در گفتوگوی تلفنی ۴۰دقیقهای چه گذشت؟
عبور بایدن از نتانیاهو
به نوشته روزنامه نیویورکتایمز، بایدن با امید به غلبه بر مقاومت شدید نتانیاهو، احتمال وجود یک ملت فلسطینی خلع سلاحشده را مطرح کرد که امنیت اسرائیل را تهدید نخواهد کرد. درحالیکه هیچ نشانهای مبنی بر اینکه نتانیاهو مخالفت خود را با تشکیل فلسطین کاهش دهد وجود ندارد، آن هم در شرایطی که موقعیت و محبوبیت او در ائتلاف سیاسی دست راستیاش شکننده است، با این حال بایدن ابراز خوشبینی کرد که آنها هنوز ممکن است به اجماع دست یابند. رئیسجمهور چندین ساعت پس از این تماس به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «تعدادی از انواع راهحلهای دو دولتی وجود دارد.» او تصریح کرد: «تعدادی از کشورهای عضو سازمان ملل هستند که عضو سازمان ملل هستند؛ اما ارتش ندارند. تعدادی کشور وجود دارند که دارای محدودیت هستند.»
جو بایدن افزود: « بنابراین فکر میکنم راههایی وجود دارد که این کار میتواند سر و سامان بگیرد.» بایدن در پاسخ به این سوال که نتانیاهو از چه چیزی با فکر باز استقبال خواهد کرد، گفت: «به شما اطلاع خواهم داد.» اما او این تصور را رد کرد تا زمانی که نتانیاهو در قدرت است، راهحل دو دولتی غیرممکن است. رئیسجمهوری آمریکا گفت: «نه، اینطور نیست.» برخی پیشنهاد کردهاند تا زمانی که نتانیاهو در برابر راهکار آمریکا مقاومت میکند، کمکهای امنیتی به اسرائیل صورت نگیرد؛ اما بایدن آن را غیر قابل قبول دانست. بایدن گفت: «فکر میکنم بتوانیم کاری انجام دهیم.» آخرین باری که این دو تن با هم صحبت کردند به ۲۳دسامبر باز میگردد؛ تماسی که بعدا بهعنوان پرتنش توصیف شد.
آخرین تماس یک روز پس از آن صورت گرفت که نتانیاهو به خبرنگاران در اسرائیل گفت که تلاشهای بایدن را برای تحت فشار قرار دادنش در خصوص راهحل دو دولتی نپذیرفته است. نتانیاهو با اشاره به غزه و کرانه باختری، با وجود دیدگاههای آمریکا، گفت که اسرائیل باید کنترل امنیتی «تمام قلمرو غرب اردن» را حفظ کند. نتانیاهو به خبرنگاران گفت: «نخستوزیر باید بتواند حتی به بهترین دوستانش نه بگوید.»
جو بایدن معتقد است که ایجاد یک کشور فلسطینی که امنیت اسرائیل را تضمین میکند، تنها راهحل درازمدت قابل دوام برای مناقشهای است که دهها سال به طول انجامیده است. این موضعی است که اکثر روسای جمهور آمریکا و رهبران اروپایی در تاریخ اخیر داشتهاند و بایدن آن را تکرار میکند. در همین حال، بایدن پیشنهاد کرده است که یک نسخه «احیا شده» از تشکیلات خودگردان فلسطین ارائه خواهد داد که تا حدی بر کرانه باختری حکومت میکند و همچنین پس از برکناری حماس از قدرت، غزه را نیز تحت کنترل خود در خواهد آورد؛ ایده دیگری که نتانیاهو آن را رد کرده است. جان اف کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی پس از این تماس که ۳۰ تا ۴۰دقیقه به طول انجامید، به خبرنگاران در کاخ سفید گفت: «رئیسجمهور همچنان به وعده و امکان راهحل دو دولتی معتقد است.» سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا افزود: «او میداند که این کار به فعالیت زیادی نیاز دارد.
این امر به رهبری زیادی نیاز دارد. ایالات متحده قاطعانه متعهد است که در نهایت این به نتیجه برسد.» کربی گفت که دو رهبر همچنین درباره اسرای اسرائیلی در نزد حماس، کمکهای بشردوستانه به غزه، آزادی پرداخت مالیات به تشکیلات خودگردان فلسطین در کرانه باختری اشغالی و تغییر استراتژی نظامی اسرائیل گفتوگو کردند. اما کربی هیچ توافق جدیدی را فاش نکرد و تنها به ذکر این نکته بسنده کرد که رهبران دو طرف همچنان درباره چشمانداز تشکیل کشور فلسطین اختلاف نظر دارند. بایدن و نتانیاهو چندین دهه است که یکدیگر را میشناسند و رابطه بین رئیسجمهور چپگرا و نخستوزیر راستگرا مدتها پیچیده بوده است. آنها سال گذشته بر سر تلاش نتانیاهو برای سلب بخشی از قدرت دادگستری اسرائیل و تلاش بایدن برای مذاکره بر سر توافق هستهای جدید با ایران اختلاف نظر داشتند.