نبرد «میدان» و «سیاست» در طالبان

ملابرادر در اقدامی برای زدودن تردیدها درباره مرگ یا زخمی شدن خود، روز دوشنبه تصاویری را از دیدارش با مقام‌های سازمان ملل منتشر کرد. «علی لطیفی» در گزارش ۲۳ سپتامبر برای الجزیره نوشت، منابع سیاسی و دیپلماتیک به الجزیره می‌گویند که اختلاف نظر در میان رهبری طالبان واقعی است. این منابع افزودند که اگر اختلاف نظر در میان آنها شدت گیرد، سرریز این مشکل برای مردم افغانستان خواهد بود. یک نویسنده و گزارشگر که سال‌ها اخبار طالبان را پوشش می‌داد، می‌گوید شکاف میان رهبری طالبان نتیجه شکاف سیاسی-نظامی است. او می‌گوید تندروها «احساس می‌کنند که به‌دلیل ۲۰ سال نبردشان، بقیه به آنها بدهکارند.» یک منبع سیاسی که ارتباطی یک‌دهه‌ای با مقام های ارشد طالبان دارد با این نظر موافق است. او می‌گوید تاثیرات آن شکاف از دالان‌های قدرت به خیابان‌ها کشیده شده است که نیروهای طالبان وارد شهرها شده و به زور و فشار دارایی‌های مقام‌های قبلی و خانواده‌هایشان را می‌ربایند. این منبع به الجزیره می‌گوید: «در حال حاضر، تمام آنچه در ذهن آنها می‌گذرد، گرفتن خانه و ماشین و دارایی مردم است.» خانواده مقام‌های قبلی می‌گویند اکنون دغدغه نیروهای طالبان گرفتن مال و اموال آنها شده است. آنچه نیروهای میدانی طالبان انجام می‌دهند درست بر خلاف چیزی است که «ذبیح‌الله مجاهد» وزیر اطلاع‌رسانی و فرهنگ طالبان دو روز پس از تسخیر کابل بر زبان راند؛ اینکه «ما به تمام نیروهایمان گفته‌ایم که وارد هیچ خانه‌ای نشوند. خواه آن خانه متعلق به نظامیان باشد خواه غیرنظامیان.» در ۱۷ آگوست هم مجاهد گفت: «تفاوت بزرگی میان ما و دولت قبل وجود دارد.» کسانی که با این وضعیت آشنایند، می‌گویند بسیاری از مشکلات طالبان همان مشکلاتی است که دولت غنی هم با آن مواجه بود. منابع دیپلماتیک به الجزیره می‌گویند که همچون دولت‌های سابق افغان، شکاف‌ها در میان طالبان «شخصی» است. اما بر خلاف دولت‌های قبلی، طالبان مشکلات خود را علنی نمی‌سازد یا نمی‌گذارد علنی شود. اما اهل نظر می‌دانند که اختلاف درونی میان اعضای طالبان بسیار جدی است. منابع می‌گویند در حال حاضر طالبان از جنگجویانی تشکیل شده است که هنوز منتظر غنیمت جنگ هستند. در مقابل، سیاستمدارانی وجود دارند که می‌خواهند ترس مردم افغانستان و جامعه بین‌المللی را برطرف کنند. در هر حال، گزارشگر الجزیره می‌افزاید بسیاری از کشورها میلی ندارند طالبان را مورد شناسایی قرار دهند. هم‌اکنون افغانستان با بحران شدید نقدینگی دست به گریبان است و دسترسی‌های این کشور از منابع ارزی خارجی هم قطع است.

گزارشگری که برخی منابع را در اختیار الجزیره گذاشته و نمی‌خواهد به لحاظ امنیتی نامش فاش شود، می‌گوید: رهبرانی مانند «ملا محمد یعقوب» که وزیر دفاع فعلی طالبان و فرزند «ملا محمد عمر» پایه‌گذار سابق این گروه است، یکی از چهره‌هایی است که نماینده جناح تندروی طالبان است که بر بخش نظامی حاکم بوده و مدافع اقدام نظامی و برخوردهای خشونت‌بار هستند. برخی دیگر مانند ملابرادر و شیر محمدعباس استنکزی (معاون وزیر خارجه) نماینده بخش سیاسی هستند که خواهان دولتی فراگیرند. مناقشه دیگر میان این دو گروه نقش همسایگان از جمله پاکستان و ایران است. بسیاری از رهبران طالبان پیش‌تر از سوی پاکستان دستگیر شده بودند و اکنون به این کشور مظنون هستند. به همین دلیل، بسیاری از آنها به سوی ایران متمایل شده‌اند. سوء‌ظن به پاکستان زمانی افزایش یافت که رئیس اطلاعات این کشور (ISI) وارد کابل شد؛ در‌حالی‌که هنوز کابینه طالبان اعلام نشده بود. اگرچه منابع می‌گویند این مقام ارشد پاکستانی خواستار دولتی فراگیر متشکل از شیعیان و زنان شده بود، اما تندروها که به پاکستان مظنون بودند این درخواست را رد کردند.

 

اخبار مرتبط