رشد بورس ادامه‌دار است؟
این رشد که به واسطه خبر افزایش سرمایه شرکت‌های بورسی از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها اتفاق افتاد اما به گمان برخی از تحلیلگران چندان قوی نبوده و نمی‌تواند به جهشی بزرگ بینجامد، اگرچه فرضیه تغییر روند کم و بیش اثبات‌شده و کارشناسان به رشدی با شیب ملایم تا انتهای سال امیدوارند اما سوال اصلی این است که بورس برای حفظ سرعت موجود در مسیر صعودی به چه محرک‌هایی نیاز دارد؟ کارشناسان در این‌خصوص به «دنیای‌اقتصاد» پاسخ دادند.
امید به رشد تا پایان سال
کامل ابراهیمیان، تحلیلگر بازار سرمایه در این‌خصوص گفت: اگر بخواهیم وضعیت بازار را از نظر بنیادی بررسی کنیم، ابتدا باید به ریسک‌هایی که وجود دارد و همچنین پیشران‌هایی که می‌تواند به روند رشد آتی بازار کمک کند، اشاره کرد. هفته گذشته بودجه توسط ریاست‌جمهوری به مجلس ارائه شد، بودجه دولت‌ها همواره یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌های بازار سرمایه بوده و هزینه‌هایی که در بودجه دیده می‌شود و به‌عبارتی منابع درآمدی بودجه‌است در سال‌های اخیر فشار مضاعفی را بر شرکت‌ها و به‌خصوص شرکت‌های بورسی وارد کرده‌است.
وی ادامه داد: ریسک دیگری که بازار را تحت‌فشار قرارداده افزایش نرخ بهره در اقتصاد است، در حال‌حاضر نرخ‌های تامین مالی در بازار رسمی به بیش از 30درصد رسیده و در بازار غیر‌رسمی نرخ تامین مالی خرد در کسب‌وکارها سقف 40درصدی را نیز لمس کرده‌است. افزایش نرخ بهره باعث افزایش فشار بر بازارهای مالی به‌ویژه بازار سرمایه می‌شود و ورود نقدینگی به این بازار را محدود می‌کند. ابراهیمیان افزود: در حوزه بازارهای جهانی نیز ما شاهد کاهش نسبی قیمت نفت و مشتقات آن بودیم؛ هرچند فلزات کماکان باثبات هستند و در برخی از فلزات حتی شاهد رشد نیز بودیم اما وضعیت اقتصادی چین و رکودی که در اقتصاد جهان ناشی از تورم حاکم‌شده، بحث چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازارهای جهانی به‌ویژه کامودیتی‌ها را فعلا باثبات و عدم‌رشد نشان می‌دهد. در حوزه پتانسیل‌ها و محرک‌های بازار نیز با توجه به اینکه نسبت P/E گذشته‌نگر بازار سهام در نقطه جذابی قرار دارد، همچنین نسبت P/E آینده‌نگر شرکت‌ها با محاسبه سود 1403 در محدوده 6 تا 6.5 واحد است و این جذابیت را برای سرمایه‌گذاران نشان می‌دهد.
این تحلیلگر بازار سرمایه اظهار کرد: از سوی دیگر پیگیری‌ها و مکاتبات سازمان بورس با هلدینگ‌ها و بانک‌ها درخصوص افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها و به‌روز‌رسانی ارزش دارایی شرکت‌ها نیز منجر به اقبال سهامداران نسبت به بازار سرمایه و به‌ویژه شرکت‌هایی که پتانسیل زیادی درخصوص افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارند، شده‌است. به‌نظر می‌رسد این دو عامل و از سوی دیگر چشم‌انداز آتی رشد نقدینگی تورم و همچنین وضعیت آتی نرخ ارز که در پیش‌بینی تحلیلگران وجود دارد، کماکان بازار سهام را به‌عنوان یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری مطرح می‌کند.
وی گفت: به‌نظر می‌رسد با پایان آذرماه و ارائه گزارش‌های فصل پاییز که انتظار بر رشد سود شرکت‌ها در این فصل است و همچنین با توجه به اینکه به‌صورت سنتی معمولا از فصل زمستان شاهد اقبال به بازار سهام و ورود نقدینگی به این بازار هستیم، امسال نیز در ادامه می‌توان به رشد بازار سهام و شاخص‌کل امیدوار بود.
غیبت محرک اصلی
مریم محبی، تحلیلگر بازار سرمایه نیز با اشاره به اینکه هفته‌ای که گذشت، هفته‌ای پرتقاضا و مثبت برای بازار سرمایه بود، گفت: بعد از مدتها شاهد افزایش سرانه حقیقی‌ها بودیم و تعداد خریداران از تعداد فروشندگان پیشی‌گرفت. علت اصلی که این اتفاق را رقم زد بحث افزایش سرمایه شرکت‌ها به دلیل تجدید ارزیابی آنها بود، یعنی در حال‌حاضر نه به واسطه رشد سودآوری شرکت‌ها بلکه به‌واسطه افزایش سرمایه شرکت‌ها به دلیل افزایش دارایی‌ها، آن‌هم ناشی از تورم شاهد افزایش قیمت سهام هستیم. این روال می‌تواند برای کوتاه‌مدت ادامه‌دار باشد اما عامل اصلی رشد بازار که می‌تواند رشد سودآوری شرکت‌ها باشد را همچنان مشاهده نمی‌کنیم.
وی ادامه داد: بنابراین به‌نظر می‌رسد تا پایان سال رشد با شیب ملایم در بازار سرمایه داشته باشیم و برای تقویت چنین روندی حتما نیاز به محرک‌های بنیادین مانند بهبود روابط تجاری ایران با سایر کشورها داریم. اگر اینطور نباشد شیب آرامی صرفا تا محدوده کمتر از دو‌میلیون و 500هزار واحد را می‌توان برای شاخص‌کل متصور بود که البته در این مسیر نیز با مقاومت‌هایی جدی روبه‌رو خواهیم بود و بازار برای رد‌کردن هریک از این مقاومت‌ها نیاز به محرک‌های اصلی دارد.
محبی افزود: بنابراین تا زمانی‌که محرکی قوی مبنی‌بر بهبود شرایط اقتصادی ایران مشاهده نشود انتظار می‌رود روند افزایش قیمت در بازار سهام نرم و آرام ادامه‌دار باشد اما این شیب تندتر از تورم نخواهد بود و به‌نظر نمی‌رسد بازار در حال‌حاضر صرفا با محرک افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی‌ها به عددهای بالایی برسد و بتواند تمام جاماندگی خود را جبران کند.
