صعود «شاخص» برای سومین شنبه متوالی؛ سناریوهای سود‌آوری سهامداران چیست؟
توفان بورس در آرامش دلار
تابلوی معاملات بورس تهران در اولین روز از آخرین هفته ماه اول سال نیز روز پرفروغ و خوشایندی را مهمان دیدگان سهامداران کرد و افزایش ارتفاع شاخص قیمت‌ها در روز شنبه رنگ سبز را در نقشه بازار و تابلوی معاملات خلق کرد. برای دومین‌بار و بعد از 19فروردین امسال شاهد رشد بیش از 3درصد در هر سه نماگر اصلی بازار سهام در سال‌جاری بودیم و شاخص‌کل بهترین عملکرد سال‌جاری را در روز گذشته ثبت کرد. ورود پول حقیقیها به بازار سهام نیز رکوردشکنی کرد و با تزریق 1582میلیارد تومانی پول از سوی حقیقیها، شاهد بیشترین مقدار این متغیر آماری از 20 مهرر 99 به بعد بودیم.
رشد بیش از 3درصدی شاخص‌‌‌‌‌‌ها
شاخص‌کل بورس تهران در معاملات اولین روز از آخرین هفته فروردین با جهش 40/ 3واحد درصدی به پیشروی خود در سطوح بی‌‌‌‌‌‌سابقه کانال دو‌میلیون و 200هزار‌واحدی ادامه داد و به محدوده 2میلیون و 253هزار واحدی رسید. نماگر اصلی بازار سهام با افتی که در دو روز پایانی هفته گذشته تجربه کرد، کانال مذکور را واگذار کرده بود و گروهی از فعالان بورس تهران با رسیدن شاخص‌کل به این سطح ترجیح دادند بخشی از سود کسب‌‌‌‌‌‌شده در روند صعودی اخیر در نمادهای مختلف را ذخیره کنند. رشد روز گذشته شاخص‌کل بورس تهران بهترین عملکرد این شاخص در سال‌جاری بود. آخرین‌باری که این شاخص عملکرد بهتری از دیروز داشت، به 27 اسفند سال‌گذشته برمی‌گردد. شاخص‌کل هم‌‌‌‌‌‌وزن نیز با رشد 87/ 3درصدی به سطح بی‌‌‌‌‌‌سابقه 719هزار و 738واحدی رسید. در فرابورس نیز رشد قیمت‌ها جریان داشت و شاخص‌کل فرابورس برای یازدهمین روز متوالی با رشد همراه شد و در روز گذشته با رشد 29/ 3درصدی به سطح 28هزار و 610واحد رسید.
سبقت کوچک‌ترهای بازار
با ثبت عملکرد روز گذشته، اکنون ششمین روز متوالی است که نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن عملکرد بهتری از شاخص‌کل ثبت می‌کند. در سیزده روز معاملاتی سپری‌شده از سال‌جاری، فقط در دو روز شاخص هم‌‌‌‌‌‌وزن عملکرد بدتری نسبت به شاخص‌کل داشته است. نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن در سال‌جاری رشد 23درصدی را تجربه کرده‌است، درحالی‌که شاخص‌کل بورس در همین مقطع، رشد 15درصدی را ثبت کرده‌است. آمار فوق بیانگر این نکته است که در سال‌جاری تمرکز پول سیال سرگردان در سطح بورس تهران بر روی نمادهای کوچک و باارزش بازار پایین بوده‌است و بخشی از نقدینگی خارج‌‌‌‌‌‌شده از نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌ساز روانه سهم‌‌‌‌‌‌های کوچک بازار شده‌است. دلایل مختلفی را می‌توان برای رخ‌دادن این وضعیت متصور شد.
اولین مورد به د خالت‌‌‌‌‌‌های دولتی در سهم‌‌‌‌‌‌های بزرگ برمی‌گردد. معمولا برای مقاصدی مانند شاخص‌‌‌‌‌‌سازی یا کنترل کلیت بازار سهام از نمادهای بزرگ و شاخص‌‌‌‌‌‌ساز بازار که بر روی شاخص‌‌‌‌‌‌ها اثرگذاری قابل‌‌‌‌‌‌توجهی دارند استفاده می‌شود، بنابراین گروهی از سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران با اتکا بر همین قضیه، سعی می‌کنند از نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌ساز دوری گزینند. با اینکه سایه ریسک‌های قانون‌گذاری در حوالی کلیه صنایع بورس تهران قدرت‌‌‌‌‌‌نمایی می‌کند، اما ریسک‌ها و خطراتی که پیرامون سهم‌‌‌‌‌‌های کوچک وجود دارد در قیاس با سهام بزرگ بازار کمتر است و همین موضوع دومین دلیل استقبال از سهام کوچک بازار است.
رکوردشکنی ورود پول
عملکرد فوق‌‌‌‌‌‌العاده بازار سهام در دو ماه اخیر، بخشی از نقدینگی سرگردان در سطح جامعه را روانه بورس تهران کرده‌است. در روز گذشته، بازار سهام میزبان 1582میلیارد‌تومان پول تزریقی از سوی حقیقیها بود. این میزان از ورود پول حقیقی، از 20 مهر سال99 بی‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است. به‌جز 5 صنعت که خروج پول ناچیزی را تجربه کردند، سایر صنایع با ورود پول و استقبال از سوی حقیقیها مواجه شدند. صنعت بانک‌ها و موسسات اعتباری در صدرجدول صنایعی قرار داشت که با بیشترین استقبال از سوی حقیقیها مواجه شد. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود، با ثبت رقم 9هزار و 804میلیارد تومان، برای هشتمین روز متوالی در بالای کانال 8هزار‌میلیارد‌تومان قرار گرفت.
فغان متغیرهای پولی در بورس
بانک‌مرکزی آمار کل‌‌‌‌‌‌های پولی را تا پایان دی ماه منتشر کرده و نقدینگی کشور تا پایان دی به 6هزار و 37هزار میلیارد‌تومان رسیده‌است. در ماه‌های اخیر همواره سهم شبه‌‌‌‌‌‌پول از نقدینگی کاهش یافته و به موازات آن بر سهم پول افزوده شده‌است. با توجه به اینکه پول نسبت به شبه‌‌‌‌‌‌پول سیالیت بیشتری دارد و به‌راحتی می‌تواند تبدیل به دارایی شود، می‌توان گفت که در ماه‌های اخیر آتش انتظارات تورمی در داخل کشور مجددا شعله‌‌‌‌‌‌ور شده و با توجه به نرخ بهره حقیقی منفی، سپرده‌‌‌‌‌‌های بانکی برای سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار جذابیت چندانی ایجاد نمی‌کند و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار برای حفظ ارزش پول و در امان ماندن از گزند تورم، پول خود را از حالت سپرده خارج و به پول نقد تبدیل می‌کند. پول نقد نیز برای حفظ ارزش راهی بازارهای دارایی می‌شود و تبدیل به مسکن، سهام، دلار، طلا، خودرو و دارایی‌های دیگری می‌شود که سرمایه‌‌‌‌‌‌گذار تشخیص می‌دهد که قابلیت و پتانسیل حفظ ارزش پول وی را دارند. در ماه‌های اخیر نمود عینی و مصداق‌بارز قضایای مذکور را در نقش‌آفرینی عوامل فوق در التهاب بازارهای دارایی شاهد بودیم، جایی‌که شاهد یک رشد دسته‌جمعی دیگر در بازارها بودیم و رشدها تا جایی ادامه یافت که قله‌‌‌‌‌‌های جدیدی در بازارها فتح شد و کف‌‌‌‌‌‌های قیمتی نیز بالاتر آمد. دلار در یک روند صعودی کوتاه‌‌‌‌‌‌مدت به حوالی 60هزار‌تومان رسید و سکه امامی کانال 30میلیونی را فتح کرد. التهاب در بازار مسکن تهران نیز تا جایی پیش‌رفت که مرکز آمار و بانک‌مرکزی به دلایل و بهانه‌‌‌‌‌‌های مختلفی مانند تاثیر تورم ملکی بر رشد قیمت‌ها در سایر بازارها از انتشار آمار و اطلاعات معاملات مربوط به مسکن تهران ممانعت به‌عمل آوردند. در بورس اما موتور قیمت‌ها دیرتر و با تاخیر زمانی روشن شد، با این‌وجود بورس تهران در دو ماه اخیر توانست بخش‌اعظم شکاف بازدهی میان شاخص‌های اصلی خود و سایر بازارها را جبران کند و تقریبا خود را با سایر بازارها همگام کند. در رشد اخیر بازار سرمایه که بخش‌اعظم آن در دو ماه اخیر حادث شده، بعضی از نمادها توانسته‌‌‌‌‌‌اند رشدهای بیش از 100درصد را نیز ثبت کنند. می‌توان گفت که بخشی از پولی که در ماه‌های اخیر بازار سهام را به‌عنوان مامنی برای سرمایه‌گذاری درنظر گرفته، از بطن سپرده‌‌‌‌‌‌های بانکی روانه بازار سهام شده‌است که همان‌طور که گفته شد این موضوع در افزایش نسبت پول به شبه‌‌‌‌‌‌پول نیز نمایان است و این نسبت در پایان دی به رقم 74/ 32 رسیده‌است که چنین ارقامی در این نسبت از اسفند سال91 بی‌‌‌‌‌‌سابقه بوده‌است.
دو ماه رویایی بورس تهران
با ثبت عملکرد روز گذشته شاخص‌‌‌‌‌‌ها و احتساب آمار دو ماه اخیر در بازار سهام می‌بینیم که شاخص‌کل بورس تهران از ابتدای اسفند تاکنون رشد 47درصدی را ثبت کرده‌است. نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن که در سال‌گذشته گوی سبقت را از شاخص‌کل ربوده بود، در این برش زمانی صعود 51درصدی را ثبت کرده‌است. شاخص‌کل فرابورس نیز با رشد 43درصدی همراه شده‌است. به این‌ترتیب می‌توان این‌چنین استنباط کرد که در کمتر از دو ماه قیمت‌ها در کلیت بازار سهام 50درصد بالاتر آمده‌‌‌‌‌‌اند و این موضوع مجددا مزیت‌های بازاری مثل بورس تهران را برای مخاطب یادآور می‌شود که با وجود جاماندگی از سایر بازارها، بورس در عرض دو ماه قادر به تعدیل خود با سایر متغیرهای کلان اقتصادی است و شاخص‌های آن در کمتر از دو ماه می‌توانند پارامتری به‌نام تورم را پوشش دهند. البته مجددا ذکر این نکته الزامی است که در این برش زمانی‌که بازار و شاخص‌های آن چنین آمار و ارقامی از خود برجای گذاشته‌اند، سهم‌‌‌‌‌‌ها و صنایعی وجود داشتهاند که رشد بیش از شاخص‌‌‌‌‌‌ها ثبت کرده‌اند و سهم‌‌‌‌‌‌ها و صنایعی نیز وجود داشته که در قیاس با شاخص‌‌‌‌‌‌ها عملکرد ضعیف‌‌‌‌‌‌تری داشتهاند.
دستیابی به شاخص 3میلیونی؟
رشد اخیر بازار سهام مجددا بازار اظهارنظرهای گوناگون پیرامون بازار سهام را داغ کرده‌است و در محافل مختلف ارقام گوناگونی را برای پایان روند صعودی بورس و تثبیت در آن محدوده ذکر می‌شود. نکته‌‌‌‌‌‌ای که در این‌باره می‌توان متذکر شد این است؛ تا زمانی‌که آتش انتظارات تورمی شعله‌‌‌‌‌‌ور باشد و قیمت اسکناس آمریکایی نیز به موازات آن رشد کند، ارقامی مانند 3میلیون واحد برای شاخص‌کل چندان رقم عجیبی نیست. سهم پول از نقدینگی نسبت به میانگین بلندمدت آن افزایش‌یافته و نسبت پول به شبه‌‌‌‌‌‌پول را به ارقام بالایی انتقال داده‌است و تا زمانی‌که سیالیت نقدینگی بیشتر باشد، بورس تهران نیز به‌عنوان یکی از بازارهای دارایی میزبان بخشی از نقدینگی سرگردان و سیال در سطح جامعه خواهد بود. به‌علاوه تا زمانی‌که در سطح روابط بین‌الملل کشور شاهد تغییر روند نباشیم و کشور با مشکلات مزمنی مانند تحریم دست‌وپنجه نرم کند، به دلایلی نظیر مشکلات و تنگنای منابع ارزی در سطح اقتصاد کلان کشور شاهد مضیقه‌‌‌‌‌‌هایی خواهیم بود که این موضوع خود را در قیمت دلار نشان خواهد داد و قیمت دلار نیز به‌عنوان یکی از محرک‌های بازار سهام در بلندمدت عمل خواهد کرد. از منظر تکنیکالی و نموداری نیز شاخص‌کل در محدوده مقاومتی قرار دارد و اگر شاخص‌کل بتواند با ثبت عملکرد مثبت هفتگی در بالای سطح 2میلیون و 215هزار واحد تثبیت شود، دستیابی به ارقام بالاتر از این عدد برای شاخص‌کل محتمل خواهد بود، اما اگر شاخص‌کل نتواند در بالای این محدوده تثبیت شود، به محدوده بین یک‌میلیون و 800هزار‌واحدی باز خواهد گشت و نوسان آن تا محدوده 2میلیون و 200هزار واحد محتمل است. طبیعتا تثبیت شاخص‌کل در بالای این محدوده مقاومتی نیازمند ارزش معاملات بالا وحجم معاملات بالا است و ورود پول حقیقیها نیز تحقق این سناریوها را محتمل‌‌‌‌‌‌تر می‌کند.
استراتژی برنده بورسی
بازار ارز در فاز استراحت
