بازار سهام به کدام‌سو می‌رود؟ کارشناسان پاسخ می‌دهند
چالش‌های بورسی در پایان بهمن
روزگذشته نیز با وجود شروع مثبت معاملات اما در نهایت دادوستدها با افت۵۳واحدی شاخص‌کل پایان یافت و بورس نتوانست اولین روز هفته را صعودی آغاز کند؛ این در حالی است که بسته حمایت از بورس که بحث نرخ خوراک در آن نیز مطرح است توسط دولت به مجلس ارجاع داده شده است. با این اوصاف بی‌رغبتی حقیقی‌ها به سرمایه‌گذاری در سهام نشان می‌دهد که این بازار مجددا در مسیر نزولی قرار گرفته و حقوقی‌ها نیز توان چندانی برای خرید بیشتر سهام در راستای نجات بازار ندارند. به اعتقاد کارشناسان بازارسرمایه دوره پول‌پاشی در بازارهای مالی به امید ورود به فاز رونق به سرآمده و حمایت دستوری باید جای خود را به تدابیر فنی‌تری برخاسته از اقتضای بازار بدهد.
بازگشت دیرهنگام به مدارتعادلی
احسان‌رضاپور، کارشناس بازارسرمایه: با وجود اینکه قیمت سهام همچنان بر مدار نزولی می‌چرخد، نبود تقاضا در این بازارمانع از جذب منابع موردنیاز شده است. اتفاقی ناخوشایند که به شرایط رکودی بورس دامن زده است. در ماه‌های اخیر ضعف در سمت تقاضا مشکلاتی را برای بازارسهام به‌وجود آورده است؛ درچنین شرایطی تداوم ابهامات چندوجهی در برخی حوزه‌ها ازجمله مباحث مرتبط با مذاکرات هسته‌ای که تواما روند نزولی قیمت ارز را نیز رقم زده، باعث احتیاط بیشتر از سوی متقاضیان سهام شده، به‌طوری که افت قیمت سهام به رخدادی تکراری و بی‌ثمر در بازارسرمایه تبدیل شده است. در حال‌حاضر برخی سهام از کف قیمت آن پایین‌تر برآورد و به قیمت‌های هفته ابتدای بهمن نزدیک شده است؛ با این‌حال به دلیل عدم‌وجود محرک قوی در بازار، زور فروشندگان نسبت به خریداران می‌چربد. برخی تحلیل‌ها از تداوم نوسانات منفی در تابلوهای معاملاتی حکایت می‌کند اما با توجه به اینکه براساس اخبار منتشرشده، مذاکرات دو طرف ایرانی و آمریکایی بر سر مسائل هسته‌ای به پایان خود نزدیک شده است، به‌نظر می‌رسد در هفته‌های آتی تغییراتی را در مسیر حرکتی سهام شاهد باشیم. در هفته گذشته بورس‌بازان ثابت کردند حواشی نزولی قیمت دلار چندان تاثیری بر تصمیمات آنها ندارد. از این‌رو درحالی که دلار طی هفته گذشته در سراشیبی سقوط قرار گرفته بود، فعالان بورسی دو روز معاملاتی آخرهفته را سبزپوش به پایان بردند تا اندکی از مخاطرات تالارهای شیشه‌ای کاسته شود، اما در عین حال بخش زیادی از سرمایه‌گذاران تحت‌تاثیر نوسان اسکناس آمریکایی به لاک‌دفاعی فرو رفته‌اند. این موضوع درحالی برای فعالان بازار از اهمیت برخوردار است که به‌نظر می‌رسد با مشخص‌شدن تکلیف پرونده هسته‌ای ایران به‌مرور شاهد بازگشت منابع به سمت بورس خواهیم بود. نقطه ضعف بازارسرمایه در ماه‌های اخیر که به وضعیت نامطلوب این‌روزهای آن دامن زده، خروج سرمایه به‌جای ورود آن است. تقابل دوطرف عرضه‌کنندگان و خریداران، روند جریان سرمایه به بازارسهام را به چالش کشیده و اقبال سرمایه‌گذاران به سمت این بازار را با تردید مواجه کرده است. واقعیت امر این است که جریان نبض بازار تا حد زیادی به ورود پول به سمت آن بستگی دارد. در همین راستا برای محقق‌شدن این مهم، بازار نیازمند چند اتفاق است. بررسی‌ها نشان می‌دهد بازار در روند کوتاه‌مدت به‌شدت تحت‌تاثیر اتفاقات بین‌المللی است. کاهش انتظارات تورمی در بازار ارز به دنبال مذاکرات مثبت احتمالی، به‌صورت مقطعی گروه‌های بورسی مرتبط با این حوزه را تحت‌تاثیر منفی قرارمی‌دهد؛ این در حالی است که از سوی دیگر این روند می‌تواند فرصت خرید مجددی را برای سرمایه‌گذاران فراهم کند. درهفته جاری در صورت گشایش‌های احتمالی از سوی جریان مذاکرات و تداوم کاهش مقطعی نرخ ارز، قیمت سهام با تغییرات جدی می‌تواند روبه‌رو شود. مباحث نهایی در بودجه نیز که هم‌اکنون در ابهام است اثرات تعیین‌کننده‌ای بر قیمت برخی سهام دارد. آنچه مسلم است آنکه بازار برای رسیدن به تعادل به تحول در متغیرهای مختلف نیاز دارد. اخبار خوش در حوزه سیاست خارجی کشور تنها عاملی است که می‌تواند ورق معاملات بورسی را برگرداند. با این اوصاف می‌توان گفت در هفته جاری در کنار حجم عرضه‌ها بازار سرمایه بهتر از هفته قبل ظاهر خواهد شد.
دردسر دلار برای بورس‌بازان
حسن برادران‌هاشمی، کارشناس بازارسرمایه: بازار سرمایه در دو هفته ابتدایی بهمن‌ماه روند نوسانی را پشت‌سر گذاشت. شاخص بورس تهران که ابتدای بهمن در محدوده یک‌میلیون دویست و هشتاد‌هزار واحدی قرار داشت هفته اول بهمن تا محدوده یک‌میلیون و دویست‌هزار واحدی افت کرد و سپس هفته دوم بهمن تا محدوده یک‌میلیون و سیصد‌هزار واحد بالا آمد، اما نهایتا در پایان معاملات هفته قبل به همان محدوده ابتدای بهمن‌ماه رسید. دلیل اصلی نوسات چند هفته گذشته را می‌توان در نوسانات نرخ ارز و نیز حواشی پیرامون نرخ خوراک و سوخت که در لایحه بودجه مورد بررسی قرار خواهد گرفت و همچنین مصوبات دولت در راستای حمایت از بازار دانست، در واقع از ابتدای ریزش بازار در تابستان۹۹ تاکنون بارها شاهد صدور مصوبات مختلف در جهت حمایت از بازار بوده‌ایم، اما در عمل این مصوبات خاصیتی برای بازار نداشته‌اند، چراکه یا اجرایی نشدند یا اثرگذار نبودند. بارها گفته‌ایم هرگونه مداخله دولت در روند بازار شاید در کوتاه‌مدت اثر موقت مثبتی داشته باشد اما در بلندمدت قطعا به زیان بازار بورس خواهد بود، در واقع وظیفه اصلی دولت سیاستگذاری و تدوین قوانین، همچنین ایجاد بستری مناسب درجهت شفاف‌سازی و نظارت بر اجرای درست مقررات است. هرگونه دخالت مستقیم دولت موجب برهم‌خوردن تعادل بازار می‌شود که در بلندمدت اثر منفی خواهد داشت اما از سایر خبرهای موثر بر بازارسرمایه ادامه مذاکرات برجام است. بعد از اینکه سیگنال‌های مثبتی از طرف‌های مذاکرات مخابره شد، اعلام شد نرخ ارز اندکی کاهش یافت و وارد کانال ۲۶هزار‌تومان شد. در همین راستا قبلا نیز اعلام کرده بودیم حمایت ۲۷هزار تومان برای اسکناس آمریکایی بسیار مهم است. البته هنور این حمایت کاملا شکسته نشده و یکی دو هفته است که دلار درگیر این حمایت است. در صورت شکسته‌شدن، حمایت بعدی دلار در ارتفاع ۲۵هزار‌تومان واقع شده، البته با توجه به چالش‌های متعددی که اقتصاد ایران با آنها درگیر است حتی در صورت به نتیجه رسیدن مذاکرات بعید است شاهد افت پایدار نرخ ارز باشیم. علاوه‌بر نرخ ارز چالش‌های لایحه بودجه و خصوصا تعیین نرخ خوراک و سوخت صنایع همچنان ادامه دارد، در واقع تحولات این روزهای بازار بورس بیشتر به رویدادهای خارج از بازار سرمایه مانند لایحه بودجه یا نرخ ارز و مذاکرات هسته‌ای و همچنین نرخ بهره گره خورده است. در سایر بازارهای موازی قیمت طلا تغییر محسوسی نداشت. در بازار ارزهای دیجیتال بیت‌کوین بعد از افت یکی دو‌ماه گذشته، هفته قبل اندکی رشد داشت.
از نظر تکنیکالی شاخص بورس در کوتاه‌مدت در محدوده یک‌میلیون و دویست و هفتاد‌هزار واحد حمایت و از طرف دیگر در محدوده یک‌میلیون و سیصد‌هزار واحد با مقاومت روبه‌روست. شکسته شدن این مقاومت برای روند صعودی شاخص نسبتا مهم است؛ همچنین بیشتر نمادهای بورسی به محدوده‌های حمایتی مهم رسیده‌اند، بنابراین به‌نظر نمی‌رسد روند نزولی قابل‌توجهی داشته باشند. در مجموع با توجه به موارد گفته شده برای بازارسرمایه در هفته پیش‌رو مانند هفته گذشته بازارمتعادلی را انتظار داریم.
بازگشت امیدواری‌های اندک
مهدی رضایتی، کارشناس بازار سرمایه: با وجود آنکه برخی تحلیل‌ها از ادامه نوسانات در تابلوهای معاملاتی حکایت می‌کند اما برخی متغیرهای اثرگذار می‌تواند خوش‌بینی‌هایی نسبت به ادامه روند داد و ستدها ایجاد کند. برهمین اساس نباید گزینه متعادل‌شدن بازار در هفته‌های پیش‌رو را از روی میز سرمایه‌گذاران برداشت. بازارسهام در انتظار ایجاد شفافیت در برخی عوامل مبهم است. با تعیین‌تکلیف این عوامل، پرونده بورس در سال‌جاری می‌تواند به گونه دیگری رقم بخورد. طی ماه‌های اخیر بورس تهران بارها تحت‌تاثیر اخبار مذاکرات هسته‌ای ایران و نوسانات بازار ارز تغییر مسیر داده و این در حالی است که متغیرهای اثرگذار در داخل این بازار همگی به نفع فعالان بورسی بوده است. شاید بتوان گفت آرام‌گرفتن قیمت اسکناس آمریکایی در محدوده ۲۵هزار تومان پایان دغدغه‌های بورس‌بازان خواهد بود. گرچه تا هفته‌های قبل ابهامات بودجه ۱۴۰۱ نیز بر سر بازار سایه افکنده بود اما با کاهش ریسک انتظاری از جانب بودجه این تهدید تا حدی از بازارسهام رخت بربسته است. با این‌حال در مورد بودجه و احتمال حذف دلار۴۲۰۰تومانی همچنان حواشی وجود دارد که بر عملکرد صنایع بورسی تاثیرگذار خواهدبود، اما در این میان کاهش بیشتر قیمت دلار و سقوط آن به کانال۲۳هزار تومان و کمتر از آن می‌تواند برای بازار سهام دردسرساز شود. نگرانی‌هایی که سهامداران از نظر مصوبات بودجه داشتند تا حدودی برطرف‌شده اما عدم‌قطعیت در حل مناقشات هسته‌ای چالش‌هایی را برای بازارسرمایه ایجاد کرده، به‌طوری‌که پروسه متعادل‌شدن معاملات را به تعویق می‌اندازد. در صورت حصول توافقات هسته‌ای دلار نمی‌تواند در کوتاه‌مدت با افت قیمت سریع روبه‌رو شود. این عامل برای بورس تا پایان سال می‌تواند گزینه مثبتی محسوب و موجب بازگشت به مدار تعادلی شود. برآوردها نشان می‌دهد با توجه به وضعیت قیمت‌های جهانی وکاهش نوسانات قیمت دلار، معامله‌گران بتوانند تا پایان سال برخی ازمشکلات به‌وجود آمده را پشت‌سر بگذارند. ذکر این نکته نیز ضرورت دارد که به‌نظر می‌رسد فروش و عرضه‌های حقوقی نیز به‌صورت محدود انجام شود. این متغیر اثرگذار از تشویق حقیقی‌ها به فروش می‌کاهد. مجموع این عوامل می‌تواند خوش‌بینی‌های اندکی به بازگشت بازار به مدارتعادلی و بهبود وضعیت فعلی ایجادکند.
احتمال کاهش نوسانات منفی
میثم ابوالقاسمی، کارشناس بازار سرمایه: بازارسهام اولین روز هفته را نوسانی پشت‌سر گذاشت، گرچه در ابتدای معاملات بازار با رشد قابل‌توجهی همراه شد، اما در نهایت شاخص‌کل نتوانست در مسیر صعودی گام بردارد، به‌طوری که درپایان معاملات شاخص‌کل با ۵۳ واحد افت نسبت به روز معاملاتی قبل خود به رقم یک‌میلیون و ۲۸۴هزار و ۱۲۱واحد رسید. این وضعیت نشان می‌دهد نباید انتظار رشد یا ریزش شدیدی از بازار داشت. حقیقت امر این است که اگر شاخص بتواند در این هفته به واسطه برخی سهام با حجم‌های قابل‌قبولی روبه‌رو شود، زمینه رشد در هفته آتی به‌وجود خواهد آمد. با این پیش‌فرض در هفته جاری نیز به‌نظر می‌رسد سهامدران محتاطانه معاملات را دنبال کنند و تغییر روند از هفته آینده محتمل‌تر خواهد بود. همان‌طور که بارها اشاره‌شده بازار سهام در انتظار تعیین‌تکلیف موضوع مذاکرات هسته‌ای کشور است. کاهش ریسک انتظاری از این حیث می‌تواند تا حد بسیاری تابلوهای معاملاتی را وارد فاز جدیدی کند. هر اتفافی در آنسوی مرزهای کشور رخ دهد، به‌صورت مستقیم بر بازار اثرگذار است. در ماه‌های قبل عنوان می‌شد در صورت انجام توافقات بین‌المللی و بازگشت آمریکا به برجام، قیمت دلار با ریزش شدیدی مواجه خواهد شد اما مقاومت در این بازار طی هفته‌های اخیر نشان‌داد امکان سقوط ناگهانی نرخ ارز امری بعید است. این موضوع از آن جهت برای صنایع بورسی مهم است که برخی شرکت‌ها به‌صورت مستقیم و برخی دیگر نیز به‌صورت غیرمستقیم با دلار سرو‌کار دارند. طبیعتا در چنین وضعیتی تغییرات قیمت ارز بر عملکرد شرکت‌ها اثرگذار خواهد بود. کاهش عقب‌نشینی دلار از کانال‌های انتظاری نویدبخش بازگشت رونق به بازارسرمایه خواهد بود. آنچه مسلم است اینکه بازار در هفته جاری نمی‌تواند تغییرات جدی را پشت‌سر بگذارد. حرکت بورس در مسیرخنثی می‌تواند احتمالا نتایج مثبتی در هفته‌های بعدی به‌بار آورد. در این میان باید گفت به‌نظر نمی‌رسد تمام گروه‌های بورسی روند یکسانی را در‌پیش بگیرند. گروه‌های بانکی، خودرویی، معدنی و شرکت‌های بزرگ می‌توانند تغییرات بیشتری را تجربه کنند. موضوع دامنه‌نوسان نیز یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که متولیان بازار می‌توانند در این‌خصوص کمک بزرگی به بازگشت اعتماد سرمایه‌گذار داشته باشند. موضوع حمایت دستوری از بورس نیز طی هفته‌های قبل حواشی بسیاری را برای بازار به‌وجود آورد. با این حال نباید از کنار این موضوع گذشت که تزریق پول به بازار که در هفته‌های گذشته برای خواباندن صدای اعتراض سهامداران، صورت‌گرفت در بلندمدت نتیجه مثبتی نخواهد داشت و نمی‌تواند گره مشکلات بازار را بازکند.
یک هفته تا آغاز اسفند باقی‌مانده و برخی سرمایه‌گذاران امید چندانی به رونق بازارسهام ندارند، این در حالی است که برخی شواهد خلاف این موضوع را ثابت می‌کند، بنابراین امکان خیز قیمتی سهام در هفته‌های پایانی سال با توجه به سیگنال مثبت مذاکرات وجود دارد. عملکرد نسبتا‌مطلوب شرکت‌ها در ۹ماه گذشته همراه با فرارسیدن فصل مجامع و تقسیم سود شرکت‌ها از اقبال به سمت بازارسرمایه حکایت می‌کند.
