استفاده از این مدل گیربکس که مزایای خاص خود را دارد، در راستای بهبود کارآیی خودروها صورت گرفته است.گیربکس CVT سه مزیت اصلی را در خود جای داده که شامل کاهش مصرف سوخت، شروع به حرکت آرام و حذف تکانه ناشی از تغییر ضریب دنده، می‌شود. استفاده از این مدل گیربکس اما مزایای دیگری نیز به همراه دارد که در مجموع سبب بهبود عملکرد خودرو می‌شود.به عنوان مثال، قیمت پایین‌تر نسبت به گیربکس‌های اتوماتیک، یکی از مزایای مهم CVT محسوب می‌شود که در کاهش قیمت تمام شده موثر است.همچنین افزایش شتاب خودرو نیز دیگر مزیت گیربکس موردنظر است.با استفاده از گیربکس CVT اما علاوه بر اینکه موتور عملکرد بهتری را ارائه خواهد داد، به دلیل نداشتن چرخ‌‌دنده صدای کمتری نیز تولید می‌کند.این گیربکس همچنین وزن کمتری نسبت به مدل‌های اتوماتیک دارد و ضمن تعمیر و نگهداری آسان‌تر، راندمان بیشتری ارائه می‌دهد.در نهایت اما عمر و دوام زیاد قطعات گیربکس CVT که تا ۲۵۰ هزار کیلومتر تخمین زده می‌شود، دیگر مزیت مهم استفاده از این سامانه در خودروها به حساب می‌آید.

تا پیش از اینکه سایپا مدل‌های شاهین و کوئیک را به CVT تجهیز کند، تنها خودروهای وارداتی و برخی محصولات مونتاژی در بخش خصوصی به این فناوری مجهز بودند.به عنوان مثال، نیسان، رنو، تویوتا و میتسوبیشی خودروهایی مجهز به گیربکس CVT را در بازار خودرو ایران عرضه کرده‌اند که از جمله آنها می‌توان به نیسان ایکس تریل و جوک و تویوتا کرولا اشاره کرد.در بین خودروهای متعلق به بخش خصوصی نیز، برندهایی از چری و لیفان و دیگنیتی به این سامانه مجهز هستند.

اما پیشینه استفاده از گیربکس CVTبه قرن ۱۵ می‌رسد که طرح مفهومی آن توسط لئوناردو داوینچی معرفی شد.با این حال، بهره‌برداری تجاری از این سامانه به اواخر دهه ۸۰ مربوط می‌شود.در این سال‌ها شرکت‌هایی مانند بنز، فورد و فیات تلاش کردند تا از این سامانه روی خودروهای خود استفاده کنند، اما بیشترین کاربرد CVT به خودروهای ژاپنی مربوط می‌شود، از جمله نیسان، تویوتا و میتسوبیشی.

در اواخر دهه ۱۹۹۰، شرکت خودروسازی نیسان، مدلی از این گیربکس را طراحی کرد که می‌توانست گشتاور بالاتری را منتقل کند و یک مبدل گشتاور نیز در آن گنجانده شده بود.پس از آن نیز در راستای انتقال نیرو از موتور به گیربکس، مدل تکمیلی این گیربکس روانه بازار شد.گیربکس‌های CVT از منظر نحوه انتقال نیرو از موتور به گیربکس، به دو دسته تقسیم می‌شوند.دسته اول به مبدل گشتاور مجهزند و دسته دوم نیز دمپر پیچشی دارند که یا به تسمه فولادی تجهیز شده‌اند یا تسمه چنبره‌ای.

طبق اعلام سایپا، گیربکس مورد استفاده در محصولات این شرکت از نوع تسمه فولادی با دمپر پیچشی است.اجزای اصلی تشکیل‌دهنده سامانه انتقال قدرت از نوع CVT عبارتند از پولی ورودی (محرک)، پولی خروجی (متحرک) و تسمه مخصوص فلزی که هرکدام از پولی‌‌های محرک و متحرک (ورودی و خروجی) از دو مخروط تشکیل شده‌‌اند.این مخروط‌‌ها می‌توانند روی محور نصب خود به هم نزدیک یا دور شوند.روی این دو پولی، تسمه‌‌ای با سطح مقطع V شکل قرار می‌گیرد.زمانی که دو مخروط تشکیل‌دهنده هر پولی به هم نزدیک می‌شوند به دلیل سطح شیبدار مخروط‌‌ها، تسمه روی این سطح حرکت کرده و به سمت بالا رانده می‌شود.

با این کار در واقع شعاع پولی که تسمه با آن در تماس است افزایش می‌‌یابد.وقتی دو مخروط از هم فاصله بگیرند عرض پولی بیشتر شده و تسمه پایین می‌‌رود و بین دو سر مخروط قرار می‌گیرد.در نتیجه این کار، شعاع پولی که تسمه روی آن متصل است کاهش خواهد یافت.بر خلاف سایر جعبه دنده‌های اتوماتیک و دستی که تعداد محدودی ضریب دنده را تولید می‌کنند، در جعبه دنده‌های CVT بی‌‌نهایت نسبت دور ایجاد می‌شود و نیازی به تعویض دنده نیست.این موضوع سبب از بین رفتن تکانه و تغییر دور‌‌های ناگهانی ناشی از تعویض دنده‌ها می‌شود و پیوسته و متغیر در هر لحظه ضریب دنده مناسب انتخاب و تغییر می‌کند.

اخبار مرتبط