کمبود لکوموتیو مانع سیر واگن‌های مسافری

مدیر عامل شرکت حمل و نقل مسافری ریلی جوپار با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» درباره چشم‌انداز حمل و نقل ریلی مسافری گفت: اگر تحریم‌ها ادامه پیدا کند، مشکلات اقتصادی شرکت‌های مالک واگن‌های مسافری بیشتر می‌شود. این مشکلات شامل عدم پرداخت وام لازم برای بازسازی از محل تبصره ۱۸، کند بودن اجرای ماده ۱۲ برای واگن‌های نو و بازسازی شده و نیز تعداد اندک شرکت‌های بازسازی و تعمیرات اساسی واگن‌ها در صنعت ریلی است که همگی موجب می‌شوند تا شرکت‌های مسافری مجبور باشند واگن‌های با بیش از ۴۵ سال سن را بدون بازسازی یا با حداقل تعمیرات در سیر قرار دهند.  با تمام این مسائل چشم‌انداز مناسبی برای شرکت‌های مسافری وجود ندارد. مگر اینکه تحریم‌ها هرچه زود‌تر برطرف شده و با ورود ناوگان جدید و قطارهای پر‌سرعت، رقابت بین شرکت‌های حمل و نقل ریلی و هوایی مانند کشورهای پیشرفته آسیایی نظیر ژاپن، چین و کره جنوبی به وجود آید.

محمد کریمی ‌افزود: امروزه در کشورهای پیشرفته مانند اروپا، آسیا و آمریکا متوسط حرکت قطارها بین ۲۵۰ تا ۳۵۰ کیلومتر بر ساعت بوده و آزمایش قطارهای پر‌سرعت با متوسط سرعت ۶۰۰ کیلومتر بر ساعت در حال انجام است. این در حالی است که میانگین سرعت ناوگان ریلی و مسافری در ایران حدود ۶/ ۶۶کیلومتر است.

وی درباره چالش‌های تعمیر و نگهداری و نوسازی ناوگان گفت: با توجه به وضعیت نامطلوب شرکت‌های مالک واگن‌های مسافری و پایین بودن ظرفیت بازسازی توسط شرکت‌های تعمیراتی، نوسازی واگن‌ها با کندی انجام می‌شود. موضوع بعدی نبود وام‌های بازسازی مانند تبصره ۱۸ است و بانک‌ها رغبتی به ارائه وام با توجه به شرایط اقتصادی صنعت ریلی مسافری ندارند.

عدم تناسب بلیت قطار با افزایش هزینه‌های شرکت‌های مسافری

کریمی‌ درباره تناسب افزایش نرخ بلیت قطار و افزایش هزینه‌های شرکت‌های مسافری گفت: در سال‌جاری تاکنون هیچ افزایش قیمتی دربلیت شرکت‌های مسافری اعمال نشده است. حتی در صورت افزایش قیمت بلیت نیز جبران هزینه‌های انجام شده، با توجه به افزایش هزینه‌های نگهداری، آماده‌سازی و ستادی، از این محل تقریبا غیرممکن است. برای حمایت پیشنهاد می‌شود شرکت راه‌آهن در سال‌جاری برای جبران خسارت شرکت‌های مسافری هزینه نیروی کشش را از شرکت‌های مسافری دریافت نکند.

وی افزود: در سال‌های گذشته قیمت بلیت قطار دستخوش تغییراتی بوده به این صورت که در سال ۹۶ قیمت بلیت حدود ۱۰ درصد و در اوایل سال ۹۸ حدود ۲۲درصد افزایش داشت. در سال ۹۹ نیز قیمت بلیت قطار حدود ۲۰درصد افزایش داشت. در حالی که هزینه‌های ستادی،‌ فنی و نگهداری واگن‌ها بیش از ۴۰۰درصد رشد داشته است. به طور مثال قیمت یک چرخ منو بلوک از سه میلیون تومان در سال ۹۷ به ۴۲ میلیون تومان در سال جاری رسیده است. افزایش قیمت بلیت قطارها حتی نتوانسته ‌گوشه‌ای از زیان وارده به شرکت را جبران کند زیرا شرکت‌ها با توجه به کاهش حجم سفرها، نیمی ‌از ظرفیت خود را از دست داده‌اند.

مدیرعامل شرکت حمل و نقل مسافری ریلی جوپار در ادامه گفت: امسال افزایشی در قیمت بلیت قطارهای مسافری نداشتیم و از سال ۹۷ تا ۹۹ هم هرسال ۲۰ درصد افزایش قیمت داشتیم. در زمان شیوع کرونا شرکت‌های ریلی مسافری انتظار افزایش قیمت بلیت را داشتند. برای حمایت از شرکت‌های مسافری ریلی انتظار می‌رود راه‌آهن هزینه نیروی کشش (دیزل) و هزینه خدمات ایستگاهی را از شرکت‌های مسافری دریافت نکند. همچنین انتظار می‌رود راه‌آهن تعهدات غیر‌ضروری در بخش فنی و غیر فنی را حذف کند. سال گذشته، مدیرعامل سابق راه‌آهن، سه ماه هزینه نیروی کشش را از شرکت‌های مسافری دریافت نکرد و قول داده بود در سال‌جاری نیز هزینه نیروی کشش را دریافت نکند، اما با وجود زیان شرکت‌های مسافری این قول هنوز عملی نشده است.

وی درباره آزادسازی نرخ بلیت قطار گفت: شرکت‌های مسافری با آزادسازی نرخ بلیت خود می‌توانند حداقل هزینه‌های انجام شده را جبران و به نقطه سربه‌سر سرمایه‌گذاری خود برسند. پیشنهاد می‌شود آزاد‌سازی قیمت بلیت قطار صورت گیرد و به علت اینکه بلیت به صورت شناور و با نوسان مثبت و منفی در ایام پیک و غیر پیک به فروش می‌رسد، پیامد خاصی را  برای مسافران به دنبال نخواهد داشت. ضمن اینکه کیفیت قطارهای مسافری به دلیل فروش بلیت با نرخ آزاد به مراتب بالاتر خواهد رفت.

پروتکل‌های بهداشتی به صورت دقیق اعمال می‌شوند

کریمی ‌درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی توسط شرکت‌های مسافری گفت: مسافران قبل از سوار شدن به قطار طی دو مرحله به صورت سیستمی ‌چک می‌شوند؛ مرحله اول هنگام خرید بلیت است. با توجه به اتصال سیستم فروش بلیت قطار به سامانه وزارت بهداشت در صورت انجام آزمایش کرونا و مثبت بودن تست، امکان فروش بلیت به صورت سیستمی ‌برای مسافر فراهم نیست. مرحله دوم در روز حرکت قطار است. چنانچه مسافری هنگام خرید بلیت تست کرونای مثبت نداشته، اما در فاصله خرید تا حرکت قطار به کرونا مبتلا و دارای تست مثبت کرونا باشد، از سوار شدن مسافر جلوگیری و نسبت به لغو بلیت وی اقدام می‌شود.

وی افزود: کد ملی مسافران بدون بلیت نیز توسط مهمانداران استعلام و تنها در صورت منفی بودن تست اجازه ورود به آنها داده می‌شود. همچنین در صورت مواجهه با موارد مشکوک به کرونا، پرسنل قطار نسبت به جابه‌جایی مسافر مشکوک به کرونا اقدام و با هماهنگی رئیس قطار در اولین ایستگاه پیش رو، مسافر تحویل عوامل اورژانس خواهد شد. مسافران قطار یا باید کارت واکس تزریق دو دز واکسن یا ۷۲ ساعت قبل تست PCR منفی خود را همراه داشته باشند.

مدیر عامل شرکت حمل و نقل مسافری ریلی جوپار درباره اعطای تسهیلات کرونایی به شرکت‌ها گفت: ضمانت‌نامه‌ای که بانک‌ها برای اعطای تسهیلات درخواست کرده بودند شامل ضمانت ملک بلامعارض، با ارزش بالا، قابل فروش فوری است. به این دلیل تعدادی از شرکت‌ها موفق به دریافت این تسهیلات نشدند. تسهیلات زمانی معنا دارد که بتوان با آن کار زیر‌بنایی یا سرمایه‌گذاری خاصی انجام داد نه اینکه گوشه‌ای از زیان و آسیب ناخواسته وارده به شرکت‌ها را با آن جبران کرد. تسهیلاتی در قالب وام با سود ۱۲ درصد برای شرکت‌ها در نظر گرفته شده تا با آن حقوق و مزایای معوقه پرسنل و پیمانکاران ساخت قطعه را پرداخت کنند. ضمن اینکه شرکت‌ها در باز‌پرداخت اقساط تسهیلات نیز با مشکل مواجه هستند.

وی درباره انتظار از شرکت راه‌آهن برای حمایت از شرکت‌های مسافری گفت: انتظارات شرکت‌ها شامل افزایش قیمت بلیت قطارها متناسب با افزایش قیمت قطعات و تعدیل دستمزدها، رعایت عدالت در تصمیم‌گیری‌ها و سیاستگذاری‌ها با توجه به اقتصاد بخش خصوصی،‌ عدم دریافت هزینه نیروی کشش از شرکت‌های مسافری در سال جاری، به حداقل رساندن دریافت هزینه نیروی کشش در سال آینده،‌ استفاده از نظر شرکت‌ها و انجمن ریلی در تدوین دستور‌العمل‌های فنی و مسافری، استفاده از متخصصان ریلی شاغل در شرکت‌های مالک واگن‌های مسافری، باری و نیروی کشش طبق ماده ۴ راه‌آهن و مشارکت رئیس انجمن ریلی و خدمات وابسته در جلسات هیات مدیره راه‌آهن است.