر پا گذاشته‌اند. اما نائمه می‌گوید که نمی‌خواست با حاکمان این منطقه در بیفتد و کسب‌وکارش با خطر مواجه شود.
ممنوعیت قلیان و موسیقی در کافه‌ها یکی از چند قانون سختگیرانه‌ای بود که ابتدا توسط «هیئت تحریرالشام» در ادلب یعنی زمانی که در سال۲۰۱۷ قدرت را در دست گرفت، اعمال شد. به گفته ساکنان و گروه‌های حقوق بشر، این گروه با «مشتی آهنین» و «رویکردی اقتدارگرایانه» بر ادلب حکومت کرده و منتقدان را از زندان و شکنجه بی نصیب نگذاشته است. با این حال، کسانی که تحت حاکمیت این گروه زندگی می‌کنند، می‌گویند که هیئت تحریرالشام عمل‌گرا و انعطاف‌پذیر بوده است. به نوشته گزارشگران نیویورک‌تایمز، این گروه به منطقه‌ای ویران نظم بخشید و پس از واکنش شدید ساکنان، برخی از قوانین را تغییر داد. «هیئت تحریرالشام» اگرچه دارای رویکردهای القاعده‌ای است، اما از روش‌های وحشیانه داعش در مجازات استفاده نکرد و برای کسانی که قانون را زیر پا می‌گذاشتند، جریمه‌هایی در نظر می‌گرفت.
در ادلب، «هیئت تحریرالشام» با انجام کارهای عام‌المنفعه به دنبال جلب قلوب و اذهان و کسب اعتبار حکومتی برای خود بوده، جاده‌ها را آسفالت کرده، آب جاری و برق را به‌طور منظم تامین کرده و آسیب‌های جنگ را ترمیم کرده است. پلیس راهنمایی و رانندگی این گروه هم تقاطع‌های شلوغ و دوربرگردان‌ها را هدایت می‌کنند. با این حال، زندگی زیر لوای «هیئت تحریرالشام» چهره دیگری هم دارد. در حال حاضر، ترس و دلهره درباره آینده و درباره آنچه رخ خواهد داد، وجود دارد. منتقدان منتظرند ببینند چگونه این گروه کشور را در دوران پسااسد (کشوری که متنوع‌تر و محافظه‌کارتر از ادلب است) مدیریت می‌کند.
«محمد علی باش»، یک معترض ۳۰ساله و ساکن شهر «بنیش»، یکی از شهرهای استان ادلب می‌گوید در برخی از اعتراضات شرکت کرده است. او می‌گوید: «از لحاظ امنیتی، دیدیم که رفتار تحریرالشامی‌ها شبیه رفتار رژیم اسد است.» به گفته «سوری‌ها برای حقیقت و عدالت»، یک گروه حامی حقوق بشر، در برخی موارد، هیئت تحریرالشام با قدرت به اعتراضات پاسخ داد. احمد الشرع، معروف به «ابومحمد الجولانی»، رهبر این گروه در مصاحبه‌ای با نیویورک‌تایمز گفت: «وقتی مردم می‌گویند پاسخ خشونت‌آمیزی وجود داشت، نه، چنین نشد. به برخی از افرادی که اموال مردم را تخریب می‌کردند، پاسخ داده شد.» «مونا آرمانازی»، مدیر ۶۳ساله یک مدرسه خصوصی در شهر ادلب، بر احساسات متفاوت بسیاری از ساکنان درباره این گروه شورشی تاکید می‌کند. او به مواضع مذهبی تند این گروه از جمله درباره زنان اشاره می‌کند. او می‌گوید، یک‌بار درحالی‌که در خیابان راه می‌رفت، از کنار یکی از نیروهای هیئت تحریرالشام گذشت. آن فرد وی را به‌خاطر نوع پوشش سرزنش کرد و گفت: «از خدا بترس خواهر.» «سلوا جبان»، ۵۱ساله و روزنامه‌نگار می‌گوید: پلیس نه تنها زنان که مردان را هم تحت نظر داشت. آنها مردانی را که خالکوبی داشتند، مورد آزار و اذیت قرار می‌دادند. جبان که در برخی از تظاهرات علیه دولت شورشی در ادلب نیز شرکت داشت، گفت: «آنها در هر بخش از زندگی ما دخالت می‌کردند.» برخی ناظران می‌گویند رهبران این گروه اکنون به دنبال کسب مشروعیت بین‌المللی هستند و تلاش می‌کنند وجهه جدیدی از خود بسازند. به همین دلیل، برخی اقدامات خود را کنار گذاشته‌اند؛ چون در روزگار پسااسد «اوضاع بسیار تغییر کرده است.»
«تحریم» و «تروریسم»؛ چالش حاکمان جدید سوریه
«یوفرات لیونی» هم در گزارش دیروز چهارشنبه برای نیویورک‌تایمز روایت دیگری از سوریه ارائه می‌دهد. او با اشاره به سقوط رژیم اسد و روی کار آمدن شورشیان مسلح می‌نویسد مهم‌ترین مشکلی که سوریه با آن مواجه است «تشدید بحران انسانی» است. او با اشاره به تحریم‌های فلج‌کننده در دوران اسد معتقد است که این مساله اقتصاد سوریه را با چالش بزرگی مواجه کرده و هر دولتی که کنترل را به دست بگیرد، وارث آن تحریم‌ها خواهد بود. این تحریم‌ها بودجه بازسازی سوریه را به‌شدت محدود و کمک به غیرنظامیان را مشکل می‌کند، مگر اینکه جامعه بین‌المللی برای لغو آن اقدام کند.
تحریم‌ها تنها چالش حاکمان جدید سوریه نیست. مشکل دیگر خود «هیئت تحریرالشام» است که از سوی ایالات متحده و بسیاری از کشورها گروهی تروریستی شناخته شده است. این یعنی محدودیت در کمک گرفتن از دیگران برای بازسازی کشور. «الکس زِردِن»، کارشناس ارشد «مرکز امنیت آمریکای جدید» که پیش از این بر روی تروریسم و اطلاعات مالی در وزارت خزانه‌داری کار می‌کرد، گفت: «سوریه یکی از کشورهایی است که مورد همه‌جانبه‌ترین تحریم‌ها قرار گرفته که مستقیما بر فعالیت‌های اقتصادی در آنجا تاثیر گذاشته و مانع کمک‌های بشردوستانه می‌شود.» او افزود که در نتیجه درهم‌تنیدگی محدودیت‌ها، ارائه کمک‌های بشردوستانه به سوریه در مقایسه با سایر کشورها بسیار دشوار است. در جامعه بین‌المللی توافق گسترده‌ای وجود دارد مبنی بر اینکه سوریه به‌شدت به کمک‌های بیشتری نیاز دارد. در همین رابطه، بریتانیا روز یکشنبه اعلام کرد که ۵۰میلیون پوند یا ۶۳.۵میلیون دلار کمک‌های بشردوستانه جدید برای آوارگان سوریه و پناهندگان سوری در لبنان و اردن ارسال خواهد کرد. آلمان هم اعلام کرد که ۸میلیون یورو (حدود ۸.۴میلیون دلار) برای کمک‌های بشردوستانه ارسال خواهد کرد.
اما چنین کمک‌هایی در مقایسه با آنچه سوریه پس از بیش از یک دهه جنگ برای بازسازی به آن نیاز دارد، تنها قطره‌ای در برابر دریای مشکلات است. درحالی‌که برخی استثناهای بشردوستانه وجود دارد، اما کارشناسان می‌گویند که ممنوعیت‌های گسترده نه تنها کمک به حاکمان جدید را ممنوع می‌کند، بلکه کمک به غیرنظامیان را نیز کاهش می‌دهد و شانس ثبات سوریه را با تهدید مواجه می‌سازد. از زمان برکناری اسد، بحث‌های بین‌المللی درباره برداشتن برچسب «تروریستی» از «هیئت تحریرالشام» وجود داشته است. الجولانی هم روز دوشنبه در گفت‌وگو با خبرنگاران در دمشق، خواستار حذف این برچسب و لغو تحریم‌ها شد تا بازسازی سوریه آغاز شود. این دیدگاه در محافل سیاست خارجی ایالات متحده مورد حمایت است. سناتور «کریس مورفی»، دموکرات ایالت کانکتیکات که کمیته فرعی روابط خارجی در مبارزه با تروریسم را رهبری می‌کند، روز دوشنبه بیانیه‌ای درباره لغو فوری همه تحریم‌ها صادر کرد. وی از ایالات متحده خواست تا مستقیما وارد تعامل شود. اما با توجه به اینکه دولت بایدن در ماه آینده به پایان خط می‌رسد و دولت ترامپ هنوز تشکیل نشده است، ایالات متحده احتمالا اقدام فوری برای لغو تحریم‌ها و کنار زدن برچسب تروریستی را انجام نخواهد داد.
