چند روزی می‌شود که شاهد بی‌رمقی خریداران و فروشندگان سهام در جدال روزانه معاملات سعادت‌‌‌آباد هستیم. ‌‌‌ هر چند نوسانات مقطعی به موجب شناسایی سود یا تشدید هجوم پول در برخی از روز‌‌‌های معاملاتی در بورس تهران مشاهده می‌شود اما برآیند دادوستد‌‌‌ها از غلبه قدرت عرضه‌‌‌کنندگان در تالار شیشه‌‌‌ای حکایت دارد.

در چهارمین روز معاملاتی هفته جاری نیز بزرگان بازار همراه با شرکت‌های کوچک و متوسط خروج سرمایه را تجربه کردند. بنابراین به‌رغم افت دماسنج اصلی بازار، ‌‌‌ شاخص‌‌‌کل هم‌‌‌وزن که از تمام نماد‌‌‌‌‌‌های معاملاتی به یک میزان تاثیر می‌‌‌پذیرد نیز با افت ۹/ ۰ درصدی همراه شد. بر این اساس ارزش معاملات خرد بورس (سهام و حق‌تقدم) نیز به رقم ۱۸۶۲‌میلیارد تومانی اکتفا کرد.

کاهش حجم و ارزش معاملات توام با مخابره سیگنال مثبت برجامی از وین به تهران یکی از دلایلی است که کارشناسان بازار سرمایه در خصوص چرایی افت قیمت سهام در این روز‌‌‌ها مطرح می‌کنند. برخی از فعالان بازار سهام بر این باورند که امکان دستیابی به توافق در مذاکرات هسته‌ای نسبت به گذشته بیشتر شده است. در میدان فردوسی نیز نرخ ارز با تعدیل منفی همراه شده و در رقمی کمتر از میانه‌‌‌های کانال ۲۹‌هزار تومانی برای سومین روز متوالی مورد دادوستد‌‌‌ قرار گرفته است. دیروز هم اسکناس آمریکایی در مرز ۲۹‌هزار تومان (تا لحظه تنظیم این گزارش) در بازار آزاد معامله شد.

برخی از بورس‌بازان بر این باورند که افت نرخ دلار می‌تواند صنایع بورسی را تحت‌تاثیر منفی خود قرار داده و سودآوری شرکت‌ها را با تعدیلاتی همراه کند. بنابراین قدرت کم متقاضیان سهام و خروج با ضرر و زیان طی چند روز اخیر می‌تواند از چنین تحلیلی در میان تالارنشینان نشات گرفته باشد.

در نقطه مقابل این موضوع تحلیلگران بازار سرمایه از بهبود وضعیت سودآوری صنایع دلاری و ریالی در پی احیای معاهده بین‌المللی در غالب برنامه جامع اقدام مشترک خبر می‌دهند. به اعتقاد این قشر از سرمایه‌گذاران تسهیل نقل‌‌‌ و‌‌‌ انتقال مالی، ‌‌‌ افزایش فروش نفت، ‌‌‌ بهبود فرآیند ورود دلار و مواردی از این قبیل در مقایسه با افت نرخ دلار ناشی از حصول توافق از ارجحیت بالاتری برخوردار است. در روز سه‌شنبه نرخ دلار نیما نیز توانست رقم ۲۴هزار و ۷۶۱ تومانی را به خود اختصاص دهد و یک قدم دیگر به کانال جدید قیمتی نزدیک شود. به‌رغم افت به ثبت رسیده ارز در بازار آزاد اما در شبکه نقل و انتقال نیمایی مشاهده می‌شود که این نرخ از وضعیت نسبتا مطلوبی نسبت به گذشته برخوردار است، ‌‌‌ هر چند که همچنان فاصله معناداری بین دلار نیما و بازار آزاد وجود دارد.

دیروز‌‌‌ هم جریان معاملاتی به سمت حقوقی‌‌‌های بازار مانند چند وقت اخیر بود. به طوری که خالص تغییر مالکیت صنایع بورسی در ۱۴ دی ماه ۱۴۰۰ از جابه‌جایی ۳۴۹‌میلیارد تومانی سهام از سبد سرمایه‌گذاری حقیقی‌‌‌ به پرتفوی حقوقی‌‌‌های بازار حکایت داشت.

سهامداران بزرگ صنایعی از قبیل فلزات اساسی، ‌‌‌ خودرو و ساخت قطعات، ‌‌‌ محصولات شیمیایی و بانک‌ها را در صدر فهرست بیشترین خالص خرید خود جای دادند. در نقطه مقابل نیز خالص خرید حقیقی‌‌‌ها به خرید اندک در گروه‌‌‌هایی نظیر سرمایه‌گذاری‌‌‌ها، غذایی به جز قند و وسایل ارتباطی محدود شد. فارغ از این موارد سهامداران خرد غالبا با توجیه دستیابی به توافقی زودهنگام در حالی دست به فروش سهام ارزنده خود می‌‌‌زنند که معاملات بدون در نظر گرفتن سمت و سوی تحلیلی و فقط به لحاظ روانی در حال انجام است. گویی خرید و فروش‌ها در برخی از مقاطع زمانی نشان از عدم‌تمایل سرمایه‌گذاران در پروسه خرید و فروش دارد.

افزون بر این روز گذشته کلیات لایحه بودجه ۱۴۰۱ در کمیسیون تلفیق مجلس تصویب شد و ‌‌‌ این خبر تا حدودی می‌تواند از نگرانی‌های پیرامون تغییرات احتمالی دخل و خرج سال آتی کشور و اثر‌‌‌گذاری احتمالی منفی آن در حوزه صنایع و شرکت‌های بورسی بکاهد. با این حال لایحه بودجه باید در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در هفته آینده مورد بررسی قرار گیرد که تعیین تکلیف این موضوع می‌تواند به ترسیم چشم‌‌‌انداز اقتصادی کشور برای یک سال آینده ختم شود.

   دریچه‌‌‌ آماری بورس

در روزی که شاخص کل بورس تهران با افت ۹۶/ ۰ درصدی همراه شد، از ۳۴۰ نماد معامله شده، قیمت پایانی ۵۸ سهم (۱۷‌درصد) مثبت بود و در مقابل ۲۷۱ سهم (۸۰‌درصد) در سطوح منفی دادوستد شدند. در این بازار ۱۱ نماد (۳‌درصد) صف خریدی به ارزش ۲۰‌میلیارد تومان تشکیل دادند. اما در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۲۶ نماد بورسی (۸‌درصد) به ارزش ۷۹‌میلیارد تومان بودیم. در فرابورس ایران اما در روزی که آیفکس کاهش ۸۸/ ۰ درصدی را ثبت کرد، ۱۴۵ نماد معامله شدند که در این میان قیمت ۲۵ سهم (۱۷‌درصد) مثبت و ۱۱۸ سهم (۸۱‌درصد) منفی بود. در این بازار ۵ نماد (۳‌درصد) صف خریدی به ارزش ۲۰‌میلیارد تومان تشکیل دادند و در مقابل شاهد شکل‌‌‌گیری صف فروش در ۱۷ نماد فرابورسی (۱۲‌درصد) به ارزش ۵۳‌میلیارد تومان بودیم. بازار پایه نیز دیروز میزبان دادوستد ۱۴۰ نماد بود.

در این میان ۴۶ سهم (۳۳‌درصد) مثبت ماندند و در مقابل شاهد ۹۱ سهم (۶۵‌درصد) در محدوده منفی بودیم. در این بازار نیز ۲۲ نماد (۱۶‌درصد) صف خریدی به ارزش ۴۰‌میلیارد تومان شکل دادند و صف فروش در این بازار به ۶۰ نماد (۴۳‌درصد) با ارزشی بالغ بر ۲۶۵‌میلیارد تومان اختصاص پیدا کرد.