پوتین و بایدن به یک مذاکره طولانیمدت فکر میکنند؟
سرنوشت اوکراین در کمپ دیوید مشخص میشود
هر دو طرف گفتند دو دیپلمات قصد دارند بعد از آن دوباره مذاکره کنند و در را برای گفتوگویی دیگر بین روسای جمهور دو کشور، جو بایدن و ولادیمیر پوتین باز بگذارند تا تلاشها برای حل بحران اوکراین به نتیجه برسد. حتی با وجود واقعی بودن تهدید حمله روسیه، لحن آشتیجویانه و نبود اولتیماتوم نشان میدهد که هر دو طرف در تلاش هستند تنشها را کنترل کنند و به دیپلماسی فرصت دهند. برنامه برای یک مذاکره طولانیمدت خلاف اظهارات بایدن را ثابت میکند که سه روز قبل گفت پوتین آماده استفاده از نیروی نظامی است. بلینکن پس از جلسه به خبرنگاران گفت: «ما انتظار نداشتیم امروز پیشرفتی رخ دهد. اما معتقدم که ما اکنون در مسیر روشنتری از نظر درک نگرانیهای یکدیگر هستیم.» در جبهه مقابل هم لاوروف این مذاکرات را «یک بحث مفید و صادقانه» توصیف کرد، در حالی که بلینکن آن را «مستقیم، مبادلهای و غیر جدلی» خواند. از سویی لاوروف تا حد زیادی از سخنان تندی که دیگر مقامات روسیه پس از گفتوگوهای قبلی در این ماه استفاده کرده بودند، خودداری کرد و به خبرنگاران گفت بلینکن موافقت کرده است که گفتوگوی معقولتری داشته باشیم. لاوروف تصریح کرد: «امیدوارم احساسات کمی فروکش کند.» با این حال، جلسه روز جمعه تنها یک قطره از دریای بحران جاری بهحساب میآید و یادآور بدترین دوران جنگ سرد بود که هفتهها به تنشهای موجود افزوده بود. با این حال تحلیلگران میگویند خطرات تهاجم روسیه به اوکراین کاهش نیافته است و نیروها، تانکها و موشکها از سراسر روسیه به سمت مرز اوکراین ارسال میشوند.
سرویس اطلاعات نظامی اوکراین تخمین میزند که ۱۲۷ هزار سرباز روسی اکنون در مرزهای اوکراین، از جمله در همسایه شمالی این کشور، بلاروس، مستقر هستند؛ جایی که نیروهای بلاروس و روسیه ماه آینده تمرینات نظامی مشترکی را برگزار خواهند کرد. سام چاراپ، تحلیلگر امنیتی روسی در شرکت «رند»، گفت: «جنگ هنوز اجتنابناپذیر نیست - اما هیچ نشانه جدیدی در روز جمعه دیده نشد که نشان دهد با وجود لفاظیهای ملایمتر، روسیه و ایالات متحده آماده سازش درباره موضوعات کلیدی هستند. در جلسات مذاکره قبلی نشان داده شد که این موضوعات قابل حل نیستند.» چاراپ تصریح کرد: «به نظر نمیرسد نسبت به هفته گذشته هیچیک از طرفین علاقه خاصی به تغییر موضع داشته باشند.» خواستههای روسیه شامل توافقنامه الزامآور قانونی برای توقف گسترش ناتو به سمت شرق و خروج نیروهای ناتو از کشورهایی مانند لهستان و کشورهای بالتیک است که زمانی با اتحاد جماهیر شوروی یا با بخشی از آن همسو بودند. ایالات متحده این پیشنهادها را به عنوان پیشنهادهای غیرسازنده رد کرده است و بلینکن پس از نشست روز جمعه تکرار کرد اوکراینیها «حق حاکمیتی» دارند و باید راسا داستان آینده خود را بنویسند.»
بلینکن که روز جمعه پس از توقف در کییف و برلین، یک سفر دیپلماتیک توفانی به اروپا را به پایان رساند، گفت: «اصلا هیچ فضای مبادلهای در آنجا وجود ندارد...هیچ!» با این حال، بلینکن معتقد است راهی برای توسعه توافقهایی با روسیه وجود دارد که «امنیت متقابل هر دو طرف را تضمین کند». در واشنگتن، جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید هم گفت جو بایدن با تیم امنیت ملی خود در تعطیلات آخر هفته به کمپ دیوید سفر کرده است تا درباره وضعیت موجود گفتوگو کند. ساکی تصریح کرد: «ما همچنین به مشورت با متحدان و شرکای خود ادامه خواهیم داد و هفته آینده به صورت مکتوب پاسخ خواهیم داد.»
مسیر میانبر برای فتح کییف؟
در حالی که سیاسیون در حال رایزنی برای جلوگیری از اشغال اوکراین از سوی روسیه هستند، روزنامه نیویورکتایمز در گزارشی به اوضاع داخلی اوکراین در اوج این بحرانها پرداخته است. در این گزارش آمده است: سربازان اوکراینی، اسلحههای کلاشینکف روی شانههایشان انداخته بودند و در جنگلی ساکت و برفی گشتزنی میکردند و از خانههایی میگذشتند که آنقدر متروکه بودند که درختان انگور از پنجرههای شکسته آن به بیرون راه پیدا کرده بودند. هنوز مزارع بیآب هستند، شهرها متروکه و کل منطقه چرنوبیل در شمال اوکراین هنوز آنقدر اشعههای خطرناک دارند که به نظر میرسد اگر کسی سودای فتح زمین را داشته باشد، آن مکان، آخرین آن برای فتح باشد. اما در حالی که بیشتر توجهات درباره تهاجم احتمالی روسیه بر تجمع نیروها و خصومتهای روزانه در شرق متمرکز است، کوتاهترین مسیر از روسیه به پایتخت اوکراین، کییف، از شمال است. آن مسیر، از منطقه ایزوله اطراف نیروگاه چرنوبیل میگذرد؛ جایی که ذوب یک رآکتور در سال ۱۹۸۶ باعث بدترین فاجعه هستهای در تاریخ شد.
با یک تاکتیک جنگی غیرمتعارف، این، چرنوبیل را به منطقهای تبدیل میکند که اوکراین باور دارد باید از آن دفاع کند و ارتش خود را مجبور میکند نیروهای امنیتی را در جنگلی مخوف که هنوز رادیواکتیو دارد، مستقر کند. به همین منظور آنها سلاح و البته تجهیزات مربوط به کشف اشعه را با خود باید حمل کنند. سرهنگ دوم یوری شاخرایچوک از سرویس گارد مرزی اوکراین گفت: «مهم نیست که این منطقه آلوده باشد یا کسی اینجا زندگی نمیکند. این سرزمین، کشور ما است و ما باید از آن دفاع کنیم.» نیروهای اوکراینی در این منطقه که به عنوان نیروهای منطقه ممنوعه چرنوبیل شناخته میشوند، برای دفع یک تهاجم کافی نیستند. آنها بیشتر برای تشخیص علائم هشداردهنده در آنجا حاضر هستند. سرهنگ شاخرایچوک گفت: «ما اطلاعاتی درباره وضعیت در امتداد مرز جمعآوری و آن را به سازمانهای اطلاعاتی اوکراین منتقل میکنیم.»
مفهوم منطقه ممنوعه چرنوبیل زمانی اطلاق شد که مقامات شوروی با توجه به مرگبار بودن منطقه به دلیل حادثه چرنوبیل، سه دهه پیش آنجا را ایزوله کردند. ذرات رادیو اکتیو اگر در خاک باقی بمانند یا در زیر ساختار محفظه رآکتور تخریب شده قرار داشته باشند، تا زمانی که سربازان در منطقه پرتوده حاضر نشوند، خطر کمی ایجاد میکند. اما این سرزمین باید صدها سال در برخی نقاط رهاشده باقی بماند.
دو ماه پیش، دولت به دلیل افزایش تنش با روسیه و بلاروس، متحد کرملین که مرزش پنج مایل با رآکتور آسیبدیده فاصله دارد، به حالت آمادهباش در آمد؛ چراکه روسیه اخیرا نیروهایش را به آنجا منتقل کرده است و حالا نیز نسبت به دو ماه پیش نیروهای بیشتری در این نقطه دارد. ایوان کوالچوک که یک آتشنشان اوکراینی است و در زمان حادثه در خاموش کردن آتش در کارخانه بسیار کمک کرد، گفت: از اینکه روسیه بخواهد از این منطقه خطر نظامی ایجاد کند، بسیار خشمگین است. کوالچوک تصریح کرد که پیشتر با خود روسها این منطقه را پاک کردند اما حالا باید برای آنها تاسف خورد که قصد دارند با جان اوکراینیها بازی کنند.
رآکتور شماره ۴ نیروگاه اتمی چرنوبیل طی آزمایشی در ۲۶ آوریل ۱۹۸۶ منفجر شد و سوخت و حدود ۴۰۰ برابر بیشتر از بمباران هیروشیما تشعشع داشت.۳۰ نفر بلافاصله پس از حادثه جان باختند که بیشتر آنها در اثر قرار گرفتن در معرض تشعشعات تلف شدند. مطالعات درباره اثرات درازمدت سلامتی عمدتا بینتیجه بودهاند، اما نشان میدهند که در نهایت ممکن است هزاران مرگ ناشی از سرطان وجود داشته باشد.