تیراژ خودرو همچنان کمتر از برنامه سیاستگذار
خودروسازان پیش رفتند ؛ اما عقب ماندند
طبق آنچه ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو به بورس اعلام کردهاند، این شرکت‌ها در ۶ماه ابتدایی امسال، در مجموع ۴۲۸هزار و ۲۵۹دستگاه انواع خودروی سواری و وانت تولید کردهاند که از افزایش حدود ۵/ ۱۱درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته حکایت دارد. در این بین، بیشترین تیراژ نصیب ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها شده که توانستهاند ۲۵۶هزار و ۶۹۰دستگاه محصول را در۶ماه ابتدایی امسال تولید کنند. در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، تولید ایرانخودرو رشد ۲۵درصدی را نشان می‌دهد. این در حالی است که سایپایی‌‌‌ها با تولید ۱۵۷هزار و ۹۲۸دستگاه خودرو در نیمه‌نخست امسال، کاهش تیراژ ۴درصدی را تجربه کردهاند. در نهایت، پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها با توجه به آمار تولید ۶۲هزار و ۲۶۱دستگاهی در نیمه نخست امسال، حدود ۵/ ۷درصد افزایش تیراژ را در کارنامه نیم‌سال خود به ثبت رساندهاند.
بررسی گزارش ارائهشده به بورس اما نشان می‌دهد که تولید ماهانه خودروسازان در شهریور نیز نسبت به مرداد افزایشی شده است. طبق آمار، مجموع تولید سه‌خودروساز بزرگ کشور در شهریور امسال تنها ۸۸هزار و ۵۴۷دستگاه بوده که در مقایسه با آمار حدود ۷۷هزار دستگاهی مرداد، بیش از ۱۵درصد افزایش را نشان می‌دهد. در بین سه‌خودروساز بزرگ کشور، ایرانخودرو دارای بیشترین تولید ماهانه در شهریور بوده، به نحوی که ۴۵هزار و ۳۷۹دستگاه خودرو تولید کرده است. این آمار سبب شده است تا بزرگ‌ترین خودروساز ایران در شهریور نسبت به مرداد حدود ۱۰درصد افزایش تولید را ثبت کند. سایپا نیز در تولید ۶ماهه با افت مواجه بوده، با این حال آمار تولید ماهانه این شرکت بهبود پیدا کرده است. شرکت سایپا در شهریور نسبت به مرداد، حدود ۲۱درصد افزایش تولید داشته که ناشی از تولید ۳۰هزار و ۳۰۸دستگاه خودرویی آن در آخرین ماه تابستان بوده است. پارسخودرو نیز توانسته است آمار تولید ماهانه خود را بهبود ببخشد. طبق صورت‌های مالی ارائهشده به بورس، خودروساز سوم ایران، ۱۲هزار و ۸۶۰دستگاه محصول سواری را در سومین ماه تابستان امسال به تولید رسانده تا در مقایسه با مردادماه، ۲۲درصد رشد را تجربه کند.
با وجود بهبود اوضاع تولید خودروسازان در نیمه نخست امسال و شهریورماه، آنها همچنان از برنامه مدنظر وزارت صمت عقب هستند. طبق برنامه‌ریزی وزارت صمت که اتفاقا مسوولان این وزارتخانه همچنان بر اجرا و تحقق آن اصرار دارند، ایرانخودرو، سایپا و پارسخودرو باید در سال‌جاری یک‌میلیون و ۴۰۰هزار دستگاه محصول را به تولید برسانند. با توجه به این برنامه، خودروسازان باید در نیمه ابتدایی امسال تیراژ ۷۰۰هزار دستگاهی را در کارنامه خود ثبت می‌کردند؛ حال آنکه تولید آنها به نیم‌میلیون دستگاه نیز نرسیده است. اگر قرار باشد امسال برنامه وزارت صمت محقق شود، خودروسازان در نیمه‌دوم سال باید حدود ۹۵۰هزار دستگاه محصول دیگر را تولید کنند؛ اتفاقی که تحقق آن بعید به نظر می‌رسد. وزارت صمت اعلام کرده است که در نیمه‌دوم امسال ۶۰۰هزار دستگاه خودرو عرضه خواهد شد؛ بنابراین اگر همین تعداد خودرو در بازه زمانی مدنظر به تولید برسد، مجموع تیراژ امسال خودروسازان بزرگ به کمی بیش از یک‌میلیون دستگاه خواهد رسید؛ یعنی حدودا ۴۰۰هزار دستگاه کمتر از برنامه‌ریزی صمت.
تولید یک‌میلیون و ۴۰۰هزار دستگاه خودرو به تیراژ تولید ماهانه حدود ۱۱۷هزار دستگاه نیاز دارد، این در حالی است که اوج تولید ماهانه خودروسازان طی نیمه‌نخست امسال، کمتر از ۱۰۵هزار دستگاه خودرو بوده است. طبعا اگر قرار بر تحقق تیراژ ۴/ ۱میلیون دستگاه خودرو از سوی سه‌خودروساز بزرگ کشور باشد، آنها باید هر ماه به طور متوسط ۱۶۰هزار دستگاه محصول را در نیمه دوم سال به تولید برسانند. این در حالی است که خودروسازان در سال ۹۰ (سالی که رکورد تولید را شکستند) نتوانستند تیراژ ماهانه خود را به طور متوسط از ۱۳۵هزار دستگاه بالاتر ببرند. بنابراین به نظر می‌رسد، برنامه تولید ۴/ ۱میلیون دستگاهی وزارت صمت برای صنعت خودرو، حداقل طی امسال محقق نخواهد شد و شاید سال آینده و به شرط بهبود شرایط خودروسازان و لغو تحریم، تیراژ موردنظر حاصل شود.
کارنامه نیم‌سال نخست خودروسازان
اگر نگاهی به جزئیات تولید ۶ماهه خودروسازان بیندازیم، مشخص می‌شود که هر یک از آنها در این بازه زمانی چه کارنامه‌‌‌ای از خود به جا گذاشته‌‌‌اند. بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، بیشترین تیراژ در بین مدلهای تولیدی طی ۶ماه نخست امسال، نصیب خانواده پژو شده است. ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در بازه زمانی تحت بررسی ۱۵۷هزار و ۷۷۵دستگاه از مدلهای پژو را تولید کردهاند که در مقایسه با مدت مشابه سال ۱۴۰۰ افزایش ۱۷درصدی را نشان می‌دهد. در بین دیگر محصولات ایرانخودرو، سمند تیراژ تولید ۳۸هزار و ۴۲دستگاهی را در ۶ماه ابتدایی امسال از خود به جا گذاشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۵۷درصد رشد نشان می‌دهد. ایرانخودرو بهتازگی سمند را از خطوط تولید خود حذف کرده است و جای خالی آن را به واسطه افزایش تیراژ دنا پر خواهد کرد. دنا نیز در لیست خودروهایی قرار دارد که در ۶ماه نخست امسال با رشد تولید مواجه شده‌‌‌اند.
طبق آمار ارائهشده به بورس، در بازه زمانی تحت بررسی، ۳۴هزار و ۳۰۱دستگاه دنا در ایرانخودرو تولید شده که در مقایسه با ۶ماه ابتدایی سال گذشته رشد نزدیک به ۳۴درصدی را نشان می‌دهد. بر‌‌‌عکس دنا، رانا در نیمه نخست امسال کاهش تولید را تجربه کرده است. طبق آمار ارائهشده به بورس، رانا تیراژ ۱۱هزار و ۹۵۰دستگاهی را طی ۶ماه نخست امسال به ثبت رسانده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، از کاهش بیش از ۱۵درصدی حکایت دارد. از رانا که بگذریم، ایرانخودرو محصولی چینی به نام هایما نیز دارد که تولید آن در ۶ماه نخست امسال و نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد قابل‌‌‌توجهی را تجربه کرده است. طبق آمار، در ۶ماه نخست امسال ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها ۷هزار و ۵۱۴دستگاه هایما تولید کردهاند.
با توجه به این آمار، تولید هایما که سایت خراسان ایرانخودرو میزبان آن است، رشد حدود ۱۸۱درصدی را در نیمه نخست امسال و نسبت به مدت مشابه ۱۴۰۰ به خود می‌‌‌بیند. ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها بهتازگی مدل جدید هایما را نیز به نام S۸ مهمان خود کردهاند. سری هم به تارا بزنیم؛ جدیدترین محصول حال حاضر ایرانخودرو که حالا بیشتر در جاده‌ها و خیابان‌های کشور به چشم می‌آید. طبق آمار ارائهشده به بورس، ایرانخودرو در ۶ماه ابتدایی امسال ۶هزار و ۵۳۷دستگاه تارا تولید کرده؛ محصولی که در مدت مشابه سال گذشته تازه‌وارد خطوط تولید این شرکت شده بود. در مقایسه با نیمه نخست سال ۱۴۰۰، تولید تارا بیش از سه‌برابر شده است. در لیست محصولات ایرانخودرو، گزینهای به نام «سایر محصولات» قید شده که عدد ۵۷۱دستگاه برای تیراژ آن به ثبت رسیده است. مشخص نیست که محصولات موردنظر چه مدل‌هایی هستند و باید منتظر ماند تا ایرانخودرو رسما نام آنها را اعلام کند. از ایرانخودرو بگذریم و به سراغ سایپا برویم؛ دومین خودروساز بزرگ کشور که آمار تجمیعی آن طی امسال و نسبت به سال گذشته همچنان منفی است. در بین محصولات این شرکت، گروه X۲۰۰ شامل تیبا، کوئیک و ساینا بیشترین سهم از تولید۶ماه نخست امسال را داشته است.
سایپایی‌‌‌ها تا پایان شهریور نزدیک به ۱۲۵هزار و ۳۰۸دستگاه از این سه محصول را به تولید رساندهاند. در مقایسه با۶ماه ابتدایی سال گذشته، تولید گروه X۲۰۰ سایپا حدود ۱۳درصد کاهش را نشان می‌دهد. دیگر محصول سایپا به نام شاهین نیز همچنان تولید کمی دارد. بنابر آمار بورس، در ۶ماه ابتدایی امسال، شاهین تنها ۱۳هزار و ۱۸۲دستگاه تولید داشته است که البته در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد حدود ۳۶درصدی را نشان می‌دهد. در آمار تولیدی سایپا همچنان خبری از امثال چانگان و آریو نیست؛ اما این شرکت توانسته است در ۶ماه ابتدایی امسال ۱۹هزار و ۴۳۸دستگاه وانت پراید را به تولید برساند. در ستون تولیدات شهریورماه سایپا گزینهای به نام «سایر محصولات» نیز وجود دارد که تیراژ ۹۰دستگاهی در مقابل آن به ثبت رسیده است. به نظر می‌رسد این آمار به محصولات جدید سایپا مربوط می‌شود که فعلا به مرحله تولید انبوه نرسیده‌‌‌اند. این رقم در آمار ۵ماهه نیز ۹۰دستگاه قید شده بود.
سری هم به پارسخودرو زیرمجموعه گروه خودروسازی سایپا بزنیم؛ شرکتی که در ۶ماه ابتدایی امسال تولید انواع کوئیک و ساینا را در کارنامه‌‌‌اش به ثبت رسانده است. بیشترین تعداد تولید در پارسخودرو طی بازه زمانی تحت بررسی به گروه Q۲۰۰ مربوط می‌شود. در نیمه نخست امسال ۳۳هزار و ۴۳۳دستگاه از این گروه در پارسخودرو به تولید رسیده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته افزایش ۶درصدی را به ثبت رسانده است. در لیست محصولات پارسخودرو، نام سه مدل کوئیک شامل اس، دنده‌‌‌ای و اتوماتپلاس آمده است. در این بین، تیراژ کوئیک مدل اس، ۱۹۴دستگاه بوده؛ خودرویی که در۶ماه ابتدایی پارسال تولید نمی‌‌‌شد.
این محصول همچنین در شهریور مانند تیر و البته مرداد تولیدی نداشته و مشخص نیست که توقف تولید آن موقتی است یا دائمی. در بین دیگر کوئیک‌‌‌ها، مدل معمولی دنده‌‌‌ای هم ۲۷هزار و ۱۰۹دستگاه در۶ماه نخست امسال تیراژ داشته که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد بالغ بر ۹۰درصدی را نشان می‌دهد. سومین خودروساز بزرگ ایران در ۶ماه نخست امسال هزار و ۱۲۵دستگاه کوئیک اتوماتپلاس را به تولید رسانده است؛ خودرویی که در ۶ماه ابتدایی سال گذشته هنوز مهمان پارسخودرو نشده بود. درنهایت، تیراژ ساینای پارسخودرو در ۶ماه نخست امسال تنها ۴۰۰دستگاه بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از افت بیش از ۹۰درصدی حکایت دارد. این خودرو در شهریور امسال تولیدی نداشته است. پارس‌‌‌خودرویی‌‌‌ها برنامه دارند که طی سال آینده محصولات جدیدی را به خطوط تولید خود اضافه کنند. طبق وعده مدیرعامل این شرکت، خودروهای جدید هم مدلهای داخلی و هم مدلهای خارجی را در بر خواهند گرفت.
