واردات در ازای صادرات؛ با کدام خودروها؟
طی سال‌های اخیر صادرات برخی خودروهای ایرانی به‌‌ویژه به کشورهای همسایه برقرار بوده است. از سوی دیگر قطعه‌‌سازانی انگشت‌شمار هستند که قطعات در استاندارد بالا حتی برای برندهای معتبر دنیا تولید و صادر می‌کنند؛ اما برآوردها نشان می‌دهد با توجه به محدود بودن تعداد این شرکت‌‌ها این میزان صادرات با عدد و رقم لازم برای واردات خودرو همخوانی نخواهد داشت که بتواند در بازار خودروی ایران تاثیرگذار باشد؛ ضمن اینکه تجربه سال‌های اخیر ثابت کرده، زمانی که کاری «محدود» و «مشروط» به افراد یا جایگاه و رده خاص می‌شود، رانت هم به همراه خواهد داشت.
بر اساس این طرح مجلس شرایطی برای این واردات در ازای صادرات تعیین کرده است و وزارت صمت نیز ناظر بر حقیقی و منطقی بودن صادرات خواهد بود یا از واردات مجدد اقلام صادرشده، جلوگیری و دستورالعمل خدمات پس از فروش این خودروهای وارداتی را تعیین می‌کند. در این زمینه دبیر انجمن واردکنندگان خودرو معتقد است: اینکه هیچ ارزی از کشور خارج نشود، تنها شرط واردات خودرو است و بایستی خودرو و قطعات خودرو صادر کنیم تا بتوانیم خودروی خارجی وارد کنیم، نشان می‌دهد تاکنون نه‌‌تنها در جذب بازار صادراتی موفق نبوده‌ایم، بلکه بخشی از بازار خود را هم از دست داده‌ایم.
طبق آمار ارائه شده، با توجه به آخرین آمار صادرات خودرو و قطعات توسط دو خودروسازی بزرگ کشور طی هفت ماهه امسال که ایران‌‌خودرو حدود شش میلیون و ۴۳۳ هزار و ۲۷۵ دلار و سایپا معادل هشت میلیون و ۱۵۴ هزار و ۴۳۰ دلار صادرات خودرو و قطعات داشتند، به رقمی حدود ۱۵ میلیون دلار صادرات می‌‌رسیم؛ لذا با احتساب ۳۰ هزار دلار برای هر خودروی وارداتی، حدود ۵۰۰ دستگاه خودرو می‌توان وارد کرد. با توجه به اینکه هدف طرح واردات خودرو، تنظیم و ایجاد تعادل در بازار خودروی ایران است، این سوال مطرح است که بازار خودروی داخلی با این تعداد یا حتی دوهزار دستگاه خودرو، متعادل خواهد شد؟!
با همه این اوصاف اما آنچه این روزها بیش از همه موارد، ذهن‌‌ها را به خود درگیر کرده است، بحث صادرات خودرو است که قرار است صادرکننده کدام خودروها باشیم؟
ایران‌‌خودرو در پاسخ به سوال بالا اعلام کرد: ایران‌‌خودرو برنامه توافق ۱۴۰۴ خود را برای صادرات تنظیم کرده است و چنانچه قرار بر تحقق این برنامه باشد، بایستی پشتیبانی بودجه‌‌ای و مالی لازم خود را نیز دریافت کند. در حقیقت نیاز به سرمایه‌‌گذاری‌‌های جدی در توسعه پلت‌فرم خودروها و تنوع‌‌بخشی به سبد محصولات بدین صورت خواهیم داشت که سبد محصولات صادراتی محدود و منحصر به محصولات در کلاس B و C ابعادی خودروی سواری نباشد و بتوان محصولات متنوعی را در کلاس ابعادی SUVC در کلاس B و در کلاس C به مشتریان خود در بازارهای صادراتی ارائه کرد. این خودروساز ابراز امیدواری کرده است که در صورت تامین منابع مالی مورد نیاز، امکان تحقق این مهم فراهم شود و مجدد شاهد رشد و شکوفایی صادرات در صنعت خودرو باشیم. هرچند پاسخ شفاف و دقیقی از برنامه صادرات گروه صنعتی ایران‌‌خودرو هنوز به صورت رسمی اعلام نشده است، دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی سایپا با وجود پیگیری‌‌های مکرر پاسخی در این زمینه نداد.
