این تفاوت‌ها در درجه اول در افزایش حجم، سرعت، دقت و کیفیت فعالیت‌ها، افزایش ایمنی، کاهش نیروی کار، افزایش تخصص کارکنان و استفاده از فناوری‌های جدید آشکار می‌شود. استفاده و پیاده‌سازی فناوری‌های جدید، همه این تغییرات را به همراه داشته است. فناوری اطلاعات و الکترونیک نقش عمده و مهمی در این پیشرفت بزرگ داشته است. در گذشته ماهیت فعالیت‌های دریایی در زمینه کار بر روی کشتی‌ها و بنادر عموما و به طور معمول، فرد‌محور بوده است. به همین دلیل برای انجام فیزیکی عملیات به نیروی انسانی زیادی نیاز بود.

بنابراین با توجه به مشکلات کار و بهبود شرایط زندگی در کشورهای توسعه‌یافته، در سال‌های اخیر بسیاری از کارکنان و خدمه اروپایی مسوولیت خود را به خدمه سایر کشورها مانند هند، پاکستان، فیلیپین، اوکراین و آفریقا واگذار کردند و از سوی دیگر استفاده از فناوری‌های نوین و هوشمند منجر به کاهش تعداد پرسنل درمشاغل سنتی و قدیمی شده است که تهدیدی برای تعدیل نیرو به شمار می‌آید. اما گرایش به مشاغل در استانداردها و زمینه فناوری‌های جدید به‌ویژه در حوزه فناوری اطلاعات روز‌به‌روز در حال افزایش است.

فناوری اطلاعات و ارتباطات در حال تبدیل شدن به هسته اصلی و تعیین‌کننده رقابت‌پذیری کشورهاست؛ بنابراین فناوری‌های هوشمند، نقشی اساسی و کلیدی برای نوآوری مستمر در ایجاد فرآیندها و محصولات جدید دارد که در نتیجه مزیت رقابتی ایجاد می‌کند. هوشمندسازی و فناوری اطلاعات، شفافیت فرآیندهای اداری و تصمیمات مدیریتی را افزایش می‌دهد و باعث بهبود کیفیت درک فرآیندهای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری می‌شود.

 همه این دستاوردها در سایه کاهش یا عدم‌نیاز به نیروی انسانی به دست آمده است. صنعت کشتیرانی و دریانوردی به طور مستقیم با تجارت کالا، انرژی و امنیت مرتبط است و مانند هر صنعت دیگری یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین سرمایه‌های آن، نیروی انسانی است که در نهایت منجر به ایجاد شغل می‌شود. هوشمندسازی کشتی‌‌‌ها، بنادر و فناوری‌‌‌های پیشرفته روز، دغدغه مهمی در صنعت دریایی است که تاثیر مستقیمی بر بهره‌‌‌برداری از نیروی انسانی دارد و برای کشورهایی که این تغییر تکنولوژیک را برنامه‌ریزی می‌کنند، این رویداد یک فرصت منحصر به فرد و خاص است.

متاسفانه نشانه‌های موجود در کشور نشان از عدم‌توجه به فناوری‌های جدید روز دارد که توجه ویژه دولت و حاکمیت به اهمیت این ضرورت در بخش صنعت حمل‌ونقل دریایی و کشتیرانی را می‌طلبد. در حالی که یکی از دغدغه‌های مشترک و رایج کسب و کار و صنعت دریایی و کشتیرانی، فرسایش و کوچک شدن ناوگان ملی و کاهش امنیت شغلی در دریا و کشتی‌های تجاری است، متاسفانه مواردی مانند: تحریم، ناکارآمدی کشتی‌سازان داخلی و ناتوانی در تهیه کشتی‌های جدید بر اساس استانداردهای روز جهان باعث شده است که شرکت‌های کشتیرانی و ناوگان ملی دچار مشکل شده و از چارچوب‌های روز دنیا فاصله بگیرند و با مشکلاتی دست به گریبان شوند.

شرکت‌های حمل‌ونقل دریایی و صنعت کشتیرانی باید برای مواجهه با مصائب و مشکلات ناشی از دوران تحریم آماده باشند، تا با رفع آسیب‌ها، زیان‌ها و مشکلات ناشی از آن شاهد رشد و توسعه پایدار در این بخش استراتژیک باشیم. بازسازی و نوسازی ناوگان دریایی کشور، ورود کشتی‌های جدید مطابق با استانداردهای روز دنیا، رفع کاستی‌ها و نواقص ساختار لجستیکی و نیز نیازهای کمی و کیفی نیروی انسانی که در زمان تحریم‌های اقتصادی زیان فراوانی دیده‌اند، یکی از مواردی است که برای بازگشت به بازار بین‌المللی و رونق تجاری کشور باید به آن برسیم.

بندرگاه‌‌‌های کشور، ناگزیر از حرکت به سمت هوشمند‌سازی هستند؛ زیرا در غیر‌این صورت همچنان در برخی از مباحث بندری و دریایی نسبت به کشورهای منطقه و پیشرفته عقب خواهیم ماند.

البته این نقصان نمی‌تواند سال‌های طولانی ادامه پیدا کند. زیرابه این ترتیب کشتی‌‌‌ها و بنادر کشور از صحنه بین‌المللی خارج می‌‌‌شوند، این موضوع به ضرر اقتصاد ملی و نقش ایران در منطقه است. استفاده از استاندارد‌‌‌های بین‌المللی یک راه‌‌‌حل و ابزار ایده‌آل برای هوشمند‌سازی بندرگاه‌‌‌های کشور است. این استاندارد‌‌‌ها موردقبول اکثر کشورهای دنیا قرار گرفته‌‌‌اند و تبدیل به زبان مشترک تجارت در سراسر جهان شده‌‌‌اند. خوشبختانه در کشور ما در سال‌های اخیر گام‌‌‌های خوبی در زمینه هوشمند‌سازی برداشته ‌‌‌شده است و نقشه راه دولت الکترونیک که در دولت فعلی تصویب و ابلاغ ‌‌‌شده بسیار مناسب است. همچنین در سال‌های اخیر فعالیت مناسبی بر روی بررسی استاندارد‌‌‌ها در این حوزه شده است که با بومی‌‌‌سازی آن می‌توان بنادر کشور را هوشمند و زنجیره‌‌‌های تامین داخلی را به زنجیره‌‌‌های تامین بین‌المللی متصل کرد.

بر اساس این نقشه راه بسترهای امن تبادل الکترونیکی اطلاعات، سیستم‌ها، روش‌ها، جایگاه سازمان‌ها و مراحل ایجاد بستر مشخص ‌‌‌شده که بر اساس این نقشه راه هر یک از دستگاه‌‌‌ها باید دارای قوانین و مقررات و نقشه راه باشند. در این میان سازمان‌ها و بخش‌‌‌های دریایی کشور نیز باید برمبنای این نقشه راه اقدامات لازم را انجام دهند. در پایان باید گفت اگرچه برخی از کارشناسان اعتقاد دارند با هوشمند‌سازی نیروی انسانی تهدید نمی‌شود، بلکه مهارت‌‌‌ها جابه‌‌‌جا می‌شود.

اخبار مرتبط