برنامه رونق گردشگری در ارتفاعات پایتخت

اشباع نسبی بازار مسکن منطقه یک تهران از ساخت‌و‌سازهای فاقد تقاضای موثر از یکسو و ممنوعیت تغییرکاربری معدود باغات باقیمانده در شمال شهر از سوی دیگر، نگاه مدیریت شهری پایتخت را به ضرورت چرخش روند سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی در این منطقه جلب کرده است.

مدیران شهری برای آینده منطقه‌ای از پایتخت که سطح گسترده‌ای از ارتفاعات شمالی شهر را در خود جای داده است،‌ برنامه «افزایش ظرفیت‌های گردشگری» را تدارک دیده‌اند. در قالب این برنامه قرار است رینگ گردشگری شمال تهران توسعه پیدا کند. برای این منظور مطالعه‌ای در مدیریت شهری تهران - شهرداری منطقه یک - برای اتصال کابلی گردشگاه «توچال» به گردشگاه «دربند» آغاز شده است که براساس آن، امکان‌سنجی و نحوه ایجاد «تله-کابین» در حدفاصل این دو مرکز طبیعی تفریحی-گردشگری انجام خواهد شد.

با ایجاد خط تله‌کابین بین دو نقطه مرتفع در شمال پایتخت، تحول دوگانه در حوزه حمل‌و‌نقل و ترافیک و گردشگری در پایتخت رخ خواهد داد.

اتصال کابلی توچال و دربند از میزان استفاده از خودروی شخصی لااقل در منطقه یک با قصد تهرانگردی و مراجعه به ظرفیت‌های طبیعی شمال پایتخت می‌کاهد. این اتفاق با توجه به تراکم خودروهای عبوری در معابر محدود منطقه یک، به نفع شهر و شهروندان است. تحول دوم اما متوجه گردشگران تهرانی است. این اتصال یک محرک پرقدرت برای مراجعه بیشتر به ارتفاعات پایتخت با قصد گردش و تفریح است. در برنامه ۵ ساله مدیریت شهری پایتخت، «ایجاد رونق و توسعه فعالیت‌ها در بخش گردشگری»،‌ یکی از اولویت‌ها برای منطقه یک تعیین شده است. بر این اساس،‌ طرح جامع گردشگری دربند با پیش‌بینی بلندمدت مبتنی‌بر ارائه خدمات ایمن با تکیه بر امکانات روز و ایجاد فضای حداکثری ایمن و مفرح در دستور کار قرار می‌گیرد. در این راستا، ایجاد یک خط منوریل برای اتصال پارکینگ نمایشگاه بین‌المللی واقع در اتوبان چمران به گردشگاه توچال نیز یکی دیگر از برنامه‌های محرک گردشگری در شمال پایتخت است که مطالعات آن نیز شروع شده است.

گردشگاه دربند از دهکده‌های قدیمی شمیران و در شمال باغ سعدآباد است؛ این محله از مناطق خنک و گردشگری تهران است که در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است وآغاز یکی از راه‌های اصلی صعود کوهنوردان به البرز مرکزی است کوره راهی که از دربند آغاز می‌شود و به آبشار دوقلو و پناهگاه شیر پلا ختم می‌شود، رودخانه دربند از میان دهکده می‌گذرد. دره‌های اصلی این رودخانه شامل دره اوسون، دره آبشار، دره امامزاده ابراهیم، دره کاک و آب شیردره است.

دامنه جنوبی البرز که به کوهستان یا گردشگاه توچال شهرت دارد، کانون اصلی کوهنوردان و ورزشکارانی است که از تهران و حومه برای صعود به این مکان می‌آیند. مشهورترین پناهگاه‌ها و مناطق توچال از غرب به شرق عبارتند از: پلنگ چال، اسپید کمر، توچال، شیرپلا، شروین و کلک چال. در این کوهستان یک رشته تله‌کابین وجود دارد از طولانی‌ترین خطوط تله‌کابین در دنیا که در انتهای آن نیز یک پیست اسکی قرار دارد و در هفت ماه از سال قابل‌استفاده است. این تله‌کابین ایستگاه‌های متعددی دارد و در هر ایستگاه امکانات رفاهی از جمله رستوران و سرویس‌های بهداشتی موجود است در طول راه عبوری تله‌کابین توچال - که از دره‌ها و کوه‌های مختلف می‌گذرد -  منظره‌های دل‌انگیز طبیعی به چشم می‌خورد. در ایستگاه‌های انتهایی تله‌کابین به علت ارتفاع زیاد (ایستگاه هفتم ۳۷۰۰ متر از سطح دریا) و وجود یخچال‌های دائمی، دمای هوا کم می‌شود؛ به‌گونه‌ای که بازدیدکنندگان باید با خود لباس گرم به همراه داشته باشند. خطوط تله‌کابین توچال به‌طور تقریبی ۵/ ۷ کیلومتر طول دارد که ظرفیت آن ۶۰۰ نفر در ساعت است. حرکت در مجموع ایستگاه‌ها حدود ۳۰ دقیقه زمان می‌برد.