کدام قاضی رای به سود اسرائیل داد؟
تکنوازِ ناکوک لاهه
اولین زن آفریقایی حاضر در دادگاه لاهه
سبوتینده متولد فوریه ۱۹۵۴، یک قاضی اوگاندایی است که دومین دوره‌‌‌اش را در دیوان بین‌المللی دادگستری تجربه می‌کند. او از مارس ۲۰۲۱ قاضی دادگاه بوده است. او اولین زن آفریقایی است که در دادگاه بین‌المللی حضور دارد. او از مارس ۲۰۲۱ قاضی دادگاه بوده است. به گفته موسسه حقوق زنان آفریقایی، سبوتینده از یک خانواده معمولی است و در دوره‌‌‌ای به دنیا آمد که اوگاندا فعالانه برای استقلال از استعمار بریتانیا مبارزه می‌‌‌کرد. سبوتینده دوران مدرسه ابتدایی خود را در «انتبیِ اوگاندا» به پایان رساند. پس از پایان تحصیلات ابتدایی به دبیرستان گایازا رفت. او بعدا مدرک لیسانس خود را از دانشگاه «ماکه‌‌‌رِره» و در سال ۱۹۷۷ در سن ۲۳ سالگی در رشته حقوق گرفت. سبوتینده قبل از انتخاب شدن در دیوان بین‌المللی دادگستری، قاضی دادگاه ویژه سیرالئون بود. او در سال ۲۰۰۷ به این سمت منصوب شد.
پرونده سیرالئون: چارلز تیلور در مورد جنایات جنگی
سبوتینده در طول دوران حرفه‌ای خود با جنجال‌ها بیگانه نبوده است. در فوریه ۲۰۱۱، سبوتینده یکی از سه قاضی دادگاه چارلز تیلور، رئیس‌جمهور سابق لیبریا به دلیل جنایات جنگی مرتکب‌شده در سیرالئون بود. دادگاه ویژه، تیلور را در ۱۱ مورد از جمله جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت، تروریسم، قتل، تجاوز جنسی و استفاده از کودک-سرباز مجرم شناخته که منجر به ۵۰ سال زندان شد. در ۸ فوریه، کورتنی گریفیث، وکیل دادگستری لندن که وکالت تیلور را بر عهده داشت، پس از اینکه قضات از پذیرش خلاصه کتبی دفاعیات موکلش در پایان محاکمه او خودداری کردند، از دادرسی اخراج شد. اخراج او موجب شد که خود تیلور در دادگاه خودش حاضر نشود و روند دادرسی را ناعادلانه بخواند. این دادرسی در زمان خود بسیار سر و صدا کرد.
لاهه، این‌‌‌بار پرونده فلسطین
او حالا مجددا در سال ۲۰۲۴ بار دیگر تیتر خبرها شده است. سبوتینده این بار به دلیل اینکه تنها قاضی بود که علیه تمام اقدامات مورد نظر آفریقای جنوبی در پرونده نسلکشی رای منفی داده، بر سر زبان‌‌‌ها افتاده است. سبوتینده در خصوص رای منفی خود چنین اظهار کرد: «به نظر من، اختلاف بین اسرائیل و مردم فلسطین اساسا و از نظر تاریخی یک اختلاف سیاسی است.» وی افزود: «این یک اختلاف حقوقی قابل حل و فصل قضایی توسط دادگاه نیست.» او همچنین گفت که آفریقای جنوبی نشان نداده است اقداماتی که ادعا می‌شود توسط اسرائیل رخ داده «با نیت لازم نسلکشی انجام شده‌‌‌اند و در نتیجه، تنها می‌توانند در محدوده کنوانسیون نسلکشی قرار بگیرند». کارشناسان استدلال کردند که سبوتینده نتوانسته است ارزیابی کاملی از وضعیت انجام دهد.
مارک کرستن، استادیار دانشگاه فریزر با تمرکز بر قوانین حقوق بشر، به الجزیره گفت: ««من فکر می‌‌‌کنم وی اشتباه می‌کند، چراکه نسلکشی یک اختلاف سیاسی نیست، یک موضوع حقوقی است. هم آفریقای جنوبی و هم اسرائیل کنوانسیون نسلکشی را در سال ۱۹۴۸ امضا کردند و صلاحیت قضایی را در مورد نقض کنوانسیون نسلکشی و عدم‌جلوگیری از نسلکشی می‌‌‌پذیرند.» او ادامه داد: «شما نمی‌توانید به سادگی بگویید که این چیزی برای تاریخ است، این چیزی برای سیاست است. البته تاریخ و سیاست نقش دارند.» سفیر اوگاندا در سازمان ملل نیز نظر دیگری را بیان کرد. وی در بیانیه‌ای در توییتر گفت: «حکم قاضی سبوتینده در دیوان بین‌المللی دادگستری نشان‌‌‌دهنده موضع اوگاندا در مورد وضعیت فلسطین نیست.»
