صدراعظمی شولتز نهایی شد
دولت سوسیالیستی در آلمان پس از ۱۶ سال
اولاف شولتز، صدراعظم جدید آلمان و وزیر دارایی کنونی از حزب چپ میانه «سوسیال دموکرات» گفت که این توافق پایانی است بر عصر زمامداری آنگلا مرکل. شولتز گفت که مذاکرات «در فضایی دوستانه اما جدی و پر از اعتماد» پیش رفت. سه حزب مزبور پس از هفته‌ها مذاکره در پی انتخابات سراسری روز ۲۶ سپتامبر (۴ مهر) به توافق رسیدند. حزب سوسیال دموکرات در این انتخابات با حدود ۲۶ درصد آرا و با اختلافی بسیار کم بر حزب دموکرات مسیحی مرکل پیروز شد. مذاکرات از ۲۱ اکتبر شروع شد و بیش از یک ماه به طول انجامید. سبزهای آلمان که انتظار پیروزی بزرگ‌تری در انتخابات داشتند، علاوه بر وزارت امور خارجه، وزارت کلیدی «آب و هوا» و ریاست بر وزارتخانه‌های خانواده و کشاورزی را هم در اختیار خواهند گرفت. رسانه‌های آلمانی نام این وزارتخانه‌ها را به دلیل اهمیت آن «ابر-وزارت» می‌خوانند. حزب سوسیال دموکرات علاوه بر مقام صدراعظم (رئیس دولت)، وزارت کشور، وزارت دفاع، وزارت عمران و مسکن، امور اجتماعی، بهداشت و همکاری را در دولت ائتلافی در اختیار خواهد داشت. لیبرال دموکرات‌ها هم علاوه بر وزارت دارایی، وزارتخانه‌های راه و ترابری، دادگستری و آموزش و تحقیقات را در دست خواهند داشت.
«کاترین بنهولد» در گزارش ۲۴ نوامبر برای نیویورک تایمز نوشت: این احزاب بر تفاوت‌های میان خود اذعان کردند، اما افزودند که زمینه‌های مشترک زیادی میان آنها برای به پیش بردن برنامه‌ها و فائق آمدن بر پاندمی، افزایش دستمزدها و قرار دادن آلمان در مسیر کنار گذاشتن زغال سنگ و توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر به ۸۰ درصد تا سال ۲۰۳۰ وجود دارد. شولتز در یک کنفرانس مشترک گفت: «ما در باور خود به پیشرفت متحد هستیم و سیاست‌ها می‌تواند خوب باشد و به خوبی به پیش برود. ما در اراده خود برای بهبود اوضاع در کشور و به پیش بردن آن و متحد نگه داشتنش متحد و یگانه هستیم.» مساله محیط‌زیست و وضعیت اضطراری شرایط آب‌وهوایی قرار است اولویت دولت جدید باشد و در صدر برنامه تمام وزارتخانه‌ها قرار بگیرد. از جمله مهم‌ترین سیاست‌های اعلام‌شده دولت جدید در زمینه محیط‌زیست این است که مقرر کرده است که آلمان تا سال ۲۰۳۰ به‌کل استفاده از زغال‌سنگ را متوقف کند، میزان حمل‌ونقل با راه‌آهن را ۲۵ درصد افزایش دهد، تا پایان سال ۲۰۳۰ حداقل ۱۵ میلیون خودرو برقی در خیابان‌ها قرار دهد و بکوشد مالیاتی ویژه برای سفرهای هوایی در سراسر اروپا وضع کند (در حال حاضر چنین مالیاتی در آلمان گرفته می‌شود). ممنوع کردن موتورهای درون‌سوز و پایان دادن به تولید برق در نیروگاه‌های گازی تا سال ۲۰۴۰ از دیگر هدف‌های دولت است.
به نوشته این گزارشگر، دولت جدید پایان یک عصر و آغاز عصری جدید برای آلمان و اروپا خواهد بود. برای یک دهه، مرکل نه تنها صدراعظم آلمان که رهبر اروپا هم بود. او کشور خود را از دل بحران‌های کشور و قاره به سلامت رهانید و در این فرآیند به آلمان کمک کرد تا برای نخستین بار در تاریخ مدرن این کشور به قدرت رهبری کننده در اروپا تبدیل شود. در هر حال، نکته اینجاست که شولتز در سه دوره پیاپی حکمرانی مرکل در کنار او بود و ۴ سال گذشته به عنوان وزیر دارایی مرکل ایفای وظیفه می‌کرد. «جِم اوزدمیش» قانون‌گذار سبزها و یکی از ۳۰۰ مذاکره‌کننده توافق برای ائتلاف جدید می‌گوید: «این برای آلمان وضعیتی خاص است. این تغییر و تداوم را با هم دارد.» با این حال، تنش‌هایی هم در دولت جدید بر سر برخی وزارتخانه‌ها وجود دارد. به نوشته گزارشگر نیویورک تایمز، این احتمال هست که این تنش در دولت همچنان باقی بماند و محکی باشد بر توانایی شولتز برای توازن میان دستورکارهای مخالف.
«کاترین بنهولد» و «ملیسا ادی» هم در گزارش ۲۴ نوامبر برای نیویورک تایمز با اشاره به آینده مرکل نوشتند، شاید کمی پس از دو هفته مرکل دلتنگ جایگاهی شود که واگذار کرد. مرکل از زمان «اتوفون بیسمارک»، دیرپاترین صدراعظم نبوده است. آنها می‌نویسند زمانی که «هلموت کهل» کلیدهای دفتر صدراعظمی را در سال ۱۹۹۸ تحویل داد، ۵۸۷۰ روز را در این مقام گذرانده بود (اگر مدت زمان حضور مرکل را ۱۶ سال بدانیم و آن را در ۳۶۵ روز ضرب کنیم، عدد ۵۸۴۰ به دست می‌آید که ۳۰ روز کمتر از هلموت کهل است). اگر اوضاع به ترتیبی پیش برود که شولتز در اوایل دسامبر مراسم سوگند را به جا بیاورد و کلید دفتر صدراعظمی را تحویل بگیرد، مرکل با صدراعظمی وداع خواهد کرد و دیگر عنوان «دیرپاترین صدراعظم» را با خود یدک نخواهد کشید. او از آن پس، لقب «دومین صدراعظم دیرپا» را پس از کهل آن هم در تاریخ پساجنگ با خود همراه خواهد داشت.
«بنهولد- ادی» در بخش دیگری از گزارش خود نوشتند که پس از ۱۶ سال اکنون این سوال برای بسیاری مطرح است که فردی در جایگاه مرکل پس از دوران صدارت اعظمی چه خواهد کرد؟ اگرچه او از سه سال پیش گفته بود که دیگر نامزد انتخابات برای دور بعدی نخواهد شد، اما برخی شایعات می‌گفت که او ممکن است نقش «مدرس میهمان» در یکی از دانشگاه‌های آمریکایی را بپذیرد؛ در حالی که برخی دیگر بر این باور بودند که او نقشی ارشد در اتحادیه اروپا و دیگر نهادهای بین‌المللی بر عهده خواهد گرفت.
با این حال، مرکل در تداوم حضور در قدرت به پای بیسمارک نمی‌رسد، اما در لقب «صدراعظم آهنین» با وی اشتراک دارد. مرکل ۶۷ ساله دهان قرص دارد و در مورد برنامه‌هایش در دوران بازنشستگی سخن نمی‌گوید. وقتی از او در این مورد پرسیده شد، پاسخ داد که وقتی با این مقام وداع کردم می‌توانم در مورد گام بعدی فکر کنم. وقتی دانشگاه جان هاپکینز دکترای افتخاری به او داد (این هجدهمین دکترای افتخاری بود که مرکل دریافت کرد)، نگرش نسبتا دقیق‌تری از آینده مرکل به دست آمد. پس از این اتفاق وقتی از او پرسیده شد چنین جواب داد: «سعی می‌کنم چیزی بخوانم. سپس چشمانم بسته خواهد شد، زیرا من خسته‌ام. پس از این دوران اندکی خواهم خوابید و بعدش تصمیم خواهم گرفت.» او ادامه داد: «آیا بنویسم؟ آیا سخنرانی کنم؟ آیا به گردش بروم؟ آیا خانه بمانم؟ آیا جهانگردی کنم؟ به این دلایل، فعلا تصمیم دارم کاری نکنم. اینها کارهای جذابی هستند.»
