به این ترتیب پس از ۵ روز معاملاتی حرکت در مسیر صعودی، نماگر اصلی فرابورس بار دیگر با افت مواجه شد و در پایان معاملات در سطح ۱۰۶۰ واحدی قرار گرفت. نمادهای زیر‌مجموعه گروه پتروشیمی و فلزات اساسی بیشترین تاثیر را در افت دیروز «آیفکس» داشتند.  بر این اساس نمادهای «هرمز»، «ذوب»، «زاگرس»، «ارفع»، «شراز»، «مارون» و «خراسان» در صدر جدول نمادها با بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص فرابورس قرار داشتند.

ابهام دلاری عامل فشار بر فرابورس

دیروز نمادهای زیر‌مجموعه گروه فلزات اساسی و پتروشیمی با افت محسوس قیمت مواجه شدند.  عقب‌نشینی قیمت‌ها در سهام دو گروه مزبور تحت تاثیر ابهامات موجود در بازار ارز رخ می‌دهد.  نرخ واحد دلار ۴۲۰۰ تومانی می‌تواند سودآوری شرکت‌های مزبور را تحت فشار قرار دهد. نمونه این اثر‌گذاری بر وضعیت سودآوری شرکت را می‌توان در گزارش ماهانه پتروشیمی خارک مشاهده کرد. جایی که نرخ فروش متانول در عملکرد فروردین ماه این شرکت به دلیل اعمال نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی کاهش محسوسی را تجربه کرده بود. این امر بر سهام مرتبط در معاملات بورس و فرابورس اثر گذاشت و در نهایت دیروز غالب نمادهای زیر‌مجموعه پتروشیمی با افت قیمت مواجه شدند.  سهام زیر‌مجموعه گروه تولید‌کننده روی، دیروز را نسبتا مثبت به پایان رساندند. تولید‌کننده‌های روی فعال در فرابورس یعنی «زنگان» با صف خرید مواجه شد و در صدر نمادها با بیشترین افزایش قیمت در بازار دیروز قرار گرفت. «فزرین» نیز شاهد رشد نسبی تقاضا بود.  بر خلاف این گروه فولاد‌سازان معاملاتی منفی را پشت سر گذاشتند.

فولاد‌سازان فرابورسی («هرمز»، «ذوب» و «ارفع») همچون تولید‌کننده‌های فولادی بورس با افت قیمت مواجه شدند و صدر‌نشین جدول نمادها با بیشترین تاثیر منفی در محاسبه شاخص فرابورس قرار گرفتند. عدم عرضه محصولات فولاد مبارکه در بورس کالا، اعلام نرخ واحد ۴۲۰۰ تومانی برای دلار به دنبال دخالت دولت در بازار ارز و رشد بهای آب مصرفی واحدهای فولاد‌ساز مهم‌ترین‌ دلایل ایجاد فشار بر سهام مرتبط با فولاد در بورس تهران و فرابورس ایران است.  رصد جدول بازدهی صنایع فرابورس در معاملات روز گذشته نشان می‌دهد، گروه فلزات اساسی با افت ۴/ ۱ درصدی زیان‌ده‌ترین صنعت دیروز بوده است. در مقابل صنعت سایر واسطه‌گری مالی با رشد ۸/ ۳‌درصدی صدر‌نشین جدول صنایع با بیشترین بازدهی بوده است. بیشترین میزان نقدینگی نیز به ترتیب در گروه‌های فلزات اساسی، محصولات کانی غیر‌فلزی و محصولات شیمیایی به گردش درآمد.

مروری بر معاملات خرد فرابورس

طی معاملات روز گذشته حدود ۱۴۱ میلیون سهم به ارزش بیش از ۱۰۹ میلیارد تومان در بازارهای چندگانه فرابورس معامله شد.  از این میان، حدود ۷۳ میلیون سهم به ارزش بیش از ۶/ ۱۴ ‌میلیارد تومان در بازارهای اول و دوم داد‌و‌ستد شد. در تحولات پیرامون این دو بازار دیروز نماد معاملاتی صنعت روی زنگان و صنعتی بهپاک با رشد بیش از ۹/ ۴ درصدی درصدر جدول نمادها با بیشترین افزایش قیمت قرار گرفتند. در مقابل مدیریت انرژی امید هورتابان و صندوق توسعه عمران و استان کرمان در قعر جدول بازدهی نمادها قرار گرفتند. در بازار پایه نیز دیروز حدود ۶۴ میلیون سهم به ارزش بیش از ۵/ ۱۲ میلیارد تومان داد و ستد شد. در این بازار «شزنگ» (تجهیز نیروی زنگان)و «وثخوز» (سرمایه‌گذاری و توسعه خوزستان) با بیشترین رشد قیمت مواجه شدند.

تعادل در بازار بدهی

ارزش سهام ظرف دو هفته اخیر تلاطم‌های متناوبی را تجربه کرد. اغلب کارشناسان علت اصلی وضعیت رکودی دادوستد سهام را ناشی از مخاطرات سیاسی حول توافق هسته‌ای و همچنین چرخش الگوی ارزش‌گذاری سهام به‌دلیل دخالت  بانک مرکزی در بازار ارز و کنترل این بازار دانستند. اما در حالی که دادوستد سهام در روزهای اخیر با رکودی فرسایشی دست‌وپنجه نرم می‌کند، معاملات اوراق بدهی در فرابورس، روند باثباتی را به لحاظ بازدهی و اندازه بازار پشت سر می‌گذارد. به نظر می‌رسد که ذات کم‌ریسک اوراق بدهی در کنار چشم‌انداز تثبیت نرخ سود بانکی بیشترین تاثیر را در پایداری قیمت اوراق خزانه و حجم و ارزش دادوستدها داشته است.

همان‌گونه که در گزارش‌های پیشین هم گفته شد، افزون بر سازوکار درونی بازار بدهی، بازده اوراق جانشین، یعنی سپرده‌های بانکی نیز در چرخش قیمت‌ و بازده اوراق خزانه تاثیرگذار است. انعکاس چنین واکنشی از سوی فعالان بازار بدهی را از اواخر بهمن‌ماه سال گذشته با افزایش نرخ سود بانکی در قالب گواهی سپرده به سطح ۲۰ درصد مشاهده کردیم. در بازه زمانی مزبور نرخ سود موثر اوراق خزانه بلافاصله پس از افزایش نرخ سود بانکی جهش نزدیک ۴ درصدی را به نمایش گذاشت.

بنابراین اگر مبنا را نرخ بازده کل اوراق خزانه بگیریم، می‌توانیم ادعا کنیم که فعالان این بازار روند نرخ بهره انتظاری را کاهشی نمی‌دانند. بازتاب چنین رفتاری را می‌توان در ثبات نرخ بازده کل اوراق خزانه در هفته‌های اخیر دید. در واقع، میانگین نرخ سود موثر ۱۶ مرحله از اوراق خزانه از ابتدای سال نو در محدوده ۲۱‌درصد نوسان داشته است. این موضوع در معاملات روزهای اخیر و به‌خصوص با اعمال سیاست تک نرخی کردن ارز و افت ارزش سهام، رشدآرامی را تجربه کرده است. میانگین نرخ سود موثر اوراق خزانه در ابتدای فروردین در سطحی زیر ۲۱ درصد نوسان داشت؛ اما طی روزهای اخیر صعود ملایمی را ثبت کرد. نرخ بازده کل ۱۶ مرحله از اوراق خزانه در پایان معاملات دیروز درست در سطح ۲۲ درصد قرار گرفت.

بازار بدهی به لحاظ گردش نقدینگی نیز روند باثباتی را طی دو هفته گذشته تجربه کرد. به عبارت دقیق‌تر، میانگین ارزش معاملات اوراق خزانه از نیمه دوم فروردین‌ماه تا روز گذشته ۶۰‌میلیارد تومان بوده است. با وجود این، گردش نقدینگی در اوراق خزانه در پایان معاملات دیروز با افت نسبی مواجه شد. به لحاظ آماری، فعالان بازار اوراق با درآمد ثابت نزدیک به ۷۱‌میلیارد تومان ورقه بهادار، از جمله اوراق خزانه، مشارکت و اوراق اجاره را طی روز گذشته بین خود دست‌به‌دست کردندکه حدود ۷۰‌درصد(معادل ۴۸ میلیارد تومان) از نقدینگی این بازار جذب مبادلات اوراق خزانه شد.