اتحادیه اروپا با خروج بریتانیا ۱۵ درصد اقتصادش را از دست داد

خوشحالی آمریکا از برگزیت

دنیای‌اقتصاد : پس از حدود ۵ دهه عضویت پرفراز و نشیب، بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج شد. بریتانیا که از ۱۹۷۳ عضو اتحادیه اروپا شده بود از ساعت ۱۱ جمعه شب به وقت محلی (ساعت ۱۲ به وقت اروپای مرکزی) برابر با ۱۱ بهمن‌ماه ۹۸ به عضویت در اتحادیه پشت پا زد. خروج از اتحادیه اروپا جامعه بریتانیا را با شکاف و بحران عمیقی روبه‌رو کرد و به سقوط دو دولت انجامید. آغاز رسمی برگزیت به معنای قطع ارتباط فوری بریتانیا با اتحادیه اروپا نیست. طی یک دوره انتقالی ۱۱ ماهه تمام قراردادهای تجاری و گمرکی میان لندن و بروکسل همچنان معتبر خواهد بود و دو طرف در این مدت باید مذاکرات دشواری را برای روابط آینده خود به سرانجام برسانند. اکثریت ساکنان لندن به رفراندوم خروج از اتحادیه اروپا رای مخالف داده بودند، با این همه برخی مناطق پایتخت، به‌خصوص خیابان‌های اطراف پارلمان و دفتر نخست‌وزیر در ساعت پایانی جمعه شاهد تجمع و شادی کسانی بود که خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا را جشن گرفتند.

«گای فالکونبریج» و «کیت هولتون» در گزارش ۳۱ ژانویه برای رویترز نوشتند: حامیان برگزیت جمعه شب پیروزی خود را جشن گرفتند و با نوشیدنی‌های مختلف این مناسبت را به مثابه «روز استقلال» تلقی کردند. حامیان برگزیت اعلام کردند که کشورشان وارد عصر جدیدی شده است. این گزارشگران می‌نویسند بریتانیا در تغییری بنیادین از زمان از دست دادن امپراتوری‌اش، جمعه شب تصمیم نهایی خود را گرفت و پس از ۴۷ سال از گذشت جنگ جهانی دوم به پروژه‌ای پشت کرد که هدفش برساختن یک قدرت جهانی متشکل از کشورهای اروپا از خاکستر جنگ بود. در کنار پارلمان بریتانیا، حامیان برگزیت که در حال تکان دادن پرچم کشورشان بودند به پایکوبی می‌پرداختند. به نوشته گزارشگران رویترز، در آنها حس عجیبی با ملغمه‌ای از نوستالژی، میهن‌پرستی و تمرد موج می‌زد. برخی آواز «خدا ملکه را نجات داد» سر می‌دادند در حالی که برخی دیگر در میان دود برخاسته از آتش‌بازی‌ها یکدیگر را در آغوش می‌کشیدند. «نایجل فاراژ»، یکی از حامیان خروج از اتحادیه اروپا، می‌گفت: «جنگ تمام است. ما برنده شدیم. این مهم‌ترین لحظه در تاریخ مدرن ملت بزرگ ماست». روی صخره‌های سفید Dover این پیام دیده می‌شد: «بریتانیا از اتحادیه اروپا خارج شد». این شعار میان پرچم بریتانیا و پرچم اتحادیه اروپا هم دیده می‌شد. اگر روزگاری رویای خروج دور از دسترس می‌نمود و بدبینان به اروپا در حاشیه سیاست‌های بریتانیا قرار داشتند اما اکنون این رویای دور از دسترس به حقیقت تبدیل شده است و بدبینان به اروپا این بار سکاندار سیاست بریتانیا شده‌اند. برگزیت همچنین موجب تضعیف اتحادیه اروپا خواهد شد؛ اروپایی که می‌کوشید پس از قرن‌ها نزاع به یک قدرت مسالمت‌جو در جهان تبدیل شود و حلقه اتصال قدرت‌های بزرگ هم باشد. «فالکونبریج- هولتون» در گزارش خود می‌افزایند از سال ۲۰۱۶ که همه‌پرسی خروج از اتحادیه اروپا برگزار شد تا جمعه شب که خروج رسما به وقوع پیوست، فضایی دوگانه وجود داشت: از یک‌سو کسانی بودند که به رقص و پایکوبی می‌پرداختند و خروج از اتحادیه را به مثابه «فرصت» و «عصر جدیدی» می‌انگاشتند در حالی که در سوی دیگر کسانی بودند که گویی بی‌توجه یا بی‌خیال هستند و برایشان این مساله چندان مهم نمی‌نمود.

بوریس جانسون، نخست‌وزیر بریتانیا گفت: «برای بسیاری از مردم، این یک لحظه شگفت‌آوری از امید است؛ لحظه‌ای که فکر نمی‌کردند هرگز بیاید». نخست‌وزیر هم در خانه شماره ۱۰ داونینگ استریت با مجموعه‌ای از کنسروها و نوشیدنی‌ها و گوشت گاو مراسم شادی‌آفرینی به مناسبت خروج برگزار کرد. مرکل و مکرون، رهبران آلمان و فرانسه به‌عنوان دو قطب قدرتمند اروپا، خروج بریتانیا را امری ناراحت‌کننده خواندند که نقطه عطفی برای اروپا بود. اتحادیه اروپا هشدار داده بود که خروج بدتر از ماندن است. از سوی دیگر، ترامپ هم در زمره حامیان جدی برگزیت بود. پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، گفته بود جانسون می‌خواهد از «زیر یوغ استبداد بروکسل» رها شود. در مقر اتحادیه اروپا در بروکسل، پرچم بریتانیا پایین کشیده شد. با این حال، بریتانیا عضو «اسمی» اتحادیه اروپا تا پایان ۲۰۲۰ خواهد ماند.

 روز استقلال

خواه برگزیت یک فرصت حماسی و تاریخی باشد و خواه یک اشتباه بزرگ، اما خروج بریتانیا آنقدر مهم بود که برخی آن را با ظهور چین و به مثابه بزرگ‌ترین شکاف در غرب از زمان فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ ارزیابی کردند. این خروج باعث شد اتحادیه اروپا یکی از اعضای کلیدی خود را از دست بدهد. گزارشگران رویترز این خروج را به مثابه «سکته مغزی نیمه‌شب در بروکسل» تعبیر کردند. آنها همچنین اعلام کردند که خروج بریتانیا باعث شد این بلوک ۱۵ درصد از اقتصاد خود را از دست بدهد، بزرگ‌ترین هزینه‌کننده نظامی را از دست بدهد و نیز بزرگ‌ترین پایتخت مالی دنیا یعنی لندن را هم از دست بدهد. «فالکونبریج- هولتون» می‌افزایند، بریتانیا در سال ۱۹۷۳ به مثابه «مرد بیمار اروپا» به اتحادیه پیوست و از دو دهه پیش به این سو رهبران بریتانیا همواره در حال بحث در مورد این موضوع بودند که آیا این کشور باید یورو، پول واحد اروپایی را بپذیرد یا خیر. اما آشفتگی و بحران منطقه یورو، ترس از مهاجرت جمعی و محاسبات غلط از سوی نخست‌وزیر پیشین بریتانیا، دیوید کامرون، منجر به رأی ۵۲ درصدی به ۴۸ درصدی برای خروج در سال ۲۰۱۶ شد.  برای طرفداران برگزیت، این اتفاق به مثابه «روز استقلال» تلقی شده؛ گریز از آنچه که پروژه آلمان‌محور خوانده شده آن هم با واحد پولی مشترکی که در میان ساکنان ۵۰۰ میلیونی‌اش روندی رو به افول به خود گرفته است. بریتانیایی‌ها امیدوارند که این خروج آغاز‌کننده اصلاحاتی شکل دادن دوباره به بریتانیا باشد و موجب شود که این کشور از رقبای اروپایی خود پیشی بگیرد. مخالفان هم معتقدند که برگزیت اقدامی احمقانه بود که باعث تضعیف غرب خواهد شد و در نهایت موجب لطمه به بریتانیا و اقتصاد این کشور می‌شود. اگرچه حامیان خروج از «روز استقلال» سخن می‌گویند و به شادمانی مشغولند اما هستند مخالفانی که از ولز و اسکاتلند و دیگر شهرها به لندن آمده‌اند تا خاطره پیوند با اتحادیه اروپا را پاس بدارند. دیوید تاکر، ۵۷ ساله، یکی از این افراد است که از ولز به لندن آمد تا این خاطره را زنده بدارد. او می‌گوید: «این یک تراژدی است. ما روزگاری بخشی از قدرتمندترین بلوک اقتصادی جهان بودیم. اکنون جزیره‌ای هستیم که نگاه به درون داریم که روز به روز در حال کوچک‌تر شدن است». او در مقابل از «آینده‌ای تاریک» برای بریتانیا سخن می‌گوید. جانسون وعده داده که به یک توافق تجاری گسترده با اتحادیه اروپا دست یابد. به نوشته گزارشگران رویترز، برگزیت همواره چیزی بیشتر از اروپا بوده است. آن همه‌پرسی [در سال ۲۰۱۶] کشور را در معرض شکاف‌های عمیق داخلی گذاشت و موجب خودکاوی در مورد همه چیز شد: از مهاجرت تا امپراتوری و بریتانیایی ماندن در دنیای مدرن. به نوشته گزارشگران رویترز، بریتانیا اکنون به یک «پادشاهی نامتحده» می‌ماند: انگلستان و ولز رأی به خروج دادند، اما اسکاتلند و ایرلند رأی به ماندن. این مساله می‌تواند زمزمه‌های همه‌پرسی در مورد استقلال اسکاتلند را دوباره مطرح سازد و حتی فراتر از آن، زمینه وحدت ایرلند را فراهم کند. «آدریان لانگ شاو»، ۴۲ ساله، می‌گوید: «ما به قدر کافی از اتحادیه اروپایی برخوردار شده‌ایم. دیگر آن را نمی‌خواهیم. می‌خواهیم یک کشور مستقل باشیم و به‌صورت یک ملت زندگی کنیم، تصمیمات خودمان را بگیریم، قوانین خودمان را داشته باشیم و آنگونه که می‌خواهیم زندگی کنیم».