شورش توری‌ها علیه «می»

بی‌بی‌سی می‌نویسد موج استعفا با «دیوید دیویس»، وزیر خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (وزیر برگزیت) و بوریس جانسون، وزیر خارجه، شروع شد که در اعتراض به سیاست‌های دولت ترزا می، نخست‌وزیر این کشور کناره‌گیری کردند. دیویس که مسوولیت انجام مذاکرات خروج از اتحادیه اروپا را بر عهده داشت، در حالی استعفا کرد که چند روز پیش اعضای کابینه می‌به توافق رسیدند که منطقه‌ای آزاد برای تجارت با اتحادیه اروپا ایجاد شود. بلافاصله پس از استعفای دیویس، «استیو بیکر» معاون او نیز کناره‌گیری کرد. «دامینیک راب»، معاون وزیر مسکن، جایگزین دیویس شد. او که مانند دیویس از طرفداران جدایی کامل بریتانیا از اتحادیه اروپاست در جریان همه‌پرسی خروج بریتانیا از این اتحادیه در سال ۲۰۱۶ همراه با کسانی چون «بوریس جانسون»، وزیر خارجه و «مایکل گوو»، وزیر محیط‌زیست از رهبران حمایت از خروج بود. این وکیل ۴۴ ساله در سال ۲۰۱۰ نماینده مجلس شد و مدتی نیز معاون وزیر دادگستری بود.

دیویس که از زمان تشکیل وزارتخانه برگزیت در سال ۲۰۱۶ تصدی آن را بر عهده داشت خطاب به خانم نخست‌وزیر نوشت: «مسیر کلی این خط‌مشی، ما را در بهترین حالت در موقعیت ضعیف -و احتمالا اجباری- مذاکره قرار می‌دهد.» خانم می ‌نیز در پاسخ به دیویس گفت: «با توصیف شما از چیزی که روز جمعه به توافق رسیدیم، موافق نیستم.» جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر در واکنش به استعفای دیویس در توییتر خود نوشت: «استعفای دیوید دیویس در چنین زمان حساسی نشان داد که ترزا می ‌دیگر هیچ قدرتی برای خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ندارد. با دولتی بحران‌زده اگر همچنان بخواهد که بر سر کار بماند، نشان می‌دهد که او منافع شخصی‌اش را به خدمت کردن به مردم کشورمان ترجیح می‎دهد.» به دنبال چنین وضعیتی بود که «جیمز گریفیث»، تحلیلگر سی.ان.ان، در ۱۰ جولای به نقل از کوربین نوشت که او و حزبش (حزب کارگر) وارد فضای انتخاباتی شده‌اند و امیدوارند دولت محافظه‌کار می‌ به زودی استعفا دهد و کنار برود. کوربین در توییتر خود نوشت که «دولتی می‌خواهیم که از قابلیت و ظرفیت‌های حکمرانی برخوردار باشد.»

دو سال پیش همه‌پرسی خروج یا ادامه عضویت بریتانیا در اتحادیه اروپا در این کشور برگزار شد و اکثر رای‌دهندگان به خروج از اتحادیه رای دادند. بریتانیا کمتر از یک سال (مارس ۲۰۱۹) فرصت دارد که از اتحادیه اروپا خارج شود. حضور بریتانیا در بازار مشترک، موضوع مرز میان ایرلند شمالی و جمهوری ایرلند (که عضو اتحادیه اروپا و پیمان شنگن است) و آزادی رفت و آمد و اجازه کار شهروندان اتحادیه اروپا از موضوعات اصلی مذاکره میان این اتحادیه و بریتانیاست. این کشور سالانه بیش از۶۵۰ میلیارد دلار صادرات دارد که تقریبا نصف آن به بازار مشترک اروپاست. پس از دیویس، بوریس جانسون هم از وزارت خارجه رفت و جرمی هانت به‌عنوان جانشین او به این مقام منصوب شد. هانت در گذشته از جمله موافقان باقی ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا بود. رویترز می‌نویسد کناره‌گیری جانسون ساعاتی بعد از استعفای دیویس، وزیر برگزیت، اعلام شد. هانت ۵۱ ساله به مدت پنج سال و شش ماه در مقام وزیر بهداشت در کابینه مشغول به فعالیت بود. او طولانی‌ترین دوره وزارت در این وزارتخانه پس از جنگ جهانی دوم را داشته است. جرمی هانت از سال ۲۰۰۵ حوزه انتخابی «ساوت وست سوری» را در مجلس عوام بریتانیا نمایندگی می‌کند. هانت همانند ترزا می‌ موافق باقی ماندن بریتانیا در اتحادیه اروپا بود، اما پس از برگزاری همه‌پرسی تاریخی که به خروج این کشور از اتحادیه اروپا منجر شد، به اجبار نظر خود را تغییر داد. دفتر نخست‌وزیری بریتانیا همچنین اعلام کرد مت هنکاک به‌عنوان جانشین هانت به وزارت بهداشت منصوب شده و همزمان جرمی رایت نیز سمت پیشین هنکاک یعنی وزیر رسانه و فرهنگ را عهده‌دار شده است. رایت دادستان ایالات انگلستان و ولز بود. طبق بیانیه دفتر نخست‌وزیری جفری کاکس به‌عنوان جانشین رایت منصوب شده است. جرمی هانت ماه گذشته گفته بود شرکت‌هایی چون ایرباس نباید به خاطر برگزیت حرف خروج از انگلیس را به میان آورند و در این خصوص هشدار دهند و درعوض باید از ترزا می‌ در جریان تلاش‌هایش برای دستیابی به یک توافق خوب در جریان خروج از اتحادیه اروپا حمایت کنند.

نظرسنجی‌ها چه می‌گوید؟

بر اساس یک نظرسنجی که به تازگی صورت گرفته، تنها ۲۹ درصد از رای‌دهندگان تصدی مسوولیت خروج انگلیس از اتحادیه اروپا به دست نخست‌وزیر انگلیس را تایید می‌کنند. این آمار پایین‌ترین میزان تایید شرکت‌کنندگان را از زمان نخستین نظرسنجی در این خصوص که در سال ۲۰۱۶ صورت گرفته، نشان می‌دهد. به نوشته رویترز، میزان تایید شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی برای تصدی مسوولیت روند مذاکرات برگزیت از سوی دولت انگلیس در نیمه اول سال ۲۰۱۷، ۵۶درصد بود اما این آمار از آن زمان روندی نزولی را طی کرده است. این نظرسنجی که از سوی شرکت «اوآربی اینترنشنال» صورت گرفته، حدود ۲هزار نفر شرکت‌کننده داشته و ۵۶ درصد آنان از عملکرد مناسب ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس در خصوص مساله خروج این کشور از اتحادیه اروپا مطمئن نبوده‌ و تنها ۲۶‌درصد از این رای‌دهندگان معتقد بوده‌اند که دولت می‌ در مساله برگزیت عملکرد مناسبی خواهد داشت. دیگر رای‌دهندگان نیز نظر خاصی را در این خصوص ارائه نکردند.

نجات استراتژی برگزیت با حملاتی همه‌جانبه

چنین بود که «جیمز گریفیث»، تحلیلگر سی.ان.‌ان، در ۱۰ جولای نوشت که ترزا می ‌می‌کوشد با بزرگ‌ترین بحران دوران رهبری‌اش دست به گریبان شود. او معتقد است چیدمان جدید کابینه شاید این ابزار را به دست خانم نخست‌وزیر بدهد که کابینه‌ای یکدست‌تر داشته باشد. گریفیث بر این باور است که به کار گماشتن چهره‌های حامی اروپا در کابینه زمینه را برای مبارزه‌ای «فراحزبی» بر سر اروپا آماده می‌سازد. گزارشگر سی.ان.ان می‌نویسد موج استعفا و به دنبال آن خانه‌تکانی در داونینگ استریت باعث شده استراتژی خانم می‌ در «وضعیت خفگی» به سر ببرد. جایگزینی جانسون (حامی خروج) با هانت (حامی اروپا) فضا را برای «مبارزه‌ای سخت» بر سر استراتژی برگزیت محافظه‌کاران و چالشی بالقوه برای رهبری می ‌فراهم کرده است. این باور مطرح شده که اگر دولت می ‌شکست بخورد ممکن است قدرت را به حزب کارگر واگذار کند.  گریفیث می‌افزاید: جانسون در نامه‌اش به می ‌خاطرنشان کرد که «رویای برگزیت در حال مرگ است».

جانسون اشاره کرد که با توافق کابینه سر سازگاری نداشت؛ چرا که بریتانیا را «در وضعیت کلنی» قرار می‌دهد. جانسون معتقد بود که کشورش «در وضعیت احمقانه‌ای است چرا که باید قوانین اروپا را بپذیرد و حتی نمی‌تواند یک ویرگول را تغییر دهد.» چنین می‌نماید که وزیر خارجه سابق نه تنها با می‌ و کابینه‌اش بر سر برگزیت همراهی نداشته بلکه حتی مانعی بر سر راه خانم نخست‌وزیر و اقتدار او بوده است. به نوشته گریفیث، نخست‌وزیر بریتانیا در وضعیت «عجیب و غریبی» است و باید هجمه مخالفان و هم‌حزبی‌های خود در داخل و بیرون از دولت را پاسخ دهد. خانم نخست‌وزیر، کوربین را «لولو»یی می‌بیند که به واسطه او می‌تواند مانع شورش «توری‌ها» شود تا به این وسیله توری‌ها را متوجه خطر «کارگر»ها کرده و ماجرای برگزیت و فروپاشی دولت را از حیز انتفاع ساقط سازد. نیویورک تایمز در گزارشی به قلم استفن کاستل در ۹ جولای از زاویه دیگری به بحران برگزیت در کابینه بریتانیا پرداخته و می‌نویسد در بحبوحه تلاش برای ترمیم «شکاف برگزیت» ترزا می‌ می‌کوشد «دولت را حفظ کند.» کاستل می‌نویسد: «بریدن پیوندهای اقتصادی که بریتانیا را به دیگر بخش‌های اروپا ارتباط می‌دهد بسی دشوارتر از انداختن رای به صندوق بوده است.» او می‌نویسد اگرچه بریتانیایی‌ها رای به خروج داده‌اند اما اکنون پی به اشتباه خود برده و بسیاری از آنها اکنون مخالف ترک این بلوک هستند. بوریس جانسون در نامه اعتراضی خود گفته بود: «[در شرایط فعلی] ما طلایه‌داران خود را به نبردی می‌فرستیم که در آن، از پیش پرچم سفیدشان بالاست.» گزارشگر نیویورک تایمز معتقد است شرایط به سویی می‌رود که «خودی‌های محافظه‌کار» پیش‌بینی استعفاهای بیشتری می‌کنند مگر اینکه خانم نخست‌وزیر طرح خود را کنار بگذارد.