موج شناسایی سود که از ابتدای این هفته در بازار شکل گرفت، در روز گذشته عمق و گستره بیشتری پیدا کرد و اغلب نمادها را زیر فشار عرضه قرار داد. در این میان، تنها ۱۹ نماد حاضر در بازار اول و دوم توان عبور مثبت از این جو اصلاحی را یافتند. در بازار اوراق تسهیلات مسکن نیز با کاهشی یکپارچه به‌طور متوسط با مبلغ ۴۵هزار و ۲۰۰ تومان معامله شدند. همزمان با این روند نزولی در سهام و اوراق مسکن، قیمت اسناد خزانه به‌طور متوسط افزایش یافت و به این ترتیب، نرخ سود موثر را در بازار بدهی تحت فشار گذاشت و به کمترین مقدار هفتگی رساند.

فشار غول‌ها بر دماسنج

شاخص فرابورس که در میانه این با حمایت سهام شرکت‌های بزرگ بالاخص گروه پتروشیمی توانسته بود برای اولین‌بار به ابرکانال ۳ هزار واحدی راه یابد دیروز با فشار همه‌جانبه فروش مواجه شد و قیمت‌ها در ۸۰ درصد تعداد نمادهای حاضر بر تابلوی بازار اول و دوم شدیدا کاهش یافت. در این میان، سهام پتروشیمی و غول‌های فلزی فرابورس نیز به جمع منفی‌های بازار پیوستند و تاثیر بسیاری زیادی بر نماگر اصلی بازار گذاشتند. در این میان، نماد معاملاتی پتروشیمی مارون ضمن بیشترین تاثیر منفی، به تنهایی حدود ۳۰ واحد از ارتفاع شاخص کل کاست. پس از آن، نمادهای ذوب‌آهن اصفهان، پتروشیمی زاگرس و هلدینگ صنعتی و معدنی خاورمیانه با افت قیمت بیشترین اثر منفی را بر نماگر بازار بر جای گذاشتند.

در حالی که نمادهای بزرگ در میانه این هفته به مدد انتقال محور تقاضا به روی سهام کالایی و مشخصا نمادهای پتروشیمی موجب حمایت و رشد شاخص کل شده بود، روز گذشته با عقب‌نشینی فراگیر تقاضا و فشار عرضه‌ها حتی در گروه پتروشیمی، تعداد نمادهای منفی به نحو قابل توجهی افزایش یافت و زمینه‌ساز بیشترین افت شاخص از بیست‌ودوم اردیبهشت‌ماه شد. آمارها نشان می‌دهد که طی روز گذشته ۷۸ نماد از ۹۷ نماد معاملاتی روی تابلوی بازار اول و دوم با افت متوسط قیمت به کار خود پایان داده‌اند. تنها تک سهم‌هایی از گروه‌های مختلف بودند که برخلاف روند عمومی بازار توان جذب تقاضا و رشد قیمت را یافتند که از بین آنها، نماد تازه‌وارد «دکپسول»، «زشریف»، «سبزوا» و «دی» با جذب بیشترین تقاضا رشد حداکثری قیمت را تجربه کردند.

زمینه‌های اصلاح

واقعیت این است که شاخص کل فرابورس از ابتدای سال تا قبل از معاملات دیروز جهشی معادل ۳۵ درصد رقم زده بود. این میزان بازدهی در شرایطی که بازار پول(سپرده بانکی) و بازار بدهی(اوراق خزانه)، بازدهی ۵/ ۵ درصدی را ثبت کرده‌اند و برآیند رشد در بازار ارز و سکه تقریبا صفر بوده است، بسیار جالب توجه و حتی بهتر از انتظار به نظر می‌رسد. نکته جالب توجه این است که شمار زیادی از نمادهای فرابورسی طی این مدت رشدی فراتر از متوسط داشته‌اند و این بازدهی در مواردی ارقام قابل توجه ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی را در سه ماه اخیر نشان می‌دهد.

در چنین شرایطی این انتظار وجود داشت که سهامداران ضمن داشتن انگیزه‌ای قوی برای عرضه، با بروز موج اصلاحی به خیل فروشندگان بپیوندند و برای شناسایی سود کسب شده طی رالی بهاری فرابورس بر شدت و وسعت عرضه‌ها بدمند. البته در این فضای اصلاحی برخی فعالان بازار اجرای دستورالعمل پایش ریسک در بورس تهران را عامل تشدیدکننده عرضه‌هایی عنوان کردند که از روز سه‌شنبه در بازار ظهور پیدا کرد. با وجود این، چنان که ملاحظه شد، اصلاح قیمت‌ها پس از رشدهای شتابان اخیر امری طبیعی بود. البته از آنجا که افت قیمت‌ها چندان به مذاق سهامداران خوش نیامد، انگشت اتهام روی عوامل متعددی چون اخبار غیراقتصادی، فشار عرضه‌های سهامداران حقوقی و در دو روز اخیر، راه‌اندازی سامانه پایش ریسک گرفته شد.

توقف‌ها و بازگشایی‌های مهم

از مهم‌ترین بازگشایی‌های روز گذشته می‌توان به معاملات نماد ذوب‌آهن اصفهان اشاره کرد که پس از افشای اطلاعات درخصوص دریافت مجوز تامین یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن سنگ‌آهن دیروز به تابلوی معاملات پیوست. این نماد که روز سه‌شنبه‌صورت‌های مالی سال قبل خود را با تحقق سود ۱۲ تومانی منتشر کرده بود، در جو اصلاحی معاملات دیروز ضمن اینکه بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص داد، با فشار عرضه حدود ۳ درصد از ارزش خود را از دست داد.

از طرف دیگر، چند نماد که طی چند روز اخیر مشغول برگزاری مجامع بودند روز گذشته به جریان معاملات پیوستند. در بین این نمادها روز گذشته شرکت پخش البرز پس از برگزاری مجمع سالانه و تقسیم ۲۱ تومانی سود نقدی به ازای هر سهم، دیروز به جمع نمادهای فرابورسی پیوست و همسو با جو عمومی بازار با فشار فروش و افت قیمت به کار خود پایان داد. در نقطه مقابل، پیوستن نماد معاملاتی شرکت تولیدات پتروشیمی قائد بصیر پس از برگزاری مجمع سالانه و تقسیم سود ۲۰۰ تومانی به ازای هر سهم، به دلیل جذابیت قیمت تئوریک(معادل قیمت تابلو منهای سود نقدی سهم) با استقبال نسبی سهامداران مواجه شد و در نهایت با رشد ۸/ ۱ درصدی قیمت معاملات دیروز را به پایان برد. بازگشایی نماد معاملاتی سنگ‌آهن گهرزمین طی روز گذشته نیز جزو بازگشت‌های مهم فرابورس بود. این نماد به دلیل برگزاری مجمع فوق‌العاده به مدت دو روز متوقف شده بود.

اوراق مسکن نیز طی روز گذشته همسو با سهام با افت یکپارچه قیمت به معاملات خود پایان دادند. بهای اغلب امتیازهای مسکن بین ۵/ ۱ تا ۴ درصد افت و قیمت‌ها زیر ۴۵ هزار تومان را هم تجربه کردند. در این میان، تنها معاملات بازار بدهی طی روز گذشته با رشد متوسط قیمت پایان یافت. نتیجه این تحولات در عقبگرد نیم واحد درصدی نرخ سود موثر از ۷/ ۲۲ درصد در روز سه‌شنبه به ۲/ ۲۲ درصد رسید.