در حالی که بازارهای مالی در تنگنای اعتباری آخر سال قرار گرفته و با ریسک‌های سیستماتیک دست‌وپنجه نرم می‌کنند  بازار بدهی وضعیت متفاوتی را تجربه می‌کند. رونق معاملات در بازار بدهی طی هفته‌های اخیر را عمدتا به دو دلیل عمده منتسب می‌کنند. یکی افزایش حجم عرضه اوراق از سوی خزانه‌داری کل کشور که به‌طور سنتی در روزهای پایانی سال شدت می‌گیرد. معمولا ناشر این اوراق-وزارت امور اقتصادی و دارایی- در این بازه زمانی به دلیل کمبود شدید نقدینگی و کسری مزمن بودجه اقدام به عرضه اوراق خزانه برای تامین منابع مالی مورد نیاز می‌کند. از این رو، با رشد محسوس عرضه اوراق در این بازه زمانی، قیمت‌ها زیر فشار قرار می‌گیرند. با توجه به رابطه معکوس قیمت اوراق خزانه با نرخ بازده آن بازدهی با افت قیمت افزایش می‌یابد. این، همان روندی است که طی روزهای اخیر در بازار بدهی می‌بینیم. نرخ بازده کل اوراق خزانه در مقیاس سالانه طی روندی صعودی به تدریج از سطح ۲۰ درصد-از ابتدای اسفندماه- به سطح ۲۴ درصد در آخرین روز معاملات هفته گذشته رسید.

از سوی دیگر، به نظر می‌رسد عامل دوم رشد تقاضای اوراق خزانه ریشه در وضعیت نرخ سود شبکه بانکی به‌عنوان بازاری رقیب دارد. با توجه به ریسک اعتباری پایین‌تر اوراق بدهی و سپرده‌های بانکی، بازدهی این اوراق رقابت تنگاتنگی با یکدیگر دارند. این همبستگی را می‌توان در فراز و نشیب بازدهی در بازارهای پول و بدهی در شش ماه گذشته رهگیری کرد. چنان که می‌دانیم در اواخر بهمن ماه گذشته با افزایش نرخ سود در شبکه بانکی، قیمت اوراق خزانه ریزش معناداری را تجربه کرد و متعاقب آن نرخ بازده اوراق خزانه با جهش نزدیک ۳درصدی به سطحی فراتر از ۲۰ درصد افزایش یافت. استقرار بازدهی اوراق خزانه در سطح ۲۴ درصد در روزهای اخیر ضمن فشار عرضه‌ها به این عامل وابستگی بیشتری نشان می‌دهد.‌ای بسا که با تقویت چشم‌انداز رشد نرخ سود در شبکه بانکی به منظور کنترل نقدینگی، بازدهی در بازار بدهی در سطح فعلی باقی بماند.

تعادل شکننده سهام فرابورسی

برآیند معاملات فرابورس حاکی از بهبود معاملات خرد سهام در بازارهای اول و دوم و ضعف نسبی در سهام پایه است. در عین حال، در بازار اوراق تسهیلات مسکن حجم و ارزش معاملات حدود ۳۰ درصد افت کرد. در مجموع ارزش بازارهای پنج‌گانه فرابورس رشد هفتگی ۶ درصدی را به نمایش گذاشت. اما با وجود رشد قابل‌توجه ارزش بازار بدهی، شاخص سهام فرابورس طی هفته گذشته بدون تغییر محسوسی در سطح ۱۰۸۰ واحد باقی ماند.

بررسی وضعیت صنایع طی هفته گذشته از رشد شاخص ۹ گروه فرابورسی حکایت دارد. در این میان، بیشترین رشد بازدهی به گروه محصولات کاغذی با تک‌نماد صنایع کاغذی پارس تعلق دارد که بیش از ۹ درصد رشد کرده است. سهام گروه صنایع کاغذی پارس در این هفته ضمن اختصاص بیشترین جریان نقدینگی در بین صنایع فرابورسی مورد حمایت تمام‌قد سهامداران حقیقی قرار گرفت. در بین گروه‌های بزرگ، شاخص صنعت پتروشیمی فرابورس نیز رشد ملایم ۸/ ۰ درصدی را به ثبت رساند. در مقابل، شاخص ۱۴ گروه فرابورسی در پایان معاملات این هفته با افت مواجه شدند که گروه‌های فلزات اساسی و پالایشی نیز از این جمله بودند.از تحولات دیگر سهام بازارهای اول و دوم فرابورس پیشتازی فعالان حقیقی در سمت خرید سهام بود. به این ترتیب، پس از دو هفته خالص خرید مثبت از سوی سهامداران حقوقی (از دوم اسفندماه تا شنبه هفته گذشته) جریان مالکیت سهام بازارهای اول و دوم در هفته اخیر به نام سهامداران حقیقی تغییر یافت.