بازیگر اصلی توسعه زیرساخت‌ها در سه دهه آینده معرفی شد
مانیفست حمل‌ونقل در «انگلستان ۲۰۵۰»
تجربه ارزان‌تر در انتظار مسافران ریلی انگلیس؛ قطارسوارها دو برابر می‌شوند
دارن کاپلان، مدیرعامل و دیوید تونکین رئیس هیات‌مدیره سندیکای صنعت ریلی انگلیس در مقدمه این بیانیه ضمن اشاره به اهمیت این صنعت در حمل‌ونقل نوشتند: صنعت حمل‌ونقل ریلی دوران نااطمینانی‌ها را پیش‌رو دارد. طی ۲۵ سال اخیر، شاهد بودیم که خطوط ریلی انگلستان تعداد مسافران خود را به دو برابر افزایش داد. حجم بار حمل‌ونقل شده در این مدت تا ۸۰ درصد افزایش یافته و سوابق ایمنی این صنعت به‌شدت تقویت شده است. این صنعت که یکی از اجزای مهم اقتصاد انگلستان است، سالانه ۳۶ میلیارد پوند به اقتصاد کشور تزریق می‌کند و ۶۰۰ هزار شغل ایجاد کرده است. با وجود همه این موفقیت‌ها اما صنعت ریلی انگلستان با چالش‌های مهمی روبه‌رو است. نگهداری و به‌روزرسانی سیستم ریلی این کشور که یکی از پرکاربردترین اما قدیمی‌ترین شبکه‌های اروپاست، آن هم در دورانی که نااطمینانی‌های سیاسی از جمله موضوع برگزیت به اوج خود رسیده است، یک چالش جدی محسوب می‌شود.
در سال ۲۰۱۸ خطوط ریلی به‌خاطر تغییرات ایجاد شده در زمان‌بندی کار قطارها در فصل بهار و اینکه مردم خدمات مورد انتظار خود را دریافت نکرده بودند، در مرکز توجه قرار گرفت. از همان زمان بود که درخواست‌ها برای تغییر آغاز شد. آنچه روشن است اینکه صنعت حمل‌ونقل ریلی باید بیش از پیش مشتری‌محور شود. به همین دلیل سیاست‌گذاران و تصمیم‌سازان باید این موضوع را در نظر داشته باشند که یک زنجیره عرضه سالم و باثبات در سیستم ریلی باید طوری عرضه شود که منافع آن به مشتریان منتقل شود. به همین دلیل ما توصیه می‌کنیم که دولت توافق با بخش ریلی را مورد پیگیری قرار دهد تا این اهداف مورد حمایت قرار گیرند.
چنین دیدگاه درازمدتی برای نوسازی، تجهیز پروژه‌های بزرگ، برقی‌سازی، تامین قطعات فلزی ریل‌ها یا سیگنالهای دیجیتال ضروری است. به‌ویژه اگر بخواهیم که همه این اقدامات به لحاظ مالی مقرون به صرفه تمام شوند و از لحاظ تکنولوژیک با ابداعات روز دنیا همگام باشند. علاوه بر همه اینها، مشتریان بخش مسافری و باری نیز از منافع آن بهره‌مند خواهند شد. مانیفست ریلی ۲۰۵۰ چشم‌انداز ۳۰ سال آینده را به تصویر می‌کشد و با تاکید بر سیاست‌های زیست‌محیطی درست، عرضه‌کنندگان صنعت ریلی می‌توانند هم به مشتریان خدمت‌رسانی کنند و هم به اقتصاد کشور. براساس برنامه‌های تدوین شده تا سال ۲۰۵۰ خطوط ریلی انگلستان خواهند توانست ظرفیت‌های بیشتری را تامین کنند، شبکه‌ای دیجیتالی‌شده و بدون کربن داشته باشند. همه اینها اما بدون تحقق این برنامه ۳۰ ساله میسر نخواهد شد.
دارن کاپلان در توضیح این مانیفست افزود: «با نزدیک شدن انگلستان به انتخابات ۱۲ دسامبر، موضوع حمل‌ونقل و به‌ویژه آینده صنعت ریلی یکی از موضوعاتی است که لازم است جناح‌های سیاسی برای ایجاد کشوری با اقتصادی در سطح جهانی و بهترین ارتباطات، به آن توجه کنند. درخواست ما از دولت آینده، با هر گرایش سیاسی روشن است: ما نیازمند یک استراتژی هستیم نه فقط برای دور بعدی انتخابات، بلکه برای ۳۰ سال آینده که به چرخه باطل رونق و رکود بودجه ریلی پایان دهد، ناوگان ریلی کشور را هم با به‌روزرسانی و هم با نو کردن آن به وضعیت توازن برساند. این ناوگان باید دیجیتال و کربن‌زدایی شود و پروژه‌های بزرگی که برای افزایش ظرفیت آن مورد نیاز است، اجرایی شوند.
در چشم‌انداز ۳۰ ساله صنعت ریلی انگلیس پیش‌بینی شده است حمل‌ونقل ریلی در شرایطی قرار گیرد که مسافران از یک تجربه روزانه ارزان‌تر و قابل‌اتکاتر بهره‌مند شوند و اعتماد آنها به حمل‌ونقل ریلی افزایش یابد. بر این اساس، عرضه‌کنندگان صنعت ریلی محصولات و خدماتی در سطح جهانی ارائه خواهند کرد و از راه‌حل‌هایی ملی و بین‌المللی برای حداقل‌سازی اثرات زیست‌محیطی استفاده خواهند کرد. علاوه بر این، تعداد سفرهای ریلی نسبت به سطح سال ۲۰۱۹ دو برابر خواهد شد و حجم بار جابه‌جا شده نیز افزایش چشمگیری خواهد داشت. بر این اساس انتظار می‌رود سهم صادرات ریلی انگلستان به‌عنوان درصدی از درآمدهای ریلی این کشور به ۴۰ تا ۵۵ درصد افزایش یابد و به این ترتیب از همه کشورهای دیگر اروپایی بیشتر شود. در این برنامه ۳۰ ساله پیش‌بینی شده است که تا ۳۰ درصد از هزینه‌ها کاسته شود و سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی افزایش یابد. چرخه رونق و رکود در سرمایه‌گذاری بر زیرساخت‌ها و نوردهای ریلی تعدیل شود تا در روند به‌روزرسانی تجهیزات پروژه‌ها بهبود حاصل و با استفاده از تکنولوژی مدرن سیگنالهای دیجیتال، سیستم ریلی کشور دیجیتال شود.
با استفاده از یک برنامه برقی‌کردن خطوط و با بهره‌گیری از باتری‌ها و هیدروژن، سیستم ریلی انگلستان کربن‌زدایی شود. همچنین باید دولت با صنعت ریلی برای اولویت‌گذاری برای ابداعات و همکاری بین ارگان‌های مرتبط با صنعت ریلی، همکاری کند. همچنین در این طرح ۳۰ ساله پیش‌بینی شده است که دولت انگلستان در عقد قراردادهای بین‌المللی تجاری نقش صنعت ریلی را به‌عنوان یک صادرکننده کلیدی در نظر بگیرد. یک گزارش از مرکز آکسفورد اکونومیکس در سال ۲۰۱۸ نشان داد بخش ریلی انگلستان سالانه بیش از ۳۶ میلیارد پوند ارزش افزوده خالص به اقتصاد این کشور تزریق می‌کند، برای ۶۰۰ هزار نفر شغل ایجاد می‌کند و ۱۱ میلیارد پوند درآمدهای مالیاتی به بار می‌آورد. واقعیت این است که خطوط ریلی انگلستان هر روز بیشتر از دیروز مورد استفاده قرار می‌گیرند و سطح استفاده از آن حدود ۶۰ درصد از میانگین‌های اتحادیه اروپا بیشتر است. طی ۲۰ سال گذشته تعداد مسافران قطارهای انگلیس دو برابر شده است. پیش‌بینی می‌شود طی ۲۵ سال آینده تقاضا بار دیگر دو برابر شود چون این روزها افراد بیشتری برای رسیدن به محل کار خود، رفتن به تعطیلات یا حتی دیدار دوست خود از سیستم ریلی استفاده می‌کنند. به همین دلیل باید از یک استراتژی درازمدت استفاده شود و دقیقا مشخص شود که انتظار می‌رود سیستم ریلی چه نیازهایی را پاسخگو باشد.
برآوردها نشان می‌دهد که سیستم ریلی انگلستان به ازای هریک پوند هزینه شده بالغ بر ۲۰/ ۲ پوند درآمدزایی می‌کند. حمل‌ونقل ریلی می‌تواند امکان دستیابی به رشد اقتصادی ملی باثبات را فراهم آورد چون شهرهایی که بهتر با هم در ارتباط باشند دارای بازار کار بهتری خواهند بود، رقابت بهتری در آنها شکل خواهد گرفت و اقتصاد کلان آنها نیز از وضعیت بهتری برخوردار خواهد شد. ارتباطات ریلی با کیفیت کمک می‌کند که شهرها به طرز کارآمدتری با یکدیگر متحد شوند و این شرایط را برای بهبود بازار کار و تقویت اقتصادشان فراهم می‌آورد. سرمایه‌گذاری در بخش ریلی محرکی خواهد بود برای تغییر رویکرد نسبت به وسایل نقلیه و استفاده از حمل‌ونقل کم‌کربن چون باعث کم شدن تعداد خودروهای باری بزرگ و کامیون‌ها در جاده‌ها خواهد شد و این به دولت در دستیابی به اهداف کربن‌زدایی‌اش کمک می‌کند. این استراتژی درازمدت نیازمند یک چارچوب قوی در سیاست‌گذاری‌هاست چون زیرساخت‌های انگلستان نیازمند ساخت، نگهداری و مدیریت کارآمد هستند. علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های اقتصادی از جمله سیستم ریلی، بخش کلیدی استراتژی صنعتی دولت این کشور است. متاسفانه اما طی تاریخ تفکر شفافی در رویکرد دولت نسبت به زیرساخت‌های ملی انگلستان وجود نداشته است.
سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی
مطالعات هانسفورد که در سال ۲۰۱۷ انجام شد به موضوع «رقابت» در بازار ریلی انگلستان پرداخته است، رقابتی با هدف تشویق هر چه بیشتر بخش‌خصوصی به سرمایه‌گذاری بیشتر برای تحقق پروژه‌های زیرساختی. سندیکای ریلی انگلستان دولت را تشویق می‌کند که این موضوع را به پیش ببرد و فرصت‌های تشویقی بیشتری را برای همکاری با بخش‌خصوصی ایجاد کند. یکی از این فرصت‌ها «طرح پیشنهادهای بازارمحور» است و امید می‌رود که با چنین روش‌هایی از تخصص بخش‌خصوصی و ابداعات و ابتکارات آنان در تامین مالی و اجرای پروژه‌های ریلی استفاده شود.
در انجام چنین کاری، توجه به مسائلی همچون مشخصه‌های تولیدمحور، برآورد هزینه کل، افزایش همکاری‌ها، منطبق‌سازی اهداف و به اشتراک‌گذاری ریسک‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. کلید اصلی این راه در این خواهد بود که به بخش‌خصوصی اجازه داده شود بابت سرمایه‌گذاری‌اش به بازگشت سرمایه مطلوبی دست یابد. نااطمینانی از سیاست‌گذاری‌ها یکی از عوامل بزرگ ریسک است که درحال‌حاضر موجب ضربه زدن به سرمایه‌گذاری بخش‌خصوصی در زیرساخت‌ها می‌شود. بخش عمده این مشکل به فقدان برنامه‌ریزی درازمدت مربوط است که اجماع سیاسی برای تداوم اجرای پروژه‌ها را دشوار ساخته و نتیجه آن پروژه‌های معوقه زیرساختی است. از سوی دیگر منافعی که یک استراتژی درازمدت می‌تواند در پی داشته باشد، شامل وجود یک مدیریت مالی درست، سرمایه‌گذاری بیشتر روی افراد، کارخانه‌ها و فرآیندهایی است که تولید را بهبود می‌بخشند.
این نکته را نیز نباید فراموش کرد که بخش‌خصوصی خود علاقه‌مند به این‌گونه سرمایه‌گذاری‌هاست که لازمه آن بسترسازی دولت برای بازگشت سرمایه آنهاست. در شرایط وجود سیاست‌ها و ساختارهای فعلی این موضوع غیرممکن است. جذب سرمایه‌های بیشتر بخش‌خصوصی نیازمند این موارد است:
یک رویکرد برپایه همکاری متقابل که در آن ریسک‌ها به اشتراک گذارده شود.
جریان درآمد یک پروژه برای حفظ امنیت مالی بخش‌خصوصی کافی باشد.
یک رویکرد برآورد هزینه کل برای تجهیز پروژه مورد استفاده قرار گیرد.
یک مدل کسب‌وکار خطی پنج مرحله‌ای برای زیرساخت‌ها باید در نظر گرفته شود چون اخذ تایید نهایی که ممکن است سال‌ها طول بکشد، برای کسب‌وکارها پرهزینه است.
دولت باید پروژه‌هایی را که آماده هستند و فقط تامین مالی آنها باقی مانده است در خطوط ریلی زیرساختی ملی تقویت کند تا سرمایه‌گذاران بیشتری را از بخش‌خصوصی جذب کند و همزمان سرعت تصویب و تایید پروژه‌ها را افزایش دهد. بخش‌خصوصی به پروژه‌های زیرساختی که آماده هستند علاقه‌مند است چون مراحل نخستین پروژه‌ها شامل هدف‌گذاری عملیات، برنامه‌ریزی و تصویب و اخذ مجوز با ریسک‌های بالایی مواجه هستند. بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴، سهم پروژه‌های زیرساختی که به مرحله تصویب اخذ مجوز رسیدند (مرحله پیش از ساخت‌وساز)، از ۱۵ درصد به کمتر از ۵ درصد رسید. از سوی دیگر اما تعداد پروژه‌هایی که به مرحله ساخت‌وساز رسیدند از ۴۵ درصد به ۶۰ درصد افزایش یافت. تعداد پروژه‌هایی که در مرحله هدف‌گذاری بودند بدون تغییر در حدود ۱۰ درصد باقی ماندند. نکته قابل توجه دیگر اینکه دلیل مشارکت ناکافی سرمایه‌گذاران دارایی‌های درازمدت، کمبود یا فقدان سرمایه‌های خصوصی نیست.
انواع تامین بودجه برای حمل‌ونقل ریلی شامل موارد زیر است:
عملیات: شامل تامین بودجه مورد نیاز برای راه‌اندازی شبکه ریلی
تعمیر: برای افزایش عمر بخش‌هایی از شبکه ریلی نیاز به تامین بودجه برای بازرسی‌های مکرر است.
نوسازی: شامل جایگزینی قطعات زیرساختی با قطعات جدید در زمانی که قطعات کهنه دیگر به تعمیرات جوابگو نیستند و باید کل یا بخشی از آنها تعویض شود.
افزایش: شامل پروژه‌های بزرگ زیرساختی از جمله ساخت یک مسیر جدید ریلی برای افزایش ظرفیت‌ها.
درحال‌حاضر بالغ بر ۷۲۰۰ وسیله حمل‌ونقل ریلی جدید در انگلستان سفارش داده شده است که نیمی از ناوگان ریلی کشور را تشکیل می‌دهد. بسیاری از این وسایط تازه ساخته شده جایگزین وسایطی می‌شوند که عمرشان به‌سر رسیده است و معدوم خواهند شد. مابقی اما به‌عنوان جایگزین‌های کیفی نگهداری خواهند شد. با افزایش خطوط ریلی نیز از این وسایط جدید استفاده خواهد شد. نتایج این اقدام را می‌توان چنین برشمرد: متعادل‌سازی ناوگان ریلی از طریق نوسازی و احیای قطارها به ادامه حیات تامین‌کنندگان داخلی کمک می‌کند، چه آنهایی که در کار تولید قطعات ریلی هستند و چه آنهایی که قطارها و قطعات آنها را تولید می‌کنند، کسب‌وکارهایی که عمدتا کسب‌وکارهایی با اندازه‌های کوچک و متوسط هستند. از سوی دیگر این اقدام به دستیابی به اهداف دولت در کاهش کربن کمک می‌کند چون موجب می‌شود که با نوسازی ناوگان از هدررفت انرژی جلوگیری شود. از سوی دیگر قطارهای برقی در دستور کار هستند که از جمله مزایای آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
سازگاری با محیط‌زیست: این نوع از ناوگان ریلی تا ۶۰ درصد کمتر از قطارهای دیزلی امروز و تا ۸۰ درصد کمتر از مدل‌های هیبریدی پیش‌بینی‌شده برای سال ۲۰۴۰ موجب انتشار کربن می‌شوند.
بدون آلاینده: این نوع ناوگان ریلی در نقطه استفاده هیچ‌گونه انتشار گازهای آلاینده ندارند.
بی‌صداتر هستند: کاهش آلودگی صوتی برای افرادی که در نزدیکی خطوط ریلی زندگی یا کار می‌کنند و کاهش صدا و لرزش برای مسافران.
هزینه کمتر در درازمدت: در مقایسه با هزینه‌های طول عمر سرویس‌های دیزلی این نوع قطارها کم‌هزینه‌تر هستند.
بهبود زمان سفر و افزایش ظرفیت‌ها: دلیل آن سیستم برتر ترمزگیری و شتاب آن است.
وزن سبک‌تر: این به معنای فشار کمتر به خطوط ریلی و هزینه تعمیرات کمتر است.
کاهش تاخیر مسافران: به این دلیل که قطارهای برقی قابل اتکاتر از قطارهای دیزلی هستند.
