زنگهای خطر برای توکیو به صدا درآمد
مانور مشترک چین و روسیه در جزیره ژاپن
این مانور که بهعنوان اولین گشت دریایی مشترک چین و روسیه در غرب اقیانوس آرام (پاسیفیک) انجام میشود، کشتیها را از طریق تنگه سوگارو که جزیره اصلی ژاپن و جزیره شمالی آن هوکایدو را جدا میکند، به حرکت درآورده است. اگرچه کشتیهای خارجی مجاز به عبور از تنگههای اوسومی و سوگارو هستند و هر دو بهعنوان آبهای بینالمللی در نظر گرفته میشوند، اما این مانورها در ژاپن به دقت زیر نظر گرفته شده است.
درو تامپسون، یک مقام سابق وزارت دفاع ایالات متحده و محقق ارشد مدعو در کالج سیاست عمومی «لی کوان یو» در دانشگاه ملی سنگاپور، میگوید: «این مانور ژاپن را به این نتیجه می رساند که چین بهطور بالقوه تهدیدی برای ژاپن است. بنابراین باید هزینههای دفاعی و آمادگی خود را برای مقابله با آن افزایش دهد.» همچنین وزارت دفاع ژاپن روز دوشنبه در بیانیهای این مانور را که در طول هفته گذشته برگزار شد، «غیر معمول» توصیف کرد.
ناوگروه چین-روسیه متشکل از پنج کشتی جنگی از هر کشور، با ترکیبی از ناوشکن، ناوچه، ناو و ناوهای پشتیبانی بود. در اینباره، ارتش چین اعلام کرد که راه دو نیروی دریایی روز شنبه در دریای چین شرقی از هم جدا شد. دریاسالار بای یاوپینگ از فرماندهی شمال ارتش آزادیبخش خلق و معاون فرمانده نیروی دریایی در بیانیه ای گفت: «مانور و سفر دریایی مشترک، مشارکت استراتژیک جامع چین و روسیه را برای هماهنگی در دوره جدید توسعه داده و بهطور موثر تواناییهای هر دو طرف را در عملیات مشترک بهبود بخشیده است و هر دو بهطور مشترک به حفظ ثبات استراتژیک بینالمللی و منطقهای کمک میکنند.» وزارت دفاع روسیه هدف از این گشت مشترک را «نمایش پرچمهای دولتی روسیه و چین، حفظ صلح و ثبات در منطقه آسیا و اقیانوسیه و همچنین حفاظت از تاسیسات فعالیتهای اقتصادی دریایی هر دو کشور» اعلام کرد.
ساختار نظامی ژاپن
تنشها بین چین و ژاپن در سالهای اخیر و در بحبوحه اقدامات پکن برای اعمال حاکمیت بر جزایر تحت کنترل ژاپن افزایش یافته است. همزمان چین فشار نظامی خود را بر تایوان افزایش داده و دهها هواپیمای جنگی را به نزدیکی این جزیره فرستاده است. مقامات ژاپنی قبلا وضعیت امنیتی تایوان را به ژاپن مرتبط کرده بودند و خاطرنشان کردند که ۹۰ درصد انرژی ژاپن از طریق مناطق اطراف تایوان وارد میشود.
اگرچه هزینههای نظامی ژاپن در مقایسه با چین کمرنگ است، اما بهطور قابل توجهی به تقویت دفاعی خود پرداخته و جنگندههای پیشرفته اف-۳۵ را به ناوگان هواییاش اضافه کرده و کشتیهای جنگیاش را برای آنها به ناوهای هواپیمابر تبدیل کرده است. این کشور همچنین در حال افزودن ناوشکنها و زیردریاییهایی با فناوری پیشرفته است. این امر موجب میشود که ژاپن بتواند اطراف سواحل خود قدرتش را به رخ رقبایش بکشد.
چنین قدرتنمایی ژاپن روز دوشنبه مشخص شد؛ جایی که این کشور به همراه آمریکا یک ناو جنگی را به یک ناو هواپیکابر اف-۳۵ تبدیل کردند و تمرینات دوجانبهی نیز با متحد غربیاش در دریای چین جنوبی انجام داد. این در حالی است که چین تمام این دریا را از آن خود میداند. در طول تابستان نیز ژاپن به همراه گروه ناوی بریتانیا و آمریکا در اقیانوس آرام در یک مانور مشترک شرکت کردند و در این میان نیروی دریایی این کشور آموزشهای لازم را دریافت کرد.
آلسیو پاتالانو، استاد جنگ و استراتژی در کالجکینگ در لندن گفت که پکن چنین رویدادهایی را زیر نظر داشته و مانور مشترک با روسیه این سیگنال را ارسال میکند که چین هم دارای شرکایی است. او افزود: «در تابستان امسال، نیروی دریایی ایالات متحده و شریکش ژاپن بهطور قابل توجهی سطح قابلیت همکاری در غرب اقیانوس آرام را افزایش دادند.» این کارشناس در ادامه تصریح میکند: «این یک نقطه ضعف برای چینیها است. بنابراین به نظر میرسد گشت مشترک پاسخی به آن باشد.» روسیه و چین شراکت نظامی مستمری دارند و مجموعهای از مانورهای مشترک را انجام دادهاند که برجستهترین آن «وستوک ۲۰۱۸» بود که یک نبرد شبیهسازی شده بود که در آن یک ائتلاف روسی و چینی با دشمن خیالی میجنگید. بر اساس بیانیه وزارت دفاع چین در آن زمان، در ماه آگوست، روسیه و چین بار دیگر برای استفاده از یک سیستم فرماندهی و کنترل مشترک با نیروهای روسی ادغام شدند و روسها با مجموعه چینی همکاری موثر داشتند.
مسیر طیشده توسط گشت مشترک چین و روسیه، از طریق تنگه اوسومی و همچنین از طریق تنگه باریک سوگارو بین جزایر اصلی هونشو و هوکایدو در اوایل هفته، همچنین توجه تعداد قابل توجهی از ناظران سیاسی را به خود جلب کرده است. به این دلیل که وقتی نیروی دریایی ایالات متحده یا نیروی دریایی خارجی از تنگه تایوان-بین تایوان و سرزمین اصلی چین- عبور میکنند، پکن آنها را بهعنوان بیثباتکننده محکوم میکند. برای مثال، پس از عبور کشتیهای جنگی آمریکا و کانادا از تنگه تایوان در اوایل ماه جاری، فرماندهی شرقی ارتش چین دو طرف را به تبانی برای ایجاد مشکل و «به خطر انداختن جدی صلح و ثبات» در این تنگه متهم کرد. این در حالی است که تنگه تایوان در مقایسه با تنگهای که بین جزایر ژاپن واقع شده بسیار بزرگتر است. تنگه تایوان ۱۰۰ مایل عرض دارد؛ درحالیکه تنگه اوسومی ۱۷ مایل عرض دارد. درحالیکه کشتیهای جنگی چین و روسیه قوانین بینالمللی را نقض نمیکردند، بخش خبری که از تلویزیون دولتی چین پخش شد، نشان میداد که چقدر به خاک ژاپن نزدیک شدهاند. خبرنگاری که ظاهرا سوار بر یکی از کشتیهای چینی بود، در حال عبور از تنگه نشان داد که چقدر کشتیشان به خط ساحلی ژاپن نزدیک شده است.