ارزش معاملات خرد رکورد زد
تنفس شاخص در پله ۱۵
بالاخره صعود ممتد بورس تهران در مسیر معاملاتی خود در سال۱۴۰۲ متوقف شد و در روز گذشته با افزایش عرضه‌ها در کلیت بازار سهام ترمز قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای کشیده شد. تفاوت معاملات روز گذشته با روزهای قبل در فشار فروش موجود در هر دو گروه از نمادهای کوچک و بزرگ بازار بود. در روزهای اخیر معمولا در نمادهای شاخص‌‌‌‌‌‌ساز و بزرگ بازار شاهد معاملات روان و در مقاطعی از روز شاهد افزایش فشار عرضه بودیم، درحالی‌که جریان تقاضا راهی نمادهای کوچک بازار شده‌بود و معمولا شاخص هم‌‌‌‌‌‌وزن به دلیل تقاضایی که راهی سهم‌‌‌‌‌‌های کوچک بازار شده‌بود، رشد بیشتری را ثبت می‌کرد، اما در معاملات روز دوشنبه بعد از سبزپوشی نماگرها در ساعت ابتدایی بازار، شاهد عقبنشینی خریداران و قدرت‌‌‌‌‌‌نمایی فروشندگان در صحنه معاملات سهام بودیم که روند نماگرهای بازار را نزولی کرد و سبب شد تا پس از مدت‌ها سهامداران بورس تهران شاهد غلبه رنگ سرخ بر سبز در تابلوی معاملاتی و نقشه بازار باشند.
آمار معاملاتی
در روزی که گذشت شاهد عقبنشینی نماگر اصلی بازار سهام از کانال ۲میلیون و ۲۰۰هزار‌واحدی بودیم که به‌تازگی موفق به فتح آن شده‌بود. شاخص‌کل بورس تهران در معاملات دیروز با افت ۲۲هزار‌واحدی به محدوده ۲میلیون و ۱۹۰هزار واحدی رسید. نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن نیز که نشانی از عملکرد یکسان کلیه نمادهای بازار است و چهره و رخسار کلیت بازار سهام را به نحو مطلوب‌تری نمایش می‌دهد با افت اندک ۰۵/ ۰درصدی کار خود را در سطح ۶۸۷هزار و ۵۷۴واحدی به اتمام رساند. در فرابورس اما شاهد عملکرد متفاوت نماگر اصلی این بازار بودیم و شاخص‌کل فرابورس با ثبت رشد ۲۴/ ۰درصدی به پیشروی خود در قله تاریخی خود ادامه داد. با ثبت عملکرد روز گذشته شاخص‌کل بورس تهران بعد از ۱۴ روز متوالی که افزایش ارتفاع را تجربه می‌کرد، بالاخره وارد مدار نزولی شد. نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن نیز پس از ۸ روز مثبت و صعودی، در مسیر نزولی قرار گرفت.
عقبنشینی حقیقی‌‌‌‌‌‌ها
در معاملات روز گذشته شاهد جابه‌‌‌‌‌‌جایی سهامی به ارزش ۷۶۵میلیارد‌تومان از سبد حقیقی‌‌‌‌‌‌ها به پورتفوی حقوقی‌‌‌‌‌‌ها و معامله‌گران عمده بازار بودیم. به‌نظر می‌رسد گروهی از سهامداران خرد بازار بعد از تجربه سودهای شیرین در روند صعودی فعلی و به‌خصوص دو ماه اخیر فعلا تصمیم به عقبنشینی از گردونه معاملات سهام گرفته‌‌‌‌‌‌اند تا خارج از گود نظاره‌‌‌‌‌‌گر اتفاقات پیرامون بورس تهران باشند تا در صورت ادامه رشد بازار در برخی گروه‌ها و صنایع یا اصلاحی که موقعیت خرید مناسب را در بازار ایجاد کند، مجددا به پهنه معاملات بازار سرمایه و سهامداری باز‌گردند.
رکوردشکنی ارزش معاملات خرد
ارزش معاملات خرد بازارها نیز که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود برای سومین روز متوالی در سطوح بالای ۱۰هزار‌میلیارد‌تومان تثبیت شد و این متغیر آماری با ثبت رقم ۱۲هزار و ۴۸۶میلیارد‌تومان، بیشترین مقدار خود را از ۵بهمن سال۹۹ به بعد تجربه کرد. ثبت چنین ارقامی در ارزش معاملات خرد بازار سهام گویای بازگشت مجدد سرزندگی و پویایی به سپهر بورس تهران در ماه‌ها و روزهای اخیر است. وقتی بازار در مدار نزولی و فاز رکود قرار می‌گیرد، بعضی سهم‌‌‌‌‌‌ها در صف‌فروش گرفتار می‌شوند و برای سهم‌‌‌‌‌‌های دیگر نیز که در قید و بند صف‌فروش نیستند، معمولا تقاضای آنچنانی در تابلوی معاملات ثبت نمی‌شود و همین موضوع باعث افت حجم معاملات سهام مختلف و همسو با آن افت ارزش معاملات کل بازار سهام می‌شود، اما وقتی بازار دچار تغییر روند می‌شود و در مسیر صعودی قرار می‌گیرد، گروهی از معامله‌گرانی که در روزها و ماه‌های قبل، سهام شرکت‌های مختلف را خریده بودند، اقدام به شناسایی سود می‌کنند و گروه دیگری از سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران نیز با پیش‌بینی خود از اوضاع قیمت‌ها در روزهای آتی اقدام به خرید سهام می‌کنند، این موضوع سبب می‌شود در تابلوی معاملات سهم‌‌‌‌‌‌های مختلف شاهد قدرت‌‌‌‌‌‌نمایی هر دو گروه از سفارش‌های خرید و فروش باشیم، یعنی در سناریوی فوق‌‌‌‌‌‌الذکر برای سهامی که در سمت عرضه و فروش قرار می‌گیرد، تقاضای مناسبی ثبت می‌شود و تطابق سفارش‌های خرید و فروش موجبات انجام معامله را فراهم می‌آورد و این موضوع سبب افزایش حجم معاملات و هم‌‌‌‌‌‌راستا با آن افزایش ارزش معاملات می‌شود، بنابراین همان‌‌‌‌‌‌طور که گفته شد، ثبت ارزش معاملات خرد در روزهای اخیر گویای این نکته است که برای سهامی که به قصد عرضه در سمت فروش قرار می‌گیرند تقاضای مناسبی نیز ثبت می‌شود.
لزوم حرکت منطقی در بازار
بورس تهران سال‌جدید معاملاتی را توفانی آغاز کرده‌است و در جبران مافات از جاماندگی نسبت به بازارهای موازی در سال‌گذشته، اکنون در ۱۱روز معاملاتی که از سال‌جدید سپری شده، گوی سبقت را از سایر بازارها ربوده‌است و با ثبت عملکرد فوق‌‌‌‌‌‌العاده کام سهامداران را در ماه‌های اخیر شیرین کرده‌است. در سال‌جدید شاخص‌کل بورس تهران، نماگر هم‌‌‌‌‌‌وزن و شاخص‌کل فرابورس به‌ترتیب با رشد ۷۲/ ۱۱، ۴۸/ ۱۷ و ۹۴/ ۱۲درصدی همراه شده‌اند تا بورس تهران در هردو گروه از نمادهای کوچک و بزرگ بازار شاهد قدرت‌‌‌‌‌‌نمایی در عملکرد شاخص‌‌‌‌‌‌ها و نماگرها باشد. همان‌‌‌‌‌‌طور که در گزارش‌های قبلی «دنیای‌اقتصاد» نیز اشاره شد، با بررسی برخی حباب‌‌‌‌‌‌سنج‌‌‌‌‌‌های آماری به‌طور قطع می‌توان این نکته را یادآور شد که مقطع فعلی بورس تهران که شاخص بالای ۲میلیون‌واحدی را در کارنامه خود می‌‌‌‌‌‌بیند با مرداد سال۹۹ که شاخص در همین محدوده قرار داشت دارای تفاوت‌‌‌‌‌‌های بنیادینی است. نسبت قیمت به درآمد گذشته‌نگر بازار سهام که ارقام عجیب و غریبی را در سال۹۹ تجربه می‌کرد، اکنون ارقام منطقی و عقلایی را در محدوده میانگین تاریخی بلندمدت مخابره می‌کند. ارزش دلاری بازار سهام نیز که در سال۹۹ به مانند پارامتر قبلی، شاهد افزایش افسارگسیخته بود، اکنون در محدوده میانگین بلندمدت تاریخی قرار دارد، پس بررسی ارقام فوق به مخاطب این نکته را یادآور می‌شود که بازار هیچ‌وقت افت‌‌‌‌‌‌هایی در مقیاس سال۹۹ را تجربه نخواهد کرد، اما ادامه مسیر معاملاتی بازار از این به بعد قابل‌تامل است. رشد بیشتر بازار از محدوده‌‌‌‌‌‌های فعلی نیازمند تزریق اخبار مثبت و محرک‌های دیگری است تا قطار قیمت‌ها را به سطوح بالاتری برساند. رشد دلار و تقویت انتظارات تورمی در سال‌جدید می‌تواند مهم‌ترین محرک بازار سهام در ادامه مسیر معاملاتی خود در سال‌جاری باشد، اما بازار همچنان در قید و بند ریسک‌های مختلفی که حول صنایع مختلف بازار جولان می‌دهند قرار دارد، اما نباید از این نکته غافل شد که بازار باید رشد منطقی با توجه به ریسک‌ها و متغیرهای کلان را تجربه کند.
ریسک‌های پیرامونی بازار سهام
مساله عرضه خودرو در بورس‌کالا و فعل و انفعالاتی که پیرامون آن حادث شد مصداق‌بارزی از دخالت در فرآیند شفافیت ایجادشده در بورس بود که گروهی از سهامداران را ناامید کرد. ریسک‌های قانون‌گذاری و سیاستگذاری در سال‌جدید مهم‌ترین چالش بورس تهران خواهد بود که در حوالی صنایع مختلف بازار جولان خواهند داد و باید دید که شورای‌عالی بورس و اوراق‌بهادار و همین‌طور سازمان بورس و اوراق‌بهادار به‌عنوان دو نهادی که خود را متولی دفاع از حقوق سهامداران و ممانعت از تضییع حقوق آنها قلمداد می‌کنند، چه راهکارهایی را در‌برابر تصمیمات اتخاذی نهادهای مختلف که سود شرکت‌های بورسی و فرابورسی را نشانه گرفته‌‌‌‌‌‌اند، خواهند اندیشید.
