تازه‌ترین تحولات افزایش سرمایه‌های بازار سهام بررسی شد
خرید بلوکی حقتقدم استفاده‌نشده
در این وضعیت است که در یک روز حدود ۱۰ میلیارد تومان حقتقدم استفاده نشده (همراه اول) به فروش می‌رود یا برای نزدیک نیم میلیارد حقتقدم استفاده نشده یک شرکت بورسی (سایپا آذین) یک مشتری دست به نقد پیدا می‌شود. در این گزارش به وضعیت هفتگی افزایش سرمایه‌ها از مرحله صدور مجوز توسط سازمان بورس تا ثبت آن در اداره ثبت شرکت‌ها پرداخته می‌شود. حرف «ح» پس از نمادهای بورسی به معنی «حقتقدم» و حرف «ج» به معنی «سهام جایزه» است. فرآور ج: «فرآوری مواد معدنی ایران» در مجمع فوق‌العاده ۲۶ آذر، سرمایه ۱۲ میلیارد تومانی خود را به ۶۶ میلیارد تومان از محل سود انباشته افزایش داد. این افزایش سرمایه سنگین ۵/ ۴ برابری نسبت به سرمایه اولیه تا زمان برگزاری مجمع سالانه منتهی به ۲۹/ ۱۲/ ۹۸ به ثبت خواهد رسید و سهامدارانی که در تاریخ برگزاری مجمع مزبور سهامدار بودند به ازای هر ۲ سهم، ۹ سهم جایزه دریافت خواهند کرد. مدیرعامل در این جلسه مطالبی درباره وضعیت صنعت روی و شرکت گفت که در سایت «دنیای‌بورس» در دسترس علاقه‌مندان قرار دارد.
هفته گذشته سازمان بورس مجوز افزایش سرمایه دو شرکت فرابورسی را صادر کرد که یکی از آنها در بازار دوم فرابورس و دیگری در بازار پایه فرابورس و در تابلوی زرد حضور دارند. «سرمایه‌گذاری مس سرچشمه» با نماد سرچشمه می‌تواند سرمایه ۳۴۰ میلیارد تومانی خود را به ۵۱۰ میلیارد تومان برساند که معادل ۵۰ درصد افزایش سرمایه بوده و از محل مطالبات و آورده نقدی است. هدف از این افزایش سرمایه، اصلاح ساختار مالی است و منابع آن صرف اجرای دو پروژه فنی در مجموعه بزرگ «صنایع ملی مس» (فملی) خواهد شد. شرکت بازارپایه‌ای «سرمایه‌گذاری کارکنان صنعت برق در منطقه زنجان و قزوین» با نماد «وبرق» حدود ۵ میلیارد تومان بر سرمایه فعلی ۷/ ۶ میلیارد تومانی خود از محل سود انباشته خواهد افزود که افزایشی معادل ۷۵ درصد خواهد بود. هدف وبرق «هم اصلاح ساختار مالی» و «جبران سرمایه‌گذاری‌های انجام شده» ذکر شده است. شرکت «کارخانجات داروپخش» (دارو) خبر از ثبت سرمایه جدید ۷۵ میلیار تومانی خود در اولین روز زمستان داد که پس از افزایش ۲۰ درصدی از محل مطالبات و آورده نقدی به این مبلغ رسید. در حراج حقتقدم «موتورسازان تراکتورسازی ایران» (خموتور) برای هر برگه ۵۵۹۸ ریال به‌صورت خالص به‌دست آمد که به حساب دارندگان آن واریز خواهد شد. همچنین شرکت ساختمانی «عمران و توسعه فارس» (ثفارس) اعلام کرد که در حراج حق‌تقدم‌ها، به‌صورت خالص ۱۴۷۹ ریال به‌دست آمده که به حساب بانکی دارندگان آن واریز خواهد شد. در افزایش سرمایه ۸۰ میلیارد تومانی ثفارس، از ۸۰۰ میلیون حقتقدم منتشر شده حدود ۲۰ درصد (۱۶۰ میلیون) استفاده نشد که فرصت یک‌ماهه‌ای که تا چهارشنبه گذشته بود، برای حراج آن تعیین شد. اما با گذشت نیمی از این زمان، حراج به پایان رسید. نکته جالب آن است که شنبه دو هفته پیش به یکباره چند شخصیت حقوقی که ظاهرا متوجه این حقتقدم با دامنه نوسان ۱۰ درصدی شده بودند برای خرید هجوم آورده و همه را از روی میز فروش جمع کردند. شاید این خریداران در این فکر بودند که این دامنه نوسان دوبرابری ممکن است در روزهای آینده قیمت را خیلی گران‌تر کند. برخی هم گمانه‌زنی می‌کنند که سهامدار عمده یعنی سرمایه‌گذاری فرهنگیان از فرصت خرید حق‌تقدم‌ها با قیمت مناسب استفاده کرده تا تعداد سهام خود را افزایش دهد و کمی از شناوری سهم که پیش از این به‌شدت بالا رفته است، بکاهد. واقعیت آن است که هجوم نقدینگی به سمت بورس می‌تواند کنترل مالکیتی سهامدار عمده را بر سهم‌هایی با شناوری زیاد به مخاطره افکند. البته شاید در این مورد خاص (ثفارس) تصاحب از طریق جمع‌آوری سهام شناور در جریان نباشد اما دور از انتظار نیست که خریدهای با انگیزه تصاحب (Take over) از این به بعد بیشتر از پیش در بورس ایران رخ دهد. این پیش‌بینی از یکسو برپایه تورم بزرگی استوار است که اخیرا بر اقتصاد تحمیل شده و ارزش دارایی‌ها را بالا برده و بالطبع تقاضا را برای آن بیشتر می‌کند. از سوی دیگر در چنین شرایطی تاسیس هر شرکت و کارخانه‌ای به مراتب هزینه‌بری بیشتری از قبل دارد که افراد خواهان سرمایه‌گذاری را ترغیب می‌کند که از بازار نسبتا ارزان (البته صرفا از نظر ارزش جایگزینی) بورس برای تملک چنین دارایی‌هایی بهره ببرند. تنها به‌عنوان مثال می‌توان تصور کرد که یک سرمایه حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومانی بخواهد به‌جای روش‌های سنتی مانند خرید املاک که شاید در معرض قوانین مالیاتی آتی (مالیات بر ثروت) قرار گیرند، وارد بورس شود. صاحب چنین سرمایه‌ای که به‌فرض علاقه‌مند به ملک و مستغلات است، می‌تواند با فرض ثابت ماندن ارزش بازار یک شرکت ساختمانی با شناوری بالا، با صرف مبلغ گفته شده در خرید سهام این شرکت، کنترل مدیریتی یا دست‌کم دو کرسی هیات‌مدیره آن‌را به‌دست گیرد، درحالیکه ارزش املاکی که از طریق این شرکت صاحب می‌شود، به مراتب بیشتر از سرمایه وارد شده است. شاید چنین موضوعی سبب شود که برخی از حقوقی‌ها که بعضا بدون توجه به وضعیت سهامداری خود به عرضه سهم اقدام می‌کنند، پس از این ملاحظات مربوط به مالکیت مدیریتی سهم را هم در نظر بگیرند. البته در مورد ثفارس یکی از کاربران فضای مجازی به شوخی به آلوده نبودن (یا کمتر آلوده بودن) هوای شیراز اشاره کرد که خریداران را برای خرید ثفارس که املاکش در شیراز است، ترغیب کرد!
کشف قیمت برای بیش از ۴۳۲ میلیون حقتقدم استفاده‌نشده «سایپا آذین» (خاذین) از شنبه تا چهارشنبه هفته گذشته با موفقیت همراه نبود تا اینکه ظاهرا مشتری برای خرید یکجای آن وارد صحنه شد و اطلاعیه‌ای از سوی سازمان بورس منتشر شد. در این اطلاعیه قرار شده تمام حق‌تقدم‌ها به قیمت پایه ۲۸۱۹ ریال به فروش برسد که حدود ۳ برابر قیمت میانگین حق‌تقدم‌ها در دوره معاملات اولیه است. بدیهی است که خریدار جدا از مبلغ مزبور صد تومان هم مبلغ واریزی را برای هر حقتقدم خواهد پرداخت تا مالک بیش از ۱۶ درصد سهام خاذین (با سرمایه جدید) شود. با این حساب سهامداران جز امکان خرید در این حراج را نخواهند داشت. حراج یک‌جا و نقد مزبور روز چهارشنبه دوم بهمن انجام خواهد شد. حراج نزدیک به ۸ میلیون حقتقدم استفاده‌نشده «ارتباطات سیار ایران» (همراه) سه‌شنبه گذشته شروع شد و تا دهم دی‌ماه برای آن مهلت تعیین شد. اما درحالیکه دو روز اول کمتر از ۲۰۰ هزارتا از آن به فروش رفت، شنبه بقیه آن یعنی بیش از ۷ میلیون برگه عمدتا توسط حقوقی‌ها خریداری شد.
* artava@chmail.ir
