«دنیای‌اقتصاد» از یک روش جدید حضور در بازار سهام می‌گوید
راه و رسم سرمایه‌گذاری بدون‌ریسک
در آن زمان تعداد بالایی از مردم ساکن در شهرهای بزرگ به سبب سرخوردگی از وضعیت بد تورمی و جا ماندن آنها از قطار سریع‌السیر بازارهایی نظیر مسکن، طلا و ارز با داغ شدن تنور بازار سهام وارد این عرصه شدند و درحالی‌که انتظار سودهایی بی‌پایان را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کشیدند، با سر به درون چاه زیان افتادند. همین امر سبب شد تا هم در ماه‌های واپسین روند صعودی بورس و هم تا ماه‌ها پس از زیان وارده به سهامداران خرد بسیاری از کارشناسان مالی و اقتصادی از لزوم افزایش دانش مالی و ارتقای بینش مردم عادی درخصوص این بازار بگویند و از سویی دیگر بر اهمیت شناخت ریسک‌های بازار تاکید کنند. این تاکیدها آنقدر زیاد شد که گویی تا قبل از آن هیچ‌کس هیچ تصور دقیقی از بازار سهام نداشته است. البته این تصور دور از واقعیت هم نبود. بازار سهام در ماه‌های پس از ریزش بزرگ قیمت‌ها و سفر برگشتی که بورس از قله ۱/ ۲میلیون واحد آغاز کرد تا قعر ابرکانال یک‌میلون واحدی را آنچنان با ناباوری پیمود که گویی هیچ‌کس در این بازار تا قبل از این نمی‌دانسته در مقابل هر روند صعودی بزرگ یک افول عظیم نیز متولد می‌شود.
به هر روی مساله هرچه که باشد نشان از این واقعیت دارد که عدم‌درک درست ریسک‌های موجود در یک بازار، می‌تواند به بروز فاجعه بینجامد، از این‌رو افراد بیش از آنکه در شرایط کنونی و با وجود آن تجربه تلخ به‌دنبال کسب سود باشند، در پی این هستند که با رفتن به سمت ابزارهای کم‌ریسک، فضای سرمایه‌گذاری را برای خود ایمن کنند. حالا فرض کنید که در چنین بازار پرریسکی بتوان بدون ریسک از‌دست‌دادن اصل پول سرمایه‌گذاری کرد. این دقیقا قابلیتی است که قرار است به تازگی به بازار سهام افزوده شود. صندوق تضمین اصل سرمایه که به تازگی به بازار سهام معرفی شده یکی از ابزارهایی است که می‌تواند فضا را برای گردآوردن فعالان کمتر آماده بازار به سمت فعالیت‌های پرریسک فراهم کند تا با قرارگرفتن در این بازار بتوانند، اولا کوچ امنی به مقصد بازار سهام داشته باشند و ثانیا با قرارگرفتن در این بازار پله‌های حضور در بورس را به شکلی آهسته و پیوسته طی کنند. همین امر سبب‌شده تا صندوق‌های تضمین اصل سرمایه ابزارهای خوبی برای نیل به هدف امن‌تر کردن بازار سهام باشند. در این ابزار به‌جای آنکه با حمایت‌های دولتی اهمیت مسوولیت فردی در بازار سهام کمرنگ شود با انتخاب ابزار درست بر آن تاکید می‌شود.
این روش ویژگی‌های زیادی دارد که از آن جمله همان‌طور که از نام آن نیز پیدا است، می‌توان به تضمین اصل سرمایه و توجه به این امر اشاره کرد که با توجه به ذات صندوق که یک صندوق مختلط است، این امکان وجود دارد که در شرایط صعودی بورس بازدهی مطلوبی را ایجاد کند. طبیعتا همین ویژگی سبب می‌شود تا صندوق تضمین اصل سرمایه با صندوق درآمد ثابت متفاوت باشد. در این صندوق‌ها برخلاف صندوق درآمد ثابت که تابعی از روند شاخص بورس نیست، صندوق تضمین تابعی از شرایط بورس است و در صورت صعودی‌بودن، بورس متناسب با شاخص بازدهی ایجاد می‌کند، اما در شرایط نزولی اصل سرمایه را تضمین می‌کند. طبیعتا مختلط‌بودن این صندوق‌ها موجب می‌شود تا نسبت سهام به اوراق در آنها حدود۷۰درصد به ۳۰درصد و به نفع سهام باشد. به‌طور کلی این صندوق‌ها دو نوع هستند، صندوق تضمین با رکن‌ضامن، صندوق تضمین با مکانیزم اهرمی. در نوع اول واحدهای این صندوق صدور و ابطالی است و سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران از همان روز اول پذیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسی می‌توانند به خرید این واحدها اقدام کنند. در نوع دوم رکن ضامن این صندوق شرکت سبدگردان آن صندوق است که در صورت در زیان بودن سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران اصل سرمایه آنها را تضمین می‌کند.
همچنین این صندوق‌ها می‌توانند دارای مکانیزم اهرمی باشند. برخلاف صندوق تضمین با رکن ضامن، صندوق تضمین با مکانیزم اهرمی دو نوع واحد دارد: واحدهای قابل‌معامله (ETF) و واحدهای صدور و ابطالی. واحدهای قابل‌معامله هیچگونه تضمینی ندارند و برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران همراه با ریسک ازدست‌رفتن اصل سرمایه همراه خواهد بود، اما واحدهای صدور و ابطالی همانند صندوق تضمین با رکن ضامن، دارای تضمین خواهد بود با این تفاوت که شرکت سبدگردان این واحدها را تضمین نمی‌کند، بلکه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران واحدهای قابل‌معامله (ETF) این صندوق را تضمین می‌کنند. نکته حائزاهمیت آن است که تا زمانی‌که پذیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسی واحدهای قابل‌معامله صندوق تضمین با مکانیزم اهرمی تکمیل نشود کسی نمی‌تواند واحدهای صدور و ابطالی این صندوق که دارای تضمین است را خریداری کند.
با توجه به تمامی موارد مطرح‌شده می‌توان گفت که از همان روز اول پذیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسی در صندوق تضمین با رکن ضامن می‌توان واحدهای این صندوق که دارای تضمین است را خریداری کرد اما برای خرید واحدهای دارای تضمین صندوق تضمین با مکانیزم اهرمی ابتدا باید صبر کرد تا پذیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسی واحدهای قابل‌معامله این صندوق تکمیل شود. همچنین صندوق تضمین با رکن ضامن را شرکت سبدگردان آن صندوق تضمین می‌کند، درحالی‌که واحدهای دارای تضمین صندوق تضمین با مکانیزم اهرمی را سایر سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذارانی که واحدهای قابل‌معامله این صندوق را خریداری کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند، تضمین می‌کنند. از این جهت واحدهای قابل‌معامله صندوق تضمین با مکانیزم اهرمی برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران آن دارای ریسک زیادی است. گفتنی است، فرآیند شروع فعالیت صندوق تضمین با رکن ضامن، کوتاه‌تر است.
