آمریکا به‌دنبال تشکیل یک کنفدراسیون با حضور اردن و فلسطین است
طرح صلح ترامپ روی میز عباس
این بزرگ‌ترین معضل خاورمیانه همچنان برقرار ماند تا دولت دونالد ترامپ میراث دار آن شود. دولت ترامپ از زمان ساکن شدن در کاخ سفید براساس طرحی به نام «معامله قرن» کوشید تا فلسطینیان را برای امتیازدهی به نفع اسرائیل تحت فشار بگذارد. از جمله اقدامات او انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به قدس در ۱۴مه گذشته، توقف حمایت مالی از آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی (آنروا) و فشارهای سیاسی بوده است.
تمام اینها به کنار، براساس برخی گزارش‌ها، دولت ترامپ از تمام طرح‌های قبلی پا فراتر گذاشته و پیشنهاد تشکیل یک کنفدراسیون با اردن را با محمود عباس در میان گذاشته است. «تووا لازاروف» و «خالد ابو توآمه» در گزارش ۲ سپتامبر خود در «اورشلیم پست» نوشتند که یک سازمان چپگرای اسرائیلی به نام «صلح اکنون» (Peace Now) روز یکشنبه ۱۱ شهریورماه اعلام کرد که دولت آمریکا طرح صلحی را به محمود عباس (رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی) ارائه داد دال بر اینکه فلسطین و اردن به یک کنفدراسیون تبدیل شوند. این گروه احتمال این طرح صلح کنفدراسیونی را پس از دیدار با محمود عباس در رام‌الله علنی کرد. اگرچه اردن بلافاصله ایده تشکیل کنفدراسیون فلسطین- اردن را رد کرد اما نکته این است که این طرح صلح بدون مشورت با دولت اردن از سوی ترامپ مطرح شد. به نظر می‌رسد برخی دولت‌های کوچک منطقه در رقابت‌های کلان ژئوپلیتیک عاجز از تصمیم‌گیری می‌شوند. علت این عجز از تصمیم‌گیری را شاید «جفری گولدبرگ»، نویسنده مجله The Atlantic به خوبی بیان کرده باشد. وی در مقاله‌ای مفصل در سال ۲۰۰۸ اعلام کرده بود که ممکن است تا سال ۲۱۰۰ حدود ۱۰۰ کشور به کشورهای جهان اضافه شوند. او در این مقاله اشاره کرده بود که ممکن است برخی دولت‌های کوچک یا ذره‌ای در جهان از میان بروند یا برخی مناطق و گروه‌ها که پتانسیل تبدیل شدن به کشور را داشته باشند در کسوت یک «دولت» جدید وارد سازمان ملل شوند. شاید اردن یکی از این کشورها باشد که ممکن است تا سال ۲۱۰۰ اثری از آن نباشد.
«لازاروف- ابو توآمه» می‌نویسند سخنگوی دولت اردن در واکنشی اعلام کرد که ما به راه‌حل دو دولت معتقدیم و چنین کنفدراسیونی از نظر ما منتفی است. سخنگوی دولت اردن به نقل از پادشاه این کشور هم گفت که ملک عبدالله دوم معتقد است هیچ آلترناتیوی برای راه‌حل دو دولت وجود ندارد. در این نشست عباس به صحبت‌هایی که با نمایندگان آمریکا یعنی «جرد کوشنر» و «جیسون گرینبلات» داشت اشاره کرد و گفت نمایندگان آمریکا «از من پرسیدند که آیا به کنفدراسیون با اردن باور دارم یا خیر. من گفتم بله اما می‌خواهم این یک کنفدراسیونی با سه ضلع باشد که ضلع سوم آن را اسرائیل تشکیل بدهد.» عباس خطاب به نمایندگان آمریکا به کنایه گفت: «نمی‌دانم آیا اسرائیلی‌ها این طرح را می‌پذیرند یا خیر.» نمایندگان آمریکا و دفتر نخست‌وزیر اسرائیل به این گزارش پاسخی ندادند. اما گرینبلات در بیانیه‌ای گفت: «در ۱۹ ماه گذشته با بسیاری از طرف‌های مربوطه ایده‌ها و احتمالات زیادی را به بحث گذاشتیم. طرحی که ارائه دادیم بازتاب حقایقی بود که به تصور ما واقع‌گرایانه، عادلانه و قابل اجرا هستند و موجب بهبود زندگی مردم فلسطین و اسرائیل می‌شود.»
عباس خطاب به هیات اسرائیلی می‌گوید چهار بار با ترامپ دیدار داشتم و او هر چهار بار از دولت فلسطینی حمایت کرد. اما منظور ترامپ از دولت فلسطینی چیست؟ به گفته عباس، ترامپ یک «دولت غیرنظامی و خلع‌سلاح شده می‌خواهد که ناتو مسوول امنیت آن خواهد بود.» رهبر تشکیلات خودگردان می‌گوید طرح صلح به حالت «فریز» در آمده زیرا نخست‌وزیر اسرائیل با عباس دیدار نکرده است.
روس‌ها تا کنون دوبار تلاش کردند میان عباس- نتانیاهو دیداری صورت دهند اما اسرائیلی‌ها رضایت ندادند. نمایندگانی از ژاپن، هلند و بلژیک هم وارد شدند اما راه به جایی نبردند. عباس می‌گوید: «من با خود نتانیاهو مشکل دارم نه با لیکود.» گزارشگران اورشلیم پست می‌نویسند عباس به هیات «صلح اکنون» گفت که هدف فلسطین «برقراری دولت مستقل فلسطینی در مرزهای ۱۹۶۷ است» به پایتختی قدس شرقی. او می‌گوید به حفظ امنیت و ثبات برای اسرائیل و فلسطین در صورت تشکیل دو دولت پایبند خواهد بود. از دسامبر ۲۰۱۷ تا کنون دیداری میان مقام‌های آمریکایی و فلسطینی صورت نگرفته است. «گوون آکرمان» و «فوزا هودالی»، گزارشگران بلومبرگ نیز در ۲ سپتامبر نوشتند پیشنهاد کنفدراسیونی متشکل از اردن- فلسطین ابتدا از سوی ترامپ مطرح شد. این طرح ابتدا دو ضلع داشت اما عباس ضلع سومی هم به آن افزود و آن ضلع اسرائیل بود. «آکرمان- هودالی» می‌نویسند دهه‌ها قبل همین طرح کنفدراسیونی متشکل از فلسطین- اردن از سوی مقام‌های اسرائیلی مطرح شده بود. آنها می‌نویسند ترامپ اعلام کرده که قرار است طرحی ارائه دهد که براساس آن درگیری ۷۰ ساله در فلسطین به پایان می‌رسد اما هنوز زمانی برای اعلان عام آن اعلام نشده است. این گزارشگران می‌نویسند آمریکا برای تحت فشار گذاشتن فلسطینی‌ها کمک به آنروا (UNRWA) را لغو کرد. این نهاد زیرمجموعه سازمان ملل ۴/ ۵ میلیون فلسطینی را در خاورمیانه تحت پوشش کمک‌های خود دارد. «آکرمان- هودالی» می‌نویسند قطع کمک‌های آنروا نه تنها می‌تواند به سخت شدن وضعیت فلسطینی‌ها و رادیکال‌تر شدن آنها کمک کند بلکه می‌تواند چشم‌انداز تشکیل یک کنفدراسیون احتمالی را بر باد دهد. این گزارشگران بر این باورند که تشکیل کنفدراسیون یعنی پایان دادن به آرزوی فلسطینی‌ها برای استقلال.
البته چند و چون این کنفدراسیون هنوز مشخص نیست. این مساله فعلا در حد ایده و بر روی کاغذ است. نیاز به چکش‌کاری دارد تا به یک طرح سنجیده تبدیل شود. «رافائل آهرن»، گزارشگر The Times of Israel، می‌نویسد در دیدار اعضای «صلح اکنون» با محمود عباس، برخی «کنشگران فعال» اما گمنام هم حضور داشتند که به نمایندگی از حزب دست راستی لیکود و نتانیاهو در این نشست حضور داشتند. در حضور این کنشگران عضو لیکود بود که عباس سیگنال مثبتی فرستاد دال بر اینکه «من با نتانیاهو مشکل دارم نه با لیکود.» ابو مازن در این نشست همچنین اعلام کرد که دیداری با «ناواد آرگامان»، رئیس شین بت داشت. او گفت: «وقتی پای مسائل امنیتی به میان می‌آید هر دو طرف ۹۹ درصد با هم اتفاق‌نظر دارند.» مقام‌های فلسطینی به «تایمز آو اسرائیل» گفتند که عباس چند بار در ماه‌های اخیر با رئیس شین بت دیدار داشته است. «لازاروف- ابو توآمه»، گزارشگران اورشلیم پست معتقدند ۶۸ درصد از اعراب اسرائیلی، ۳۱ درصد از یهودیان اسرائیلی و ۳۰ درصد از فلسطینی‌ها از ایده کنفدراسیون حمایت می‌کنند.
ارسال نظر