به دنبال ضعف درآمدی شرکت‌ها
خروج سرمایه از بورس چین
محمدامین مکرمی: به‌دنبال عدم‌تحقق انتظارات طولانی برای بهبود وضعیت درآمدی شرکت‌ها، سرمایه‌گذاران بورس چین صبر خود را از دست داده‌اند و روند صعودی بازار سهام متوقف شده‌است. براساس گزارش بلومبرگ، بیشترین تعدیل برآوردهای درآمدی شرکت‌ها درمیان کشورهای آسیایی مربوط به شرکت‌های چینی بوده‌است. این اتفاق در حالی رخ‌داده که تعمیق بحران مسکن و فروش ضعیف بخش خرده‌فروشی چین، به اعتماد سرمایه‌گذاران آسیب جدی وارد کرده‌است. پس از رسیدن نماگر معیار بورس چین به پیک خود در میانه ماه مه، آهنگ رشد قیمت سهام متوقف‌شده و شاخص MSCI نسبت به سقف اخیر خود، هشت‌درصد افت کرده‌است. به گفته جاناتان گارنر، استراتژیست ارشد موسسه خدمات مالی مورگان استنلی، «برآوردهای درآمدی شرکت‌های حاضر در شاخص MSCI برای یازده فصل متوالی محقق نشده‌است و گزارش‌های اجماع تحلیلگران نتوانسته عمق شرایط نامطلوب برای رشد شرکت‌ها را دریابد.»
این کارشناس معتقد است حضور در بازار سهام چین مستلزم گزینش سهام با دقت بیشتر است. او همچنین انتظار دارد رقابت (بین شرکت‌ها برای جذب سرمایه‌گذاران)، به‌خصوص در بخش‌هایی مانند تجارت الکترونیک، تشدید شود. خوش‌بینی نسبت به بهبود عملکرد درآمدی شرکت‌ها از دلایل اصلی روند صعودی چندماهه بازار سهام چین در ماه‌های اول سال‌جاری بود و این نگاه مثبت منجر به بازگشت تدریجی صندوق‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی به دومین بورس بزرگ جهان شد، اما ریزش اخیر بار دیگر خاطرات ناخوشایند سال‌های قبل را زنده کرده‌است؛ سال‌هایی که در آن هر بهبود نسبی بورس با عرضه سنگین سهام توسط سرمایه‌گذاران و به‌دنبال شکل‌گیری موج جدیدی از ریسک‌های ژئوپلیتیک و سختگیری‌های نظارتی، خنثی می‌شد. پیش‌بینی‌های درآمدی برای شرکت‌های حاضر در شاخص‌های شانگهای‌کامپوزیت و CSI 300 چین در سال‌جاری بیش از 6درصد کاهش یافته‌است، درحالی‌که برآوردهای اجماعی برای شاخص‌های سهام آسیا، از جمله نماگرهای معیار بورس هند و ژاپن، حاکی از رشد بیش از 1.6درصدی درآمد شرکت‌هاست. گزارش‌های مالی شرکت‌های حاضر در شاخص MSCI چین نشان می‌دهد که پیش‌بینی رشد حدود 3.5درصدی درآمد این شرکت‌ها تحقق پیدا نکرده‌است.
روی‌‌‌‌گردانی خارجی‌‌‌‌ها
به دنبال توقف روند بهبود شرایط بورس چین، سرمایه‌گذاران خارجی فروش سهام و خروج از این بازار را آغاز کرده‌اند، به‌طوری که تا آخر روز پنج‌‌‌‌شنبه، سرمایه‌گذاران خارجی برای 9 روز متوالی فروشنده بوده و معادل بیش از 5میلیارد دلار سهام شرکت‌های چینی را در طولانی‌ترین بازه خروج سرمایه‌گذاران خارجی از اوت 2023 عرضه کرده‌اند. براساس تازه‌‌‌‌ترین نظرسنجی «بنک آو آمریکا» از مدیران صندوق‌های سرمایه‌گذاری آسیایی، تخصیص منابع به خرید سهام چین در پرتفوی این صندوق‌ها افت کرده‌است و سرمایه‌گذاران به استراتژی «انتظار و تماشا» روی‌آورده‌‌‌‌اند. به گفته برخی استراتژیست‌‌‌‌ها، «سرخوردگی ناشی از زیان‌های مکرر منجر به ایجاد بدبینی ساختاری نسبت به این کلاس دارایی (سهام شرکت‌های چینی) شده‌است.»
اگرچه سرمایه‌گذاران چینی به تغییرات ناگهانی بازار سهام این کشور عادت دارند، برخی از آنها امیدوار بودند که این‌بار به دلیل سیاست‌های گسترده حمایتی دولت از بورس، از جمله ارائه یک بسته نجات برای بازار املاک و مستغلات (به‌عنوان یکی از موتورهای محرک اقتصاد چین)، شرایط متفاوت باشد. گزارش اخیر «دنیای‌اقتصاد» براساس مقاله اکونومیست نیز به عدم‌موفقیت اقدامات دولت چین برای احیای بازار سهام این کشور اشاره کرده‌بود. طبق آن گزارش، رشد بورس چین در ماه‌های اخیر به دلیل ورود بالای سرمایه توسط صندوق‌های تثبیت بوده‌است؛ رویکردی که نمی‌تواند رشد پایدار بازار را به ارمغان آورد.
از طرف دیگر، سیاست‌های محدودکننده سازمان بورس و اوراق‌‌‌‌بهادار این کشور در رابطه با عرضه‌های اولیه، به‌‌‌‌جای کمک به بهبود قیمت سهام به کاهش جریان سرمایه در بازار سهام چین ختم شده‌است. به دنبال رونق ناشی از حمایت‌های دولتی و امیدواری تحلیلگران به بهبود وضعیت سودآوری شرکت‌های بورسی چینی، برخی از سرمایه‌گذاران بین‌المللی درباره رویکرد منفی خود به بازار سهام این کشور، تجدیدنظر کرده‌بودند. اما با تداوم ریزش بورس چین در هفته‌های اخیر، تردیدها نسبت به آینده این بازار بار دیگر زنده شد. داده‌های ضعیف اقتصادی نیز این نگرانی‌ها را تشدید کرده‌است. شتاب کاهش قیمت املاک در ماه مه بیشتر شده‌است و بزرگ‌ترین شرکت‌های اینترتنی این کشور به‌منظور جذب مشتری، مجبور به ارائه تخفیف‌های گسترده شده‌اند.
برخی از تحلیلگرانی که نگاه مثبتی به بازار سهام دارند، به نتایج مجمع کمیته مرکزی حزب کمونیست چین که ماه آینده برگزار می‌شود، امیدوارند. این مجمع یکی از مهم‌ترین رویدادهای سیاسی این کشور محسوب می‌شود که در آن رهبران ارشد حزب کمونیست اهداف بلندمدت اقتصادی را ترسیم و سینگال‌‌‌‌های احتمالی برای چرخش‌‌‌‌های سیاستی را صادر می‌کنند. البته این ریسک نیز وجود دارد که در صورت ناامیدکننده‌بودن نتایج مجمع حزب کمونیست، نگاه غالب به وضعیت سهام در چین در نبود هرگونه محرک بنیادین برای رشد، به‌شدت بدبینانه شود.
