«واحد اطلاعات اکونومیست»زمان کند شدن رشد اقتصادی را به تعویق انداخت
اقتصادهای بزرگ جهان همچنان درمسیر رونق
به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد»، در دوره مشابه، تولیدات ناحیه یورو رشد فصلی ۴/ ۰ درصدی را تجربه کرد، قدرتمندترین رشد فصلی در یک سال. این ناحیه تک پولی، همچنین پایین‌ترین نرخ بیکاری را به ثبت رساند و آخرین آمارها، چشم‌اندازی مثبت از بخش‌های خدماتی و ساخت‌وساز این ناحیه به تصویر می‌کشند. این می‌تواند چشم‌انداز ملایم بخش تولیدی این منطقه را جبران کند. در چین نیز احیای بخش صنعتی، منجر به تثبیت رشد اقتصادی شده است. این، پیش‌بینی‌های پیشین مبنی بر تداوم کندی رشد اقتصادی را که از فصل سوم ۲۰۱۸ آغاز شده بود،رد می‌کند. بر این اساس، اجرایی شدن نسل پنجم تکنولوژی (۵G) برخی کشورهای آسیایی در سال جاری، همزمان با عملکرد اقتصادی قدرتمند اخیر چین از جریان تجارت جهان در نیمه دوم ۲۰۱۹ حمایت خواهد کرد. نافرجام ماندن برگزیت، بحران ارزی اقتصادهای نوظهور در سراسر دنیا، و تشدید تنش‌های آمریکا و اروپا بر سر موضوع ایران از جمله پیش‌بینی‌های سیاسی این نهاد است.
موشکافی رشد
آمارهای اقتصادی اخیر، به بانک‌های مرکزی برخی اقتصادهای پیشرفته که پیش از این بین روش انتظار برای انتخاب گزینه مناسب و اجرای سیاست‌های تشویقی مردد بودند، فرصت می‌دهد. با این حال تحلیل موشکافانه ارقام رشد اقتصادی در سراسر کشورهای توسعه‌یافته، پیش‌بینی‌ها را درخصوص کندی فعالیت‌های اقتصادی سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۱۹ تغییر نمی‌دهد. دو محرک اصلی رشد اقتصادی آمریکا در فصل نخست ۲۰۱۹، «تجارت خارجی»، کاهش قابل‌توجه رشد واردات و «انباشت چشمگیر ذخایر کالاها» بود. البته این علت نگرانی‌های جدی است: حجم بالای ذخایر بعدا افسار رشد اقتصادی را خواهد کشید و کندی رشد واردات به‌طور غیرمستقیم نشان از ضعف تقاضای مصرف‌کنندگان دارد.
عقب‌نشینی تجارت جهان
کاهش فعالیت‌های تجاری آمریکا بازتابی از آمارهای متنوع است که همگی حکایت از کندی تجارت جهانی دارند. شاخص سهام «کاسپی-۱۰۰» کره‌جنوبی که عمدتا از شرکت‌های صادرات‌محور تشکیل شده است، از اواسط آوریل – بیش از یک ماه – روندی نزولی دارد؛ در فصل نخست امسال حجم محموله‌های فرودگاه بین‌المللی هنگ‌کنگ کاهش سالانه ۵ درصدی یافت و تعداد کانتینرهایی ورودی به بندر «لانگ‌بیچ» آمریکا –بندری در کالیفرنیا که یکی از قطب‌های اصلی تجارت میان آمریکا و آسیا است – در فصل بهار بر مبنای تغییرات سالانه ۷ درصد کاهش را تجربه کرد. کندی تجارت جهان همچنین نشان از عدول اقتصاد چین و نااطمینانی‌های مربوط به سیاست‌های تجاری دارد. از طرفی، حمله تعرفه‌ای اخیر دونالد ترامپ، دستیابی به توافق تجاری میان آمریکا و چین را مبهم ساخته است، توافقی که اوایل سال طرفین در برخی از بندهای آن به اجماع رسیده بودند.
در صورت عدم دستیابی غول‌های اقتصادی دنیا به توافق تجاری (که البته سناریوی اصلی EIU نیست)، خدشه جدی به انتظارات سرمایه‌گذاران و چشم‌انداز رشد جهانی وارد خواهد شد. آخرین آمارهای تجاری چین نیز هشداری کامل برای اقتصاد جهانی بود: صادرات کالایی ماه آوریل چین نسبت به سال گذشته ۷/ ۲ درصد کاهش یافت، نرخی که در ماه مارس افزایش ۸/ ۱۳ درصدی یافته بود.
حماسه برگزیت همچنان ناتمام
تحولات منطقه‌ای اخیر همچنین عللی افزون برای نگرانی‌ها بوده‌اند، تحولاتی که ثبات اقتصادی، سیاسی و ژئوپلیتیک را متزلزل خواهند کرد. در اروپا، تقریبا سه سال پس از گذشت رفراندوم برگزیت، هنوز این مساله فاصله زیادی تا حل شدن دارد. طیف گسترده‌ای از پیامدهای ممکن از «بدون توافق» گرفته تا «بدون برگزیت»، با ایجاد نااطمینانی‌ها، منجر به سرکوب انتظارات و مختل شدن سرمایه‌گذاری خواهد شد. آخرین اخبار در جبهه برگزیت مربوط به مذاکره میان حزب حاکم محافظه‌کار و حزب مخالف کارگر است. البته با توجه به اینکه خطوط قرمز هر یک از این حزب‌ها اساسا در تضاد با یکدیگر است، شانس بسیار کمی برای نتیجه‌دهی این مذاکرات وجود دارد. در این باره اتحادیه اروپا ضرب‌الاجل ۲۹ مارس را تا تاریخ ۳۱ اکتبر برای انگلیسی‌ها تمدید کرده است.
با این حال در صورتی که پارلمان انگلیس نتواند توافق برگزیت را به تصویب رساند، بعید به نظر می‌رسد اتحادیه اروپا مجدد این ضرب‌الاجل را تمدید کند. در این شرایط خطر سناریوی خروج بدون توافق جدی خواهد بود، سناریویی که طی آن آسیب‌های فاجعه‌باری متوجه اقتصاد انگلیس خواهد شد.
فشار تکرار انتخابات شهرداری‌ها بر لیر
علاوه بر اروپا، تصمیم کمیسیون انتخاباتی عالی ترکیه که – با تسلیم برابر فشارهای رئیس‌جمهور اردوغان – رای به برگزاری مجدد انتخابات شهرداری استانبول داد، لرزه به اندام بازارهای مالی انداخته است. در انتخابات محلی سراسری که اواخر مارس برگزار شد حزب عدالت و توسعه اردوغان نتوانست اکثریت آرا را به‌دست آورد، عاملی که سقوطی دیگر برای ارزش لیر برابر دلار در پی داشت.
این به بازارهای مالی گوشزد می‌کند که دولت اردوغان هنوز از بحران ارزی سال گذشته سالم خارج نشده است و منجر به پرواز مجدد سرمایه به مکان‌های امن می‌شود و به نوسانات ارزهای اقتصادهای نوظهور در سراسر جهان دامن می‌زند. هر چند این اثرگذاری‌ها تاکنون قابل‌توجه نبوده است اما خطر سرایت به سایر ارزهای اقتصادهای نوظهور همچون روپیه هند، رند آفریقای جنوبی و پزو آرژانتین را نمی‌توان نادیده گرفت. به عقیده «واحد اطلاعات اکونومیست» بحران تمام‌عیار اقتصادهای نوظهور سومین خطر بزرگ رشد اقتصادی جهان در سال‌های ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ خواهد بود.
آرژانتین و ونزوئلا نقاط جوش آمریکای لاتین
در ماه‌های اخیر ریسک کاهش ارزش ارز اقتصادهای نوظهور با نااطمینانی‌های سیاسی رو به افزایش همراه شده است. در بازه زمانی اواسط آوریل تا اوایل ماه مه، پزو آرژانتین ۱۰ درصد از ارزش خود را برابر دلار آمریکا از دست داد، سقوطی که عامل اصلی آن گمانه‌زنی سرمایه‌گذاران پیرامون پیروزی کریستیانا فرناندز، نماینده حزب پوپولیست چپ‌گرا، در انتخابات ریاست‌جمهوری ماه اکتبر بود. البته «واحد اطلاعات اکونومیست» پیش‌بینی می‌کند رئیس‌جمهور فعلی، مائوریسیو ماکری، مجدد به‌عنوان رئیس‌جمهوری آرژانتین انتخاب خواهد شد. با این حال فشارهای کاهشی بر پزو به خاطر ترس از پیروزی فرناندز در ماه‌های آتی نیز ادامه خواهد یافت، امری که تشدید تورم و سرکوب مصرف‌کنندگان و انتظارات کسب‌وکارها را به همراه دارد. به رغم رسیدن به اوج ۵۵ درصد در ماه مارس، تورم سالانه آرژانتین اما فاصله بسیاری با نمونه ونزوئلایی دارد. در ماه مشابه، تورم سالانه‌شده ونزوئلا روی نرخ یک میلیون درصد ایستاد. به پیش‌بینی «واحد اطلاعات اکونومیست» احتمالا در نیمه دوم سال جاری خوآن گوایدو بر مسند ریاست‌جمهوری خواهد نشست و یکی از مهم‌ترین چالش‌های دولت او ایجاد ثبات قیمتی خواهد بود. البته با توجه به برخورداری از حمایت‌های نظامی، نیکلاس مادورو توانایی آن را دارد که با مدیریت اوضاع، قدرت را حفظ کند.
تداوم تنش آمریکا-اروپا به خاطر ایران
در منطقه خاورمیانه، ایران مرکز تحولات ژئوپلیتیک باقی خواهد ماند. در دوم ماه مه، دولت آمریکا به منظور فشار آوردن بر تهران، معافیت خرید نفت ایران برای هشت کشور را لغو کرد. در این باره بلافاصله دولت ایران اعلام کرد دیگر به برخی از تعهدات اتمی خود در برجام پایبند نخواهد ماند، تصمیمی که آینده توافق هسته‌ای را با ابهام مواجه می‌سازد و باعث تداوم تنش‌های آمریکا (که از آن خارج شد) و اروپا (که در تلاش برای حفظ آن است) می‌شود. هر چند تشدید تنش‌های آمریکا و ایران یکی از عوامل مهم التهاب بازارهای جهانی کالا به شمار می‌رود، اما تحولات اخیر تاکنون منجر به جهش قیمت‌های جهانی نفت نشده است. با این حال خطر اشتباه محاسباتی در منطقه خاورمیانه توسط دو کشور افزایش یافته است. این در کنار دعواهای تجاری، اوضاع سیاسی اقتصادهای نوظهور را ملتهب خواهد کرد و تنش‌های رو به افزایش آمریکا و اروپا در ماه‌های آتی بر چشم‌انداز اقتصادی جهان سایه خواهد انداخت.
ارسال نظر