از یکسو ترامپ با تعیین ضرب‌الاجل‌هایی به شرکای تجاری و اقتصادی آمریکا بخشی از تعرفه‌ها را اعمال و بسته تکمیلی دیگری برای فشار بر آنها جهت عدم اقدام متقابل در نظر گرفته است. از دیگر سو، شرکای تجاری در اروپا و آسیا وارد مذاکرات و حصول توافق برای تداوم بخشیدن به نظام تجاری آزاد چندجانبه و حذف موانع تجاری هستند. این مساله باعث شده اروپا به برنامه‌های خود در ارتباط با تجارت آزاد با سایر قدرت‌ها و بلوک‌های اقتصادی نظیر کانادا، مکزیک و مرکوسور در آمریکای لاتین سرعت ببخشد. اتحادیه اروپا حتی در نظر دارد در تاریخ ۲۵ جولای نشستی با آمریکا در این زمینه داشته باشد. اتحادیه اروپایی که در هفته دوم جولای نیز وارد مذاکره و توافق با چین شد، ضمن مخالفت با سیاست حمایت‌گرایی و یکجانبه‌گرایی بر روند تجارت متوازن و فراگیر که منافع آن شامل همه شود، تاکید کردند. در ماه مه ‌نیز سه کشور چین، ژاپن و کره‌جنوبی بر انعقاد توافق‌نامه سه‌جانبه تجارت آزاد تاکید کردند.

تاکید ترامپ بر مبنا قرار دادن وضعیت روابط تجاری با سایر کشورها در اولویت سیاست خارجی و تلاش برای تغییر معادلات تجاری موجود موجب شده نه تنها میان آمریکا و شرکای اروپایی و آسیایی علائمی از واگرایی ظاهر شود بلکه تمایلات برخی کشورهای اروپایی خصوصا آلمان به سمت چین و ژاپن و حرکت به سمت ایجاد ائتلاف‌ها و بلوک‌های جدید در بخش تجاری و اقتصادی میان آنها تشدید و تقویت شود. با توجه به سطح بالای وابستگی متقابل قدرت‌های تجاری، تعرفه‌های ترامپ بر آلومینیوم و فولاد نه‌تنها چین بلکه اروپا را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و تعرفه‌های اضافی بر خودرو بیش از همه آلمان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. ابتکار ساخت چین در ۲۰۲۵ طرحی بلندمدت و راهبردی برای کاهش شکاف تکنولوژیک چین با غرب به‌شمار می‌آید که مورد توجه اتحادیه اروپا قرار گرفته است و این طرح هدف تبدیل چین از یک قدرت تولیدکننده به یک قدرت جهانی تکنولوژی از جمله در زمینه بیوتکنولوژی، روبات‌ها، فضا و ماشین‌های با انرژی پاک را دنبال می‌کند. به‌رغم وجود اختلافات در زمینه‌های سیاسی، ایدئولوژیک و راهبردی میان چین و اتحادیه اروپایی و فشار بر چین برای گشایش بخش بانکی و مالی، تسهیل مقررات برای سرمایه‌گذاری خارجی و خاتمه دادن به سوبسید به صنایع، طی دو سال اخیر میان آلمان و چین توافقاتی برای همکاری و مشارکت در برنامه‌ها و اهداف تکنولوژی بالا و کمک به راهبرد چین ۲۰۲۵ امضا شده است. آلمان و چین هر دو در موقعیت ضعیفی در برابر اعمال تعرفه‌ها قرار دارند و چون آلترناتیو دیگری در برابر این تعرفه‌ها ندارند، شکل‌گیری ائتلاف میان آنها جدی است. ۱/ ۳ درصد از صادرات چین در سال ۲۰۱۷ (به ارزش ۲/ ۷۱ میلیارد دلار) به آلمان بوده است. مرکل طی ۱۲سال گذشته ۱۱ بار از چین دیدن کرده است. طی همین مدت، روسای‌جمهور فرانسه سه بار و نخست‌وزیر انگلیس نیز سه بار به پکن سفر داشته‌اند.

ترامپ رشد اقتصادی و تجاری چین خصوصا در دستیابی به تکنولوژی‌های بالا را تهدیدی برای موقعیت اقتصادی آمریکا می‌داند و این موضوع در گزارش وزارت بازرگانی آمریکا به ترامپ و مواضع بعدی وی مورد اشاره قرار گرفته است. چین و آلمان هر دو دارای مازاد تجاری در روابط خود با ایالات‌متحده هستند. دولت چین اعلام کرده است مجبور به اقدام متقابل در برابر آمریکا بر سر تعرفه‌ها شده و اقدام دولت آمریکا را ناقض مقررات تجارت جهانی می‌داند و هشدار داده که اختلاف جاری میان دو کشور بزرگ‌ترین جنگ تجاری در تاریخ به‌شمار می‌آید.

نگاهی به وضعیت اقتصادی آلمان و نیز مراودات آن با شرکای تجاری‌اش نشان می‌دهد که این کشور تا چه میزان تحت‌تاثیر جنگ تعرفه‌ای ترامپ قرار گرفته و در شکل‌دهی به مراودات تجاری بین‌المللی خصوصا با چین نقش‌آفرینی می‌کند. در سال ۲۰۱۶، مقاصد صادراتی آلمان به ترتیب اتحادیه اروپایی با ۵۸درصد، ایالات‌متحده آمریکا با ۸/ ۸ درصد و چین با ۴/ ۶ درصد بوده است. در این سال، آلمان سومین اقتصاد بزرگ صادرات در جهان و سومین مجتمع اقتصادی بود. براساس شاخص پیچیدگی اقتصادی ECI، آلمان بیش از ۱/ ۲۵ تریلیون دلار صادرات و ۹۷۳ میلیارد دلار واردات داشته و نتیجه آن مازاد تجاری مثبت ۲۸۰ میلیارد دلاری برای آلمان بوده است. در سال ۲۰۱۶، تولید ناخالص داخلی آلمان ۳/ ۴۸ تریلیون دلار و درآمد سرانه ۹/ ۴۸ هزار دلار بوده است. بیشترین حجم صادرات آلمان، خودرو (۱۵۴ میلیارد دلار)، قطعات ماشین (۵۸ میلیارد دلار)، تجهیزات پزشکی (۵۰ میلیارد دلار)، هواپیماها و هلی‌کوپتر و سفینه‌های فضایی (۱/ ۳۴ میلیارد دلار)، خون انسان یا حیوان (۸/ ۱۷ میلیارد دلار)، کامپیوترها (۵/ ۲۵ میلیارد دلار) و نفت خام (۹/ ۲۲ میلیارد دلار) بوده است. بزرگ‌ترین مقاصد صادراتی آلمان، آمریکا (۱۱۳ میلیارد دلار)، فرانسه (۹۹ میلیارد دلار)، انگلیس (۴/ ۸۸ میلیارد دلار)، چین (۷/ ۸۳ میلیارد دلار) و هلند (۳/ ۷۲ میلیارد دلار) بوده‌اند. از سوی دیگر، بیشترین واردات آلمان از کشورهای چین (۹۹ میلیارد دلار)، هلند (۸/ ۷۹ میلیارد دلار)، فرانسه (۱/ ۷۰ میلیارد دلار)، آمریکا (۲/ ۶۰ میلیارد دلار) و ایتالیا (۶/ ۵۲ میلیارد دلار) بوده است.

در سال ۲۰۱۶، سهم صادرات در تولید ناخالص داخلی چین نزدیک به ۲۰ درصد بوده و هرگونه اختلال در جریان تجاری چین می‌تواند روند رشد اقتصادی و صادرات این کشور را متاثر سازد. براساس دفتر آمار فدرال آلمان، حجم تجارت این کشور با چین از رقم ۲/ ۱۷۰ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۶ به رقم ۶/ ۱۸۶میلیارد یورو (۲۳۰ میلیارد دلار) افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۷، بازار انگلیس و آمریکا حدود ۴۰ درصد (حدود ۲۴۵ میلیارد یورو) مازاد تجارت جهانی آلمان را به خود اختصاص دادند. انگلیس حدود ۲/ ۴۷ میلیارد دلار کسری تجاری با آلمان داشته است. آمریکا در سال ۲۰۱۵ بزرگ‌ترین شریک تجاری آلمان به‌شمار می‌رفت.

اخبار مرتبط