در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» تشریح شد
شفافیت؛ دستاورد مالکیت حقوقی در ناوگان جاده‌ای
آرش اکبری افزود: اگر شرکت‌های خصوصی (بخش حقوقی) صاحب کشنده‌های کشور باشند، دولت بهتر می‌تواند بسیاری از سیاست‌ها مانند اختصاص لاستیک و روغن را عملیاتی کند و رویه‌ها را بهبود دهد، زیرا به جای اشخاص با مجموعه‌های حقوقی مواجه بوده و تمام موارد شفاف خواهد بود.
موانع طرح نوسازی ناوگان جاده‌ای
وی در ادامه سخنان خود اشاره‌ای به فرسودگی ناوگان جاده‌ای کشور کرد و در این خصوص گفت: از ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار دستگاه انواع کامیون و کشنده در کشور فقط درصد اندکی عمر پنج ساله دارند و این در حالی است که ناوگان فرسوده آسیب‌های متعددی مانند مضرات زیست محیطی، مصرف بالای سوخت، بالا بودن میزان تعمیرات و بهره‌وری پایین دارد. همچنین نباید فراموش شود که درآمد ناوگان جاده‌ای به کارکرد مداوم آن بستگی دارد. زمانی که ناوگان فرسوده بوده و به صورت مداوم به علت تعمیرات مجبور به توقف باشد، ضرر و زیان بی‌شماری را ایجاد می‌کند.
عضو هیات مدیره شرکت «حمل و نقل سمند ترابر بین‌الملل» درباره مشکلات طرح نوسازی ناوگان عنوان کرد: دولت در سال‌های گذشته طرح‌هایی را برای نوسازی ناوگان ارائه داده و آخرین طرح در این زمینه واردات کامیون‌های خارجی با سن زیر پنج سال کارکرد است.
به گفته وی «حمل و نقل سمند ترابر بین‌الملل» نیز اجازه واردات ۱۰۰ دستگاه کامیون را در سال دارد اما موانع متعددی در این طرح وجود دارد. یکی از این موانع واردات خودروهایی است که در کشور نمایندگی خدمات پس از فروش داشته باشند، چرا که باید از نمایندگی آنها تاییدیه اخذ کنیم تا اجازه واردات داده شود، اما در حال حاضر برخی از شرکت‌های نمایندگی این تاییدیه را صادر نکرده و در نتیجه واردات دچار مشکل شده است. البته مشکلات تهیه و انتقال ارز و مسائل گمرکی نیز موید این موضوع است.
کرایه‌های حمل معقول نیست
اکبری در رابطه با قیمت بالای کامیون‌ها نیز یادآور شد: در حال حاضر یک کشنده به طور متوسط ۲ میلیارد تومان قیمت دارد و قیمت یک تریلی چادردار حدود سه میلیارد تومان برآورد می‌شود. این در حالی است که به عنوان مثال برای حمل تجهیزات ۴ تا ۵ میلیارد تومانی از شهر تبریز به تهران ۱۰ میلیون تومان کرایه دریافت می‌شود. در واقع این موضوع به درستی نشان می‌دهد قیمت تجهیزات با قیمت کرایه‌ها همخوانی ندارد، اما به‌رغم فقدان این تناسب همچنان شرکت‌های حمل و نقلی در این حوزه فعالیت دارند و علت آن را می‌توان در مقوله تورم جست‌وجو کرد. چرا که مالک کشنده می‌داند که قیمت سالانه این تجهیزات در نتیجه تورم سالانه آن، رو به افزایش است در صورتی که اگر قیمت این تجهیزات ثابت باقی بماند، حمل کالا با کرایه‌های فعلی به هیچ عنوان توجیه اقتصادی ندارد. البته باید یادآور شد دولت از دو سال و نیم گذشته تا به امروز در حوزه قیمت‌گذاری در کرایه حمل و نقل ورود کرده و بحث تن-کیلومتر را در قیمت‌گذاری لحاظ می‌کند.
وی در ادامه با بیان اینکه بخش خصوصی از ورود دولت به مسائلی مانند صدور بارنامه الکترونیکی رضایت دارد اظهار کرد: در حال حاضر سازمان راهداری رویکرد مطلوبی نسبت به صدور بارنامه الکترونیکی دارد و در این راستا از ۲۰ روز گذشته به عنوان پایلوت برای چند شرکت بزرگ‌مقیاس، مجوز صدور بارنامه الکترونیکی اعطا کرده است.
رفع ظرفیت‌های خالی در ناوگان
عضو هیات مدیره شرکت «حمل و نقل سمند ترابر بین‌الملل» در بخش دیگر سخنان خود اشاره‌ای به ضرورت رفع ظرفیت‌های خالی در ناوگان داشت و در این خصوص ابراز کرد: هم‌اکنون در بیشتر مواقع شاهد حمل بارهای جاده‌ای با ظرفیت خالی هستیم و علت اصلی آن را می‌توان عدم مدیریت صحیح زنجیره تامین در کشور دانست.
شرکت «حمل و نقل سمند ترابر بین‌الملل» این موضوع را به عنوان یک شاخص در نظر داشته و در جهت رفع آن با به دنبال اجرای روش‌های مختلف است. به عنوان مثال اگر یک کامیون را با سه پالت از قطعات بفرستیم، نیمی از ظرفیت آن خالی خواهد ماند در نتیجه می‌توانیم آن را با بار دیگری از قطعه مربوط به یک سازنده دیگر ترکیب کنیم که به آن اصطلاحا milk run (حملونقل یکپارچه) گفته می‌شود، اما در این میان در زمان‌هایی که بارهای ارسالی به اندازه کافی ظرفیت کامیون را تکمیل نکند و حمل و نقل آن اضطراری باشد نمی‌توان از روش میلک ران (milk run) استفاده کرد و به این منظور باید راهکار دیگری در نظر گرفته شود.
اکبری در ادامه در خصوص میزان فعالیت‌های این شرکت توضیح داد: از آنجاکه بخشی از ظرفیت ناوگان، خالی بوده عملکرد شرکت را نمی‌توانیم بر حسب تناژ بیان کنیم و سنجش ما برای این موضوع تعداد ناوگان در حال خدمت است، اما به صورت روزانه برای گروه ایران خودرو حدود ۲۰ تریلی حمل بدنه، ۲۰ تریلی حمل خودرو و حدود ۳۰دستگاه شامل کامیون، خاور و تریلی حمل قطعه اعزام می‌کنیم که به صورت ماهانه این رقم شامل ۵۰۰ دستگاه تریلی حمل بدنه، حدود ۵۰۰دستگاه تریلی حمل خودرو و ۷۲۰دستگاه شامل کامیون، خاور و تریلی حمل قطعه است.
وی درباره عملکرد سال گذشته «حمل و نقل سمند ترابر بین‌الملل» خاطرنشان کرد: سال گذشته به طور میانگین حدود ۶۰ دستگاه کامیون برای حمل قطعه در روز داشتیم و امسال این عدد کاهش یافته، اما آمار حمل بدنه و تریلی حمل خودرو مانند سال گذشته است. در این بین قصد داریم میزان حمل بدنه و محصول را افزایش دهیم، چراکه بدنه و محصول به صورت تخصصی در اختیار ایران خودرو بوده، اما قطعات از مکان‌های دیگر نیز قابل تامین است، بنابراین در‌صدد آن هستیم بیشتر در این دو مورد سرمایه‌گذاری کنیم.
عضو هیات‌مدیره شرکت «حمل و نقل سمند ترابر بین‌الملل» درباره محموله‌های حمل شده توسط این شرکت تاکید کرد: محصولات تولیدی ایران خودرو (خودروها) را با کشنده‌هایی به نام دبل دک (سواری‌کش) حمل کرده که ظرفیت حمل ۶ تا ۸ خودرو را دارد. البته در کشورهای پیشرفته دنیا به این منظور از وسیله‌ای به نام ریموک استفاده می‌شود که ظرفیت حمل ۱۰ تا ۱۲ خودرو را داشته و وسط آن کمر‌شکن دارد. بنابراین برای ارتقای میزان حمل و نقل به دنبال واردات این تجهیزات بودیم و حتی تسهیلاتی برای این منظور در نظر گرفتیم، اما دولت به واردات آن مجوز نداد و این پروژه شکست خورد.
وی بیان کرد: یکی دیگر از فعالیت‌های مجموعه، حمل بدنه‌های ساخت ایران‌خودرو است. بعضی از سایت‌های ایران خودرو (تبریز، کرمانشاه، فارس و بابل) سالن رنگ و بدنه ندارند و به همین دلیل بدنه رنگ شده با گاری‌های بدنه‌بر باید از کارخانه اصلی به این سایت‌ها منتقل شود که ظرفیت حمل آن ۱۱ تا ۱۲ بدنه است.
البته صادرات به عراق نیز به وسیله همین گاری‌ها انجام می‌شود. در سایت شرکت واقع در بغداد بدنه‌ها و قطعات به صورت مجزا حمل و در آنجا مونتاژ می‌شوند. اکبری در ادامه گفت: یکی دیگر از فعالیت‌های شرکت حمل قطعات به صورت تریلی ترانزیتی چادردار است.
قطعات مورد نیاز ایران خودرو از سازنده‌های قطعات با این روش حمل می‌شوند. همچنین ما یک شرکت حمل و نقل بین‌الملل هستیم و در زمینه صادرات، واردات، تخلیه، بارگیری، ترخیص کالا در مناطق گمرکی و امور لجستیکی بندری می‌توانیم فعالیت کنیم که این موضوعات در برنامه‌های آتی مجموعه قرار دارد. وی درباره حمل بارهای سایر مجموعه‌ها مطرح کرد: یکی دیگر از مزیت‌هایی که نسبت به سایر شرکت‌های حمل و نقل داریم، این است که به صورت کامل متعلق به ایران خودرو هستیم و به همین دلیل بسیاری از شرکت‌های دولتی، نیمه دولتی و حتی خصوصی می‌توانند بدون انجام تشریفات مناقصه کار حمل و نقل را به وسیله سمند ترابر انجام دهند. چراکه شرکت‌های دولتی برای حمل بارهای خود به راحتی نمی‌توانند شرکت حمل انتخاب کرده و باید طبق آیین‌نامه‌های معاملات دولتی و بر اساس مناقصات عمل کنند، اما به راحتی و با ترک این تشریفات می‌توانند بارهای خود را به شرکت ما واگذار کنند. در بازار بیرون از مجموعه ایران خودرو نیز فعالیت داریم و بارهای مجموعه‌هایی مانند سایپا و دیجی کالا را حمل می‌کنیم. به هر حال گروه ایران خودرو توقع دارد «حمل و نقل سمند ترابر بین‌الملل» بیرون از مجموعه برای حمل بار بتواند فعالیت گسترده داشته باشد.
هیات مدیره شرکت «حمل و نقل سمند ترابر بین‌الملل» درباره تعداد ناوگان این شرکت گفت: شرکت حدود ۵۰دستگاه کشنده ملکی دارد و با بیش از ۴۰۰ دستگاه کشنده خود مالک نیز همکاری داریم. ۵۰دستگاه نیز انواع کفی داریم که داخل کارخانه گروه ایران خودرو مشغول فعالیت هستند. همچنین ۸۰ گاری مخصوص حمل خودرو (دبل دک)، ۱۲۰ گاری حمل بدنه و ۲۵ کفی تریلی ترانزیتی چادردار و ۷ دستگاه تریلی کفی داریم و دارای یک پارکینگ به مساحت ۲۰ هزار متر مربع در نزدیکی کارخانه ایران خودرو هستیم. علاوه بر این عملیات لجستیکی مانند بسته‌بندی بدنه‌ها را نیز انجام می‌دهیم، زیرا بدنه‌ها زمانی که از سالن تولید می‌آیند باید در مکان مخصوص نگهداری و به وسیله فوم، نایلون و کمربند بسته‌بندی شوند. در نهایت باید گفت یک تیم سه شیفت این مسوولیت را به‌عهده دارند.
