غزه، شکاف میان دولت و ملت را زیاد کرد
آنها شعار میدادند که هیچ پایگاه نظامی آمریکا در سرزمین بحرین وجود ندارد! کمتر از چهار مایل دورتر، مردان آمریکایی و اروپایی با لباسهای نظامی کامل برای گفتوگوی منامه گرد هم آمدند، کنفرانسی سالانه که مقامات ارشد قدرتهای غربی و خاورمیانه را گرد هم میآورد تا درباره امنیت منطقه بحث کنند. زمانی که ولیعهد بحرین، سلمان بن حمد آل خلیفه روی صحنه رفت، با محکوم کردن حماس، بسیاری از حاضران را خوشحال کرد. جنگ در غزه که پس از حمله ۷ اکتبر به وقوع پیوست، نهتنها شکافی را بین بسیاری از رهبران عرب و مردم آنها ایجاد کرد، بلکه آن را گسترده کرده است. بحرین، کشوری با جمعیتی در حدود ۱.۶ میلیون نفر در خلیج فارس، از زمان آغاز جنگ شاهد موج حمایت مردمی از فلسطینیان و افزایش خصومت با اسرائیل بوده است. در حالی که مدتهاست بین بسیاری از کشورهای عربی و شهروندانشان بر سر رویکردشان نسبت به موضوع فلسطین گسست وجود داشته است، جنگ این شکاف را به شدیدترین کانون در سالهای اخیر تبدیل کرده است.
در بسیاری از اعتراضات در سراسر منطقه، مردم از محکوم کردن اسرائیل فراتر رفته و شعارهایی در حمایت از حماس و انتقاد از دولتهای خود، سر دادهاند. هزاران نفر در مراکش و اردن تظاهرات کردند و از کشورهایشان خواستند روابط خود را با اسرائیل قطع کنند. در قاهره، معترضان طرفدار فلسطین در میدان تحریر، جایی که قیام بهار عربی مصر از آن آغاز شد، تجمع کردند و فریاد انقلابی برای نان، آزادی و عدالت اجتماعی را زنده کردند. و در بحرین، معترضان گفتند که علاوه بر احساس عمیق هویت مشترک عربی و اسلامی، ارتباطی بین آزادی فلسطین و رهایی خود از سرکوب سیاسی مشاهده کردند.
فاطمه جمعه، یک زن ۲۲ ساله بحرینی که در تظاهرات منامه شرکت کرد، گفت: «من مشتاقانه منتظر هستم که ما مردمی آزاد باشیم.» وجود و آزادی ما با وجود و آزادی فلسطین مرتبط است. اما این محاسبات در سالهای قبل از جنگ تغییر کرد. الهام فخرو، یکی از همکاران اندیشکده چاتم هاوس، میگوید: «دولت بحرین میخواهد به عنوان صدای میانهروی در ایالات متحده دیده شود و به طور فزایندهای از روابط جدید خود با اسرائیل برای شکل دادن به این تصور در واشنگتن استفاده میکند. اما این صدا در خانه، انعکاس متفاوتی دارد.»
در سال ۲۰۲۰، بحرین، امارات متحده عربی و مراکش در معاملاتی با میانجیگری دولت ترامپ و موسوم به توافقنامه ابراهیم، با اسرائیل روابط برقرار کردند و به مصر و اردن پیوستند که چند دهه پیش با اسرائیل قراردادهای صلح امضا کرده بودند. این قراردادها توسط دولتهای غربی که مدتها از خانوادههای سلطنتی منطقه حمایت میکردند جشن گرفته شد و در ماه سپتامبر، دولت بحرین یک پیمان امنیتی جامع با دولت بایدن امضا کرد. اما نظرسنجیها نشان میدهد که اکثر شهروندان عادی عرب به طور فزایندهای به برقراری روابط با اسرائیل نگاه منفی دارند.