حماس اطلاعات زیادی از ارتش و سازمان‌های اطلاعاتی اسرائیل دارد
حماسه آن ۱۰ کماندو
«نیویورک تایمز» نوشت: 10 مرد مسلح غزه‌ای دقیقا می‌دانستند چگونه به مرکز اطلاعاتی اسرائیل نفوذ کنند / عکس: AFP
۱۰مایل بعد، آنها از جاده منحرف شدند و به داخل جنگلی رفتند و در خارج از دروازه بدون سرنشین در یک پایگاه نظامی پیاده شدند. آنها با انفجار کوچکی دیوار را باز کردند، وارد پایگاه شدند و برای گرفتن سلفی دسته‌جمعی مکث کردند. سپس یک سرباز اسرائیلی را کشتند.
مهاجمان برای لحظه‌ای مطمئن نبودند که کجا بروند. سپس یکی از آنها چیزی از جیبش بیرون آورد: نقشه رنگی یک مجتمع. با تغییر جهت، دری را به یک ساختمان مستحکم باز یافتند. وقتی داخل شدند، وارد اتاقی پر از کامپیوتر شدند که مرکز اطلاعات نظامی بود. زیر یک تخت در اتاق، دو سرباز را پیدا کردند که پناه گرفته بودند. هر دو سرباز کشته شدند. این سکانس با دوربینی ثبت شد که روی سر مرد مسلحی نصب شده بود که بعدا کشته شد. این دوربین‌ها جزئیات هولناکی از اینکه حماس چگونه توانست قدرتمندترین ارتش خاورمیانه را غافلگیر کند و روی آن مانور دهد، ارائه می‌دهند. نیروهای حماس به آن سوی مرز یورش بردند، بیش از ۳۰مایل مربع را تسخیر کردند و ۱۵۰گروگان را با خود برده و بیش از ۱۳۰۰کشته بر جای نهادند و مرگبارترین روز را در تاریخ ۷۵ساله اسرائیل رقم زدند.
حماس و متحدانش با یک برنامه‌ریزی دقیق و آگاهی فوق‌العاده از اسرار و ضعف‌های اسرائیل، اندکی پس از طلوع فجر، مرز جبهه اسرائیل با غزه را تحت تاثیر قرار دادند و اسرائیل و سکنه‌اش را در شوک فرو بردند. حماس با استفاده از پهپادها، برج‌های نظارتی و ارتباطی کلیدی را در امتداد مرز با غزه منهدم کرد و نقاط کور گسترده‌ای را بر ارتش اسرائیل تحمیل کرد. مقامات می‌گویند که حماس با مواد منفجره و تراکتور شکاف‌های باز و بزرگی را در سنگرهای مرزی به‌وجود آورد و به ۲۰۰مهاجم در موج اول و ۱۸۰۰مهاجم دیگر در همان روز اجازه داد تا از آن عبور کنند. مهاجمان با موتورسیکلت و وانت به سمت اسرائیل هجوم بردند و حداقل هشت پایگاه نظامی را متلاشی و در ۱۵شهر و روستا درگیر شدند.
اسناد برنامه‌ریزی حماس، ویدئوهای حمله و مصاحبه با مقامات امنیتی نشان می‌دهد که این گروه به طرز شگفت‌انگیزی درک پیچیده‌ای از نحوه عملیات ارتش اسرائیل، محل استقرار واحدهای خاص و حتی زمان لازم برای رسیدن نیروهای کمکی داشت. ارتش اسرائیل می‌گوید که پس از پایان جنگ، بررسی خواهد کرد که چگونه حماس توانسته است به راحتی به دفاعش نفوذ کند. اما چه نیروهای مسلح نسبت به اسرار خود بی‌احتیاط بوده و چه جاسوسان در میان آنها نفوذ کرده باشند، این افشاگری‌ها مقامات و تحلیلگران را عصبانی کرده و این پرسش را مطرح کرده که چگونه ارتش اسرائیل -که به جمع‌آوری اطلاعات خود مشهور است- می‌تواند ناخواسته این همه اطلاعات درباره عملیات خود افشا کند.
این اقدام حماس هاله شکست‌ناپذیری اسرائیل را در هم شکست و زمینه‌ساز ضدحمله اسرائیل به غزه شد که کشته و زخمی‌های زیادی بر جای گذاشت. این فرضیه نزد اسرائیل و متحدان غربی‌اش مطرح بود که حماس بیشتر به «اداره» غزه علاقه‌مند است تا انجام حمله به اسرائیل. «علی براکه»، یکی از رهبران حماس روز دوشنبه در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: «حماس اسرائیلی‌ها را به این فکر رساند که مشغول اداره غزه است.» وی افزود: «در تمام‌مدت در زیر میز، حماس برای این حمله بزرگ آماده می‌شد.»
در سرتاسر مرز، نیروهای مسلح حماس بیشتر - اگر نگوییم تمام - پایگاه‌های مرزی اسرائیل را زیر پا گذاشته بودند. فیلم دوربین‌های روی سر نیروهای حماس، از جمله فیلم یورش به مرکز اطلاعات نشان می‌دهد که افراد مسلح حماس -از تیپ «نخبه» بسیار آموزش‌دیده- در اولین اشعه‌های صبحگاهی، سنگرهای چندین پایگاه را در هم می‌کوبند. پس از نفوذ، تعدادی از سربازان اسرائیلی را در رختخواب کشتند.
به گفته یکی از افسران ارشد ارتش اسرائیل، در چندین پایگاه، آنها دقیقا می‌دانستند سرورهای ارتباطی کجا هستند و آنها را منهدم کردند. با از کار افتادن بیشتر سیستم‌های ارتباطی و نظارتی، اسرائیلی‌ها نمی‌توانستند ببینند که کماندوها دارند می‌آیند. برای آنها [کماندوها] تماس گرفتن برای کمک و پاسخ‌گویی دشوارتر بود. در بسیاری از موارد، آنها قادر به محافظت از خود نبودند، چه رسد به روستاهای غیرنظامی اطراف. یک سند برنامه‌ریزی حماس -که توسط امدادگران اضطراری اسرائیل در یک روستا پیدا شد- نشان داد که مهاجمان در واحدهای کاملا مشخص با اهداف و نقشه‌های نبرد مشخص سازمان‌دهی شده بودند. این سند نشان می‌دهد که یک جوخه به‌طور مشخص نیروها، خرابکاران و رانندگان و همچنین واحدهای خمپاره‌انداز در عقب را برای پوشش مهاجمان تعیین کرده بود. این گروه یک هدف مشخص داشت - کیبوتز - و مهاجمان وظیفه داشتند از زوایای خاص به روستا یورش ببرند.
آنها تخمین‌هایی داشتند مبنی بر اینکه چه تعداد سرباز اسرائیلی در پست‌های نزدیک مستقر هستند، چه تعداد وسیله نقلیه در اختیار دارند و چه مدت طول می‌کشد تا نیروهای امدادی اسرائیل به آنها برسند. تاریخ این سند اکتبر۲۰۲۲ است و نشان می‌دهد که حمله حداقل یک سال قبل برنامه‌ریزی شده بود. برخی از واحدها دستورالعمل‌های خاصی برای دستگیری اسرائیلی‌ها برای استفاده به‌عنوان ابزار چانه‌زنی در مبادلات آتی اسرا با اسرائیل داشتند. در این سند آمده است: «سربازان و غیرنظامیان را به‌عنوان اسیر و گروگان بگیرید تا بتوانید با آنها مذاکره کنید.»
سرعت، دقت و دامنه حملات حماس ارتش اسرائیل را دچار سردرگمی کرد. ژنرال «دان گولدفوس» ۴۶ساله که در مرخصی بود و در خانه‌اش در شمال غزه به سر می‌برد، با مشاهده فیلم‌ها دید که نیروهای حماس هجوم آورده‌اند. بدون اینکه فرمانی از ارتش به او برسد، یونیفورم نظامی خود را پوشید و به سوی «نهال اوز» رفت. ساعت ۱۰صبح بود و همه‌جا درگیری بود و صدای گلوله شنیده می‌شد. ساکنان غزه نیز در کنار نیروهای حماس قرار گرفتند. نزدیکی‌های ظهر شنبه بود که به تدریج نیروهای نظامی و ذخیره اسرائیل فرارسیدند و از آن ۱۰نیروی حماس به لحاظ تعداد برتری یافتند.
آخرین تحولات جنگ
بیش از ۳۲۰فلسطینی (از جمله تعدادی زن و کودک) در ۲۴ساعت از جمعه تا شنبه صبح (۲۱ و ۲۲مهرماه) طی حملات هوایی اسرائیل به شهادت رسیدند. این در حالی است که بسیاری از فلسطینی‌ها بر اساس هشدارهای اسرائیل مجبور به ترک خانه و کاشانه خود از شمال به جنوب غزه بودند. گزارش‌ها حاکی است که هزاران نفر از مردم سوار بر خودروهای شخصی (اعم از سواری، کامیون، کامیونت و حتی الاغ) در مسیرهایی که از سوی اسرائیل مشخص شده بود، عازم جنوب بودند. یک سخنگوی ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای که به زبان عربی در ایکس (توییتر سابق) منتشر شد، گفت که می‌توان از دو مسیر بین ساعت ۱۰صبح تا ۴بعدازظهر به وقت محلی «بدون وارد آمدن هیچ آسیبی» استفاده کرد. ارتش اسرائیل با پراکندن نامه‌های فراوان از آسمان به ساکنان شهر غزه توصیه کرد تا پیش از حمله زمینی احتمالی، از بیت حانون به سمت جنوب خان‌یونس حرکت کنند.
سخنگوی ارتش اسرائیل گفت افرادی که در نزدیکی ساحل و غرب زیتون زندگی می‌کنند نیز اجازه خواهند داشت در خیابان‌های دلدول و الصنا به سمت صلاح‌الدین و البحر حرکت کنند. دبیرکل سازمان ملل و جوزپ بورل، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا فرمان تخلیه اسرائیل برای ساکنان شمال غزه را «کاملا غیرممکن» و «غیرمنطقی» نامیدند. گزارش‌ها حاکی است که اگرچه صهیونیست‌ها به ظاهر مسیرهای امنی را برای حرکت شهروندان شمال غزه تعیین کرده‌اند، اما در همین مسیر هم آنها را هدف حملات هوایی قرار می‌دهند.
«عصید صدیقی»، «جوزف استپانکسی» و دیگران در گزارشی در الجزیره نوشتند، اسرائیل گروهی از خبرنگاران را در جنوب لبنان هدف قرار داد از جمله یکی از خبرنگاران رویترز کشته و چند تن دیگر زخمی شدند. در عین حال، یک هلی‌کوپتر ارتش اسرائیل هم از سوی گروه القسام ساقط شد. بر اساس گزارش‌ها، بیش از ۲هزار فلسطینی شهید و بیش از ۸هزار نفر هم زخمی شدند. گزارش‌ها حاکی است که ارتش اسرائیل «مراد ابومراد»، فرمانده یگان هوایی حماس و علی قاضی فرمانده عملیات ۷اکتبر را به شهادت رساند. وزارت بهداشت فلسطین در جدیدترین آمار خود تعداد شهدای فلسطینی را ۲۲۲۰نفر اعلام کرد که ۷۲۴نفر کودک بودند. در این میان، حدود ۸۷۲۰نفر هم زخمی شدند. وزارت بهداشت فلسطین اعلام کرد که ۶۶درصد قربانیان کودکان و زنان هستند.
«طارق ابو عزوم» گزارشگر دیگری که از غزه با الجزیره صحبت می‌کرد، به الجزیره گفت که اسرائیل آمبولانس‌ها را از هوا هدف قرار می‌دهد. وضعیت انسانی در غزه لحظه به لحظه بدتر می‌شود. تعدادی از ساکنان غزه از هرگونه جابه‌جایی می‌ترسند؛ زیرا بیم دارند که ناگهان آماج حملات موشکی قرار گیرند. بسیاری هم عزیزان خود را از دست داده‌اند و بسیاری دیگر هم معلول شده‌اند. این گزارشگر می‌افزاید، تداوم بمباران تاثیرات روانی و جسمی شدیدی بر مردم دارد.
با این حال، با توجه به احتمال واکنش حزب‌الله لبنان به حملات اسرائیل، دانیل هاگاری، سخنگوی ارتش این رژیم هشدار داد که هرکسی که به حصار امنیتی نزدیک شود یا از جانب لبنان به اسرائیل رسوخ کند «کشته خواهد شد» و «یک هدف مشروع خواهد بود». او توپ را به زمین دولت لبنان انداخت و افزود: «مسوول این حملات دولت لبنان است و این دولت است که بهای این حملات را خواهد پرداخت. ما آماده واکنش در تمام جبهه‌ها هستیم.» گزارشگران الجزیره در بخش دیگری از گزارش خود به نقل از «محجوب زویری»، مدیر مرکز مطالعات خلیج‌فارس در دانشگاه قطر نوشتند که هدف اعلامی اسرائیل محو حماس از غزه است؛ اما اسرائیلی‌ها ریشه‌های ایدئولوژی حماس را فراموش کرده‌اند.
زویری به الجزیره گفت: «این نوع اقدامات را نمی‌توان از روی نقشه حذف کرد. اول اینکه این یک ایدئولوژی است. دوم اینکه تا زمانی که اشغال وجود داشته باشد، دیگرانی خواهند بود که همان رسالت را ادامه خواهند داد.» او گفت متحدان اسرائیل همدست «مجازات دسته‌جمعی» مردم غزه هستند که در نهایت بی‌ثباتی بیشتری در منطقه تولید خواهد کرد. این تحلیلگر قطری افزود: «نکته‌ای که فراموش می‌شود همین است. هر چه نفرت بیشتر شود، بی‌ثباتی هم بیشتر می‌شود. ما نمی‌توانیم انسانیت را به خوب و بد تقسیم کنیم. این منطق، چاره کار نیست.»
«یوسف علابرده»، تحلیلگر مسائل امنیتی هم بر این باور است که اسرائیل برای انجام حمله زمینی آماده می‌شود. این اقدام موجب افزایش تلفات خواهد شد. «دنیای‌اقتصاد» پیش‌تر در گزارشی با عنوان «احتمال حمله زمینی قوت گرفت» (در تاریخ ۲۰ مهرماه ۱۴۰۲) اشاره کرده بود که اسرائیل غزه را «منطقه بندی» کرده و بر آن اساس دست به حمله می‌زند.
«دنیای‌اقتصاد» به نقل از «صفوت الکهلوت» نوشته بود: «ارتش اسرائیل غزه را به چند منطقه تقسیم کرده است و یک به یک به صورت هدفمند در حال ویرانی آنهاست. وی بر این باور است که اسرائیل در تدارک حمله زمینی به غزه است. بنابراین، در حال هموار کردن و باز کردن راه است؛ به‌گونه‌ای‌که با شروع حمله زمینی کمترین مانع پیش‌روی سربازان اسرائیلی باشد.» علابرده بر این باور است که «اسرائیل به دنبال نابودی حماس است؛ اما واقعیت روی زمین این است که این امر ساده نیست.» این تحلیلگر بر این باور است که در صورت حمله زمینی اسرائیل، این احتمال هست که سربازان اسرائیلی در نبرد شهری به دام نیروهای حماس بیفتند و به این ترتیب حماس با اسیر کردن سربازان اسرائیلی دست برتر را در نبرد زمینی داشته باشد.
بحران در خاورمیانه، ناآرامی در غرب
روز گذشته هزاران نفر در مرکز لندن و مقابل دفتر بی‌بی‌سی در حمایت از فلسطینیان تجمع کردند. یکی از شرکت‌کنندگان در این تجمع که خود یک زن یهودی است به اسکای‌نیوز گفت که ریشه‌های خشونت‌های کنونی در نوار غزه اشغال سرزمین فلسطین توسط اسرائیل است که یک رژیم آپارتاید به شمار می‌آید. همزمان با تجمع لندن گزارش‌های خبری حاکی از برخی ناآرامی‌ها در فرانسه است. روز گذشته موزه لوور به‌دلیل تهدیدات بمب‌گذاری تخلیه و تعطیل شد.
جامعه فلسطینیان آمریکا چه می‌گویند؟
«علی حرب» در گزارش ۱۳اکتبر در الجزیره درباره اعراب و مسلمانان آمریکایی و مواضع آنها در قبال غزه سخن نوشت. به نوشته این گزارشگر، گروه‌های حامی حقوق فلسطینیان از عرب، مسلمان و فلسطینی‌ها در ایالات متحده حمایت بی قید و شرط واشنگتن از جنگ اسرائیل در غزه را محکوم و «انسانیت‌زدایی» از فلسطینی‌ها توسط رسانه‌ها و سیاستمداران را محکوم کردند.
نمایندگان چندین گروه مدافع فلسطینی‌ها در یک کنفرانس خبری روز جمعه زنگ خطر را درباره احتمال وقوع حوادث نفرت‌انگیز علیه آمریکایی‌های عرب و مسلمان به صدا درآوردند. «نیهاد عوض» مدیر اجرایی شورای روابط اسلامی آمریکا (CAIR)، رئیس‌جمهور «جو بایدن» را به ناتوانی در «به رسمیت شناختن انسانیت فلسطینیان» متهم کرد. عوض گفت: «شما کمکی نمی‌کنید. شما در واقع به اسرائیل چراغ سبز نشان می‌دهید تا مرتکب نسل‌کشی، جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت شود. شما ما را به‌عنوان شهروندان آمریکایی ناکام گذاشتید و نادیده گرفتید. شما ما را به‌عنوان فلسطینی نادیده گرفتید.
شما دستان ما را بستید و جامعه جهانی را هم نادیده گرفته‌اید.» بایدن که در حمایت از اسرائیل خود را صهیونیست می‌خواند، همواره حمایت خود را از اسرائیل اعلام کرده است. در سخنرانی هفته گذشته، رئیس‌جمهور متعهد شد که اطمینان حاصل کند که اسرائیل نیازهای نظامی برای «دفاع از خود» را دارد؛ درحالی‌که از غیرنظامیان فلسطینی که زیر بمباران غزه هستند سخنی بر زبان نیاورد. عوض گفت: «آقای رئیس‌جمهور! از شما می‌خواهیم که به این خشونت پایان دهید. شما این توانایی و قدرت را دارید که از وقوع یک جنایت جمعی و نسل‌کشی جلوگیری کنید.»
عوض که خود یک آمریکایی فلسطینی‌تبار است، در کنفرانس خبری در واشنگتن دی‌سی، بر لزوم پرداختن به زمینه تاریخی درگیری تاکید کرد. گروه‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر گفته‌اند که اسرائیل در حال تحمیل سیستم آپارتاید بر فلسطینیان است. عوض با اشاره به حمله حماس گفت: «تاریخ از ۷اکتبر شروع نشد.» او غزه را بزرگ‌ترین زندان روباز جهان نامید. عوض افزود که فلسطینی‌ها ده‌ها سال است که «در معرض انواع خشونت، تبعیض و پاک‌سازی قومی» هستند. عوض بر کشته شدن دو شهروند آمریکایی توسط اسرائیل در سال گذشته («شیرین ابو عاقله» خبرنگار الجزیره و «عمر اسد»، مرد فلسطینی آمریکایی مسن) تاکید کرد و افزود که جان آنها برای دولت آمریکا اهمیتی ندارد.
عوض گفت: «ما به‌عنوان مسلمانان، فلسطینی‌ها و آمریکایی، معتقدیم که جان هر انسانی ارزشمند و مقدس است و باید از آن محافظت شود.» «کریس حبیبی» مدیر امور دولت ملی و حمایت از کمیته ضد تبعیض آمریکایی‌عربی (ADC)، گفت که ایالات متحده باید برای توقف خشونت‌ها فورا خواستار کاهش تنش باشد.
او گفت: «رهبران منتخب ما دروغ‌های اسرائیل را تداوم می‌بخشند، خواهان جنگ مذهبی هستند و آشکارا از نابودی دومین مکان پرجمعیت در سیاره زمین حمایت می‌کنند.» چنین به نظر می‌رسد که سخنان حبیبی اشاره‌ای باشد به سخنان برخی سیاستمداران آمریکایی که خواستار خشونت‌های کنترل‌نشده علیه غزه شده‌اند. سناتور جمهوری‌خواه «لیندسی گراهام» در اواخر هفته گذشته به فاکس‌نیوز گفت: «ما در یک جنگ مذهبی هستیم. من با اسرائیل هستم. برای دفاع از خود هر کاری را که باید انجام دهید، انجام دهید. آنجا را صاف کنید.» حبیبی گفت که چنین لفاظی‌هایی منجر به «فرهنگ ترس» در جوامع عرب-آمریکایی شده است. او با اشاره به «اتحادیه دفاع یهودی»، یک گروه ملی‌گرای افراطی که مظنون به انجام حملات خشونت‌آمیز علیه آمریکایی‌های عرب و فلسطینی است، گفت: «در شهر نیویورک، آنها پرچم یک سازمان تروریستی یهودی را به اهتزاز درمی‌آورند. ما به رهبران منتخب خود نیاز داریم که بایستند و انسانیت مردم و انسانیت فلسطینیان را به یاد آورند.»
